Westerse landen mogen intimidatie van Iran niet dulden

Iran probeert met aanslagen en executies westerse landen te intimideren. Toegeven aan terreur mag geen optie zijn, schrijft criminoloog Bart Collard in een ingezonden opiniestuk. Nederland moet het regime in Iran veroordelen en diplomatieke maatregelen nemen.

In 2018 werd een grootschalige aanslag, op een bijeenkomst met  Iraanse politieke dissidenten in Parijs, verijdeld. Op vrijdag 27 november 2020 eiste het Belgische Openbaar Ministerie hoge celstraffen tegen vier verdachten, die handelden namens Iran. Opmerkelijk is dat Iran, vlak voor het uitspreken van de strafeisen, besloot om op korte termijn een Zweeds-Iraanse arts, verbonden aan de Universiteit van Brussel, te executeren.

Politie wist bomaanslag te voorkomen

De Vlaamse omroep VRT geeft een overzicht van gebruikte processtukken en documenten van de Belgische geheime dienst (‘Staatsveiligheid’). De aanslag zou worden gepleegd door twee geheim agenten, Amir Saadouni en Nasimeh Naami, die al vijftien jaar in België woonden. Op weg naar Frankrijk werden ze aangehouden. In de toilettas van Naami werd een bom met 500 gram triaceton triperoxide (TATP) aangetroffen. De politie bracht het explosief gecontroleerd tot ontploffing, waarbij ruim 100 meter verderop een agent licht gewond raakte.

In de zaal van de bijeenkomst in Parijs werd infiltrant Mehrdad Arefani aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de aanslag. Enkele dagen later werd Assadollah Assadi, waarschijnlijk ‘hoofd van de Iraanse inlichtingeneenheden in Europa’ maar als ‘diplomaat’ verbonden aan de ambassade in Wenen, aangehouden. Assadi organiseerde de verijdelde aanslag. In zijn auto werden aantekeningen gevonden over het tot ontploffing brengen van de bom van Naami. Assadi lijkt voorverkenningen te hebben gedaan in de wijk waar de bijeenkomst zou zijn.

De politie gaat ervan uit dat hij de opdracht voor de aanslag kreeg van ‘Teheran’ en dat hij daar de bom heeft opgehaald. Assadi zou de bom aan boord van een commerciële vlucht naar Wenen hebben gebracht. De VRT vat samen: ‘Staatsveiligheid concludeert dat Iran probeerde een bomaanslag te plegen in een hal met vijftienduizend tegenstanders van het regime.’ België eist twintig jaar celstraf tegen Assadi, achttien jaar tegen Saadouni en Naami en vijftien jaar tegen Arefani.

Voorgenomen executie was geen toeval

Hoe verhoudt zich dat tot de geplande executie van de Zweeds-Iraanse medicus Ahmadreza Djalali? Djalali, werkzaam in België, is in 2016 aangehouden bij een werkbezoek aan Iran. Volgens De Telegraaf is hij ‘beschuldigd van spionage en na een schijnproces ter dood veroordeeld’. Amnesty International bericht dat Djalali destijds onder marteling en bedreigingen tegen zijn familie heeft ‘bekend’. Vlak voor het uitspreken van de strafeisen in de zaak over de verijdelde aanslag in Parijs werd Djalali naar een isoleercel verplaatst om spoedig ter dood te worden gebracht. Een kleine week na het uitspreken van de strafeisen werd bekend dat Iran de executie van Djalali heeft uitgesteld. Of dat werkelijk het geval is zal nog moeten blijken, maar de timing van de voorgenomen executie was geen toeval.

Het doet denken aan het geheime strafproces tegen de Brits-Australische academicus Kylie Moore-Gilbert in 2018. Ze werd veroordeeld tot tien jaar cel op verdenking van “connecties met MI6 en Joodse universiteiten” en dus van spionage. Vorige week werd zij ‘geruild’ voor drie Iraniërs. Twee van hen zaten een straf uit wegens terrorisme: een poging tot een aanslag op Israëlische diplomaten in Thailand. Eén van hen verloor beide benen toen hij bij zijn aanhouding een bom naar de politie probeerde te gooien. Op filmbeelden is te zien hoe de drie als helden wordt ontvangen in hun thuisland Iran:

De lange arm van Teheran

Eerder schreef ik dat de lange arm van Teheran tot ver in de westerse wereld reikt. Iran schroomt niet om politieke dissidenten te intimideren door familieleden te arresteren of te martelen of door liquidaties op Europees grondgebied. Het lijkt erop dat Iran onschuldige burgers, zoals Djalali en Moore-Gilbert, arresteert en veroordeelt als politiek pressiemiddel. Djalali’s executie is wellicht uitgesteld, maar uitstel is geen afstel. Heeft Iran nog plannen met Djalali vlak voordat de Belgische rechter uitspraak doet tegen Assadi, Saadouni, Naami en Arefani?

De VRT leest in de processtukken dat inlichtingenhoofd Assadollah Assadi tegen Belgische politieagenten heeft verklaard ‘dat er gewapende groepen klaarstaan om in te grijpen als hij zou worden veroordeeld’. De voorgenomen executie van de arts Ahmadreza Djalali lijkt bedoeld om Assadi vrij te krijgen. Maar zoals de Belgisch-Iraanse politica Darya Safai zei: niet moet worden geduld dat westerse landen worden bedreigd of geïntimideerd omwille van de berechting van terroristen.

Niet toegeven aan terreur

Emeritus hoogleraar Alan Dershowitz schreef in Why Terrorism Works dat toegeven aan terrorisme een contraproductieve boodschap afgeeft. Namelijk, dat als terrorisme wordt ingezet westerse landen nog meer hun best zullen doen om het ‘leed’ van de terrorist te begrijpen dan wanneer minder gewelddadige methoden waren gebruikt. De enig juiste boodschap is volgens Dershowitz: ‘We zullen jullie opjagen en jullie capaciteiten om deel te nemen aan terreur vernietigen.’

Toegeven aan terreur mag geen optie zijn. Hopelijk kan de Belgische regering de executie van Djalali voorkomen, zonder mee te werken aan de effectiviteit van terreur. Nederland dient ten minste, ter bescherming van de eigen burgers en waarden, en uit solidariteit met het Iraanse volk, het Iraanse regime te veroordelen en diplomatieke maatregelen te nemen. Wie weet wat het volgende land is dat moreel wordt gegijzeld door Iran.