Barbie leert ons een wijze les: ga leven!

Theoloog Joost Röselaers ging met zijn dochter naar de film Barbie en raakte diep onder de indruk. De wijze Barbie leert kinderen en volwassenen dat je niet moet kiezen voor het zuurstokroze schijnbestaan maar voor het echte leven, schrijft hij in deze zondagse overdenking op EW Podium.

Afgelopen weekeinde ging ik met mijn dochter van elf naar de film. We waren de enigen niet. De film is meteen een kaskraker. Ook bij ons zat de zaal vol met vriendinnen, moeders en dochters. Roze alom.

De film begint inderdaad erg roze. De ideale wereld. Mijn dochter naast mij smolt. ‘Dat wil ik ook!’ zei ze bij de roze objecten (auto, huis, glijbaan, spiegel, ijsje) die in beeld verschenen. Elke avond is het feest in Barbie-land. Tot op een dag Barbie zich op de dansvloer opeens hardop afvraagt: denken jullie ook weleens na over de dood?

Barbie leert: nadenken over de dood biedt ruimte voor het leven

Vanaf dat moment zat ik op het puntje van mijn stoel. Barbie blijkt niet alleen een film te zijn over een blonde schone. Het is ook veel meer dan een film over emancipatie en vrouwenrechten. De film overstijgt al onze verschillen doordat het onze diepste existentiële vragen centraal durft te stellen.

Wanneer Barbie over de dood begint na te denken, komt er eindelijk ruimte voor het leven. En zij gaat inderdaad het leven ontdekken. Bij een bushalte zit ze naast een oude vrouw. ‘U bent mooi,’ zegt Barbie uit de grond van haar hart. Deze scène vormt de omslag. De waarde van het leven is niet te vinden in oppervlakkige schoonheid, maar in echte ontmoetingen. Het is de christelijke boodschap in een notendop. De Geest waait waar Hij maar heen wil.

Altijd zon en witte tanden: is dat het ware leven?

Ik zat naast mijn dochter van elf. Zij is actief op Instagram, TikTok, Snapchat. Zij ziet daar de mooiste beelden en figuren langskomen. De Barbie van het begin van de film. Succesvolle levens. Altijd zon en witte tanden. En vooral een eindeloze reeks aan glimlachen. Je zou er haast chagrijnig van worden. Dit heeft toch niks met het ware leven te maken?

Aan het slot van de film is een gesprek te zien tussen Barbie en Ruth Handler, de in 2002 overleden bedenker van Barbie. Het is een surrealistisch gesprek. Handler is als de scheppende God. Handler vraagt aan Barbie wat zij wil. Waar zij haar leven wil vervolgen. Er zijn namelijk twee universums naast elkaar. De Barbie- wereld, waar alles roze is en het altijd een groot feest is. En de echte wereld.

Wat wil Barbie: altijd feest of de echte wereld?

Barbie sluit haar ogen. Er komen beelden bij haar op van mensen die elkaar omhelzen. Elkaar troosten. Elkaar na een ruzie weer vinden. Liefhebben. In alle eenvoud en kwetsbaarheid. Zij krijgt tranen in haar ogen. Dat leven wil zij. Dat is het ware leven.

Ik moest denken aan een zin uit een prachtig gedicht van Marjoleine de Vos. ‘Pijn is ook wat leven doet.’ In aanraking met je eigen kwetsbaarheid en sterfelijkheid besef je wat echt van waarde is. Wat echt het leven de moeite waard maakt. Wat leven doet.

Barbie is zeker geen dom blondje, zij kiest voor het leven

Barbie maakt in de film kennis met een moeder en dochter. Die twee raken van elkaar verwijderd. Het is haat en nijd tussen hen. Barbie weet ze weer bij elkaar te brengen. En zij beseft: door de diepte ontstaat er een echt contact. En dat gaat veel verder dan oppervlakkig feesten en leven op een roze wolk.

Barbie voelt dat aan. Uitgerekend Barbie! Het is zeker geen dom blondje. Ik ben van haar gaan houden. Niet alleen omdat zij een prachtig wezen is. Maar vooral omdat het ‘not just a pretty face’ is. Zij kiest voor het leven. Het echte leven, met alle grandeur en misère die erbij horen.

Het is dat protestanten geen heiligen hebben. Anders zou ik een altaar in mijn kerk inrichten met in het midden een van de Barbiepoppen van mijn dochter. Dank, dank, voor deze onverwachte inspiratie. En: ga leven!