‘Smartdrugs’ zijn een nieuw fenomeen onder studenten en professionals met stressvolle beroepen. Smartdrugs zijn legale geneesmiddelen die alleen op doktersrecept verkrijgbaar zijn, maar steeds vaker zonder medische reden worden gebruikt. Hoe wijdverspreid is dit verschijnsel?
Smartdrugs worden gebruikt als prestatieverhogend middel. Volgens Harvard Business Review, een vaktijdschrift van de Harvard Business School, heeft 20 procent van de leerlingen aan Amerikaanse topuniversiteiten smartdrugs uitgeprobeerd. In Nederland gaat het om een op de tien studenten. De Britse zakenkrant Financial Times ziet een soortgelijke ontwikkeling onder professionals. Zo zouden smartdrugs populair zijn onder advocaten en bankiers.
Ritalin, Adderall en Modafinil
Het bekendste geneesmiddel dat als smartdrug wordt gebruikt, is Ritalin. Het medicijn is ontwikkeld voor de behandeling van gedragsstoornissen als ADHD en ADD. Ritalin stimuleert het centrale zenuwstelsel en verhoogt het vermogen tot concentratie. Adderall is een vergelijkbaar geneesmiddel met een iets andere werking. Ook Modafinil, dat wordt voorgeschreven bij slaapstoornissen en vermoeidheid, wordt als smartdrug gebruikt.
De effecten bij niet-medisch gebruik verschillen per persoon aanzienlijk. Sommige gebruikers van Ritalin en Adderall zeggen zich beter te kunnen concentreren, of merken een vergrote interesse in normaal gesproken ‘saaie’ onderwerpen.
Anderen ervaren juist een tegenovergesteld effect en presteren nuchter beter. Hetzelfde geldt voor gebruikers van Modafinil. Het medicijn kan de oplettendheid en motivatie verhogen, terwijl anderen juist snel afgeleid raken of helemaal geen effect voelen.
Nep-apotheken
Het gebruik van smartdrugs is niet zonder risico’s. Net als andere medicijnen kunnen de middelen bijwerkingen hebben. Bij mensen zonder ADHD verhogen geneesmiddelen als Ritalin de hartslag en de bloeddruk. Ook de eetlust kan afnemen. Hoge doseringen van Ritalin en Adderall kunnen een roes veroorzaken die veel lijkt op de werking van amfetamine, ook wel bekend als speed.
Niet-medische gebruikers verkrijgen hun smartdrugs meestal via een persoon die een doktersrecept heeft. Daarnaast bestaat er een levendige handel in illegale medicijnen, waarin sommige dealers zich specialiseren. Bovendien zijn er op internet veel nep-apotheken. De webshops zien er professioneel en betrouwbaar uit, maar worden gerund door criminelen.