World Triathlon, de internationale triatlonbond, heeft besloten om transvrouwen toe te laten bij vrouwenwedstrijden. Dat is oneerlijk voor vrouwelijke atleten, zo betoogt criminoloog Bart Collard bij EW Podium.
Bart Collard (1988) heeft een master opsporingscriminologie afgerond. Momenteel volgt hij een master contraterrorisme in Israël. Tevens werkt hij aan een proefschrift over islamitisch terrorisme aan de Universiteit Leiden.
EW Podium publiceert opinies van jonge schrijvers, die vanuit eigen onderzoek, expertise of werkervaring bijdragen aan het debat. Plaatsing hoeft geen redactionele instemming te betekenen.
De NOS stelt dat World Triathlon wel strenge eisen zal hanteren voor transvrouwen: ‘Zo moeten ze twee jaar hun testosteronwaardes verlagen en moeten ze vier jaar wachten als ze eerder als man hebben deelgenomen aan wedstrijden.’ Maar zijn die eisen wel zo streng? De NOS benoemt zelf al dat vrouwelijke sporters waarschijnlijk tegen het beleid zijn, aangezien ‘transvrouwen aanzienlijke voordelen behouden in snelheid, kracht, longcapaciteit en uithoudingsvermogen, zelfs nadat testosteron is verminderd’.
Eerlijkheid boven inclusiviteit?
World Triathlon schrijft in een verklaring: ‘The Policy that we have just approved shows that we are prioritizing the fairness principle but showing inclusiveness.’ Prioriteit voor het eerlijkheidsprincipe, dat is ogenschijnlijk juist niet het geval. Inclusiviteit – in dit geval op één lijn te stellen met het discrimineren van vrouwelijke topsporters – wordt juist geprioriteerd, waardoor de eerlijkheid van de competitie in het geding komt.
Chris Mosier van TransAthlete.com schrijft in een reactie op het bericht:
‘Triathlon is an incredibly special sport that has given me so much. Every transgender and nonbinary person deserves to experience that same magic in a way that affirms who they are.’ (Triatlon is een ongelofelijk bijzondere sport die mij zoveel heeft gegeven. Ieders transgender en non-binaire persoon verdienen die magie te ervaren op een manier die bevestigt wie zij zijn.)
De crux zit in het woord ‘are’; wie ze zijn. Mosier stelt, net zoals World Triathlon, dat een transvrouw een vrouw is. Is dat wel het geval? Wat maakt eigenlijk een vrouw?
Wat is een transvrouw?
Het is noemenswaardig dat de World Triathlon nergens definieert wat een transvrouw is. Moet de man een geslachtsoperatie hebben ondergaan? Gangbare definities van de term ‘transvrouw’ vereisen zo’n operatie namelijk meestal niet. Dan is het voldoende dat iemand zich vrouw voelt. En zo zou het kunnen dat een man – dus met penis – die zich vrouw voelt met testosteronverlagende medicatie uitkomt in de vrouwencompetitie.
Lees dit spraakmakende ingezonden stuk
Stop ontkenning van de biologische werkelijkheid: geslacht doet ertoe
Geregeld ontstaan er discussies over transvrouwen in vrouwencompetities. In de zwemwereld is eerder dit jaar veel ophef ontstaan over Lia Thomas. In maart 2022 werd Thomas de eerste transzwemmer die de ‘highest US national college title’ won in de categorie ‘500-yard’ vrije slag voor vrouwen. Thomas probeerde mensen gerust te stellen door te zeggen ‘dat atleten niet in transitie gaan om een competitief voordeel te verkrijgen’.
Maar de reden voor zo’n transitie doet er niet toe in sport. Thomas heeft simpelweg een dergelijk voordeel gekregen. Thomas is groot, sterk gebouwd; ogenschijnlijk sterker en groter dan vrouwen. Hij (Thomas heeft geen geslachtsoperatie ondergaan; hoe noem je zo iemand?) heeft altijd al gezwommen en haalt daar flink voordeel uit. De testosteronverlagende medicatie maakt dat voordeel niet ongedaan.
Een liberale samenleving moet ruimte bieden aan transgenders
Als een man zich vrouw voelt en zich zo wil noemen, dan is dat prima. Als diegene een geslachtsoperatie wil ondergaan, moet die ruimte er ook zijn. Het lijkt me goed dat er, zeker gelet op onze beperkte academische kennis over ‘trans’ in relatie tot indicaties van relatief veelvoorkomende psychologische of psychiatrische problematiek, wel een waarborg is om te voorkomen dat iemand van geslacht wil wisselen – en daarmee onomkeerbare schade aan het eigen lichaam toebrengt – als gevolg van een ernstige stoornis. Zo’n operatie moet mogelijk zijn in een liberale samenleving: iedereen bepaalt daarin uiteindelijk over het eigen lichaam.
Lees ook deze column van Geerten Waling: Verlos transgenders van activisten
Als iemand besluit om het hele lijf te tatoeëren, om de eigen borsten van cup B naar F te vergroten, of om een oorlel af te snijden, is dat ook toegestaan. Er is echter nog veel onbekend over het fenomeen trans. Worden mensen trans geboren? Is het aangeleerd of ontwikkelt het zich op een of andere manier gedurende het leven? In hoeverre zijn jonge meisjes vatbaar voor transgenderschap als het in hun kringen veel voor komt?
Privileges louter voor transgenders zijn onwenselijk
Wanneer transgenders privileges krijgen die niet-transgenders (cis-mensen in transtaalgebruik) niet genieten, ontstaat een onwenselijke situatie. In de sport is dat direct zichtbaar, omdat transvrouwen een competitief voordeel kunnen hebben ten opzichte van vrouwen. Mannen en vrouwen kleden zich daarnaast vaak om in aparte kleedkamers; meestal omdat sommige mannen zich niet kunnen gedragen en vrouwen zich daardoor onveilig voelen. Om diezelfde reden zijn er mannen- en vrouwengevangenissen.
Lees ook dit omslagverhaal terug: Je sekse kies je tegenwoordig zelf
Maar als er dan iemand van ‘twee bij twee met een klokkenspel tussen de benen’ de vrouwenkleedkamer binnenkomt, die beweert vrouw te zijn, en dat wordt geaccepteerd, dan komt de legitimiteit van die gescheiden kleedkamers op losse schroeven te staan. Nu is die scheiding tussen mannen en vrouwen op zulke plekken geen doel op zich. Sterker nog, het is belachelijk dat het kennelijk nodig is. Maar helaas lijkt het nodig te zijn.
Transvrouwen horen niet thuis in vrouwelijke sportcompetities
Uitzonderingsposities voor transgenders zijn daarom geen goede zaak. Naast het veiligheidsargument speelt in de sport het competitieve voordeel dat zij kunnen genieten een rol. Er is nog veel kennis nodig om het fenomeen van transgenderschap goed te kunnen duiden, maar het lijkt duidelijk dat transvrouwen niet thuis horen in vrouwelijke sportcompetities.