De opmars van een terreurorganisatie zoals Islamitische Staat (IS) was nooit mogelijk geweest als hun aanhangers niet zo makkelijk propaganda hadden kunnen verspreiden via sociale media als Facebook en Twitter.
Dat is de basis van de aanklacht van de Amerikaan Reynaldo Gonzalez tegen meerdere technologiebedrijven, waaronder Google, Facebook en Twitter. Reynaldo is de vader van Nohemi Gonzalez, een Amerikaanse student die omkwam bij de aanslagen in Parijs in november vorig jaar.
Materiële steun
Volgens de aanklacht bieden Google, Facebook en Twitter terroristische groeperingen als IS ‘materiële steun.’ Ze zouden ‘willens en wetens toestemming geven aan terreurgroepen om extremistische propaganda te verspreiden, geld in te zamelen en nieuwe leden te werven.’ Zonder die communicatiemiddelen was de opkomst van jihadisme nooit zo snel gegaan, en hadden de aanslagen in Parijs nooit plaatsgevonden, betoogt Gonzalez.
Orlando-schutter sms’te vrouw en checkte Facebook in nachtclub 
De aanklacht draait niet om de inhoud van berichten van IS-aanhangers zelf, maar om het platform dat hen wordt aangeboden. Daarnaast verdienen de ondernemingen ook aan advertenties die bij haatzaaiende berichten van bijvoorbeeld IS worden geplaatst.
Jihadistische groeperingen gebruiken sociale media op enorme schaal. Twitter zegt alleen al in 2015 125.000 accounts offline te hebben gehaald waar terroristische propaganda op werd gedeeld.
Reactie
In reactie op de rechtszaak laat Twitter aan persbureau AP weten dat ‘teams over de hele wereld continu actief zijn om gewelddadig materiaal en overtredingen op te sporen en te verwijderen’. Daarbij wijst Twitter op de beleidsvoorwaarden, waarin staat dat het verboden is om extremistisch materiaal te plaatsen.
Facebook voegt daaraan toe dat het lastig is om alle haatzaaiende teksten continu te achterhalen. De honderden miljoenen accounts maken deze klus haast onmogelijk. Daarnaast kan een persoon nadat zijn account is verwijderd, snel weer een nieuwe aanmaken. Facebook benadrukt dat ‘ er geen plek is voor terroristen op hun platform’.
Censuur in Nederland?
Facebook heeft de afgelopen maanden geprobeerd verschillende populaire nationalistische Facebookpagina’s van het sociale netwerk te verwijderen. Lees verder>
Verantwoordelijk
Of de sociale netwerken daadwerkelijk in de fout zijn gegaan, is nog niet duidelijk. Het rechtssysteem in Amerika kent een safe harbor-wet die voorschrijft dat bedrijven niet verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor uitingen van hun gebruikers.
De zaak-Gonzalez heeft veel weg van een eerdere aanklacht tegen Twitter, van januari dit jaar. Daarin klaagde de weduwe van een man die in Jordanië bij een aanslag werd gedood, het bedrijf aan. Er is nog geen uitspraak gedaan.