Huisartsen worden platgebeld met de vraag of pijnstillers als ibuprofen een infectie met het coronavirus SARS-CoV-2 kunnen verergeren.Waarom zou je dergelijke medicijnen slikken bij een virusinfectie? En schuilt er inderdaad een gevaar in?
Een virusinfectie, zoals een infectie met het coronavirus, kan gepaard gaan met koorts. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam, een soort verdedigingsmechanisme tegen een vreemde indringer. Door de hoge lichaamstemperatuur kunnen bepaalde virussen (en bacteriën) minder goed groeien en bepaalde afweercellen zouden er beter door werken, al is het wetenschappelijk bewijs voor deze mechanismen niet overweldigend.
Sommige patiënten nemen ibuprofen of paracetamol om de koorts te verminderen. Dit soort medicijnen werkt alleen als symptoombestrijding, een patiënt zal er niet door genezen. Maar is uitzieken dan niet beter? Oftewel: de koorts zijn gang laten gaan en geen medicijnen slikken? Ook daarvoor is geen overtuigend wetenschappelijk bewijs. Slechts één ding is wel duidelijk: koorts is een signaal dat het lichaam hard aan het werk is om de vreemde indringer aan te vallen.
Mogelijk schuilt in het slikken van ibuprofen toch een gevaar, waarschuwde de Franse minister van Volksgezondheid Olivier Véran vorige week via Twitter. Coronapatiënten moeten volgens de minister geen ontstekingsremmende pijnstillers als ibuprofen gebruiken, omdat deze het verloop van de infectie zouden kunnen verergeren.
⚠️ #COVIDー19 | La prise d'anti-inflammatoires (ibuprofène, cortisone, …) pourrait être un facteur d'aggravation de l’infection. En cas de fièvre, prenez du paracétamol.
Si vous êtes déjà sous anti-inflammatoires ou en cas de doute, demandez conseil à votre médecin.— Olivier Véran (@olivierveran) March 14, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wat is daarvan waar? De ophef rondom de pijnstillers is onder meer te herleiden naar een artikel in The Lancet Respiratory Medicine. Het artikel gaat over het verhoogde risico dat mensen met een hoge bloeddruk en diabetes lopen op een ernstig verloop van COVID-19, de ziekte die het nieuwe coronavirus veroorzaakt.
Hypotheses van onderzoekers
Zou dat misschien komen, zo vragen de onderzoekers zich hardop af, door de medicijnen die deze mensen slikken? Patiënten met een hoge bloeddruk en diabetes slikken relatief vaak medicijnen die ervoor zorgen dat het eiwit ACE2 vaker op de buitenkant van hun cellen komt te zitten. Dat eiwit lijkt een rol te spelen bij een infectie met het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2. Het virus heeft dat eiwit namelijk nodig om zich aan cellen te binden, zo binnen te dringen en zich vervolgens verder te vermenigvuldigen.
De onderzoekers suggereren bovendien dat wellicht ook het gebruik van pijnstillers als ibuprofen – die ook voor meer ACE2 op de buitenkant van cellen zorgen – leiden tot een vergelijkbaar risico. Allemaal hypotheses dus, voorlopige aannames die nog wetenschappelijk moeten worden getoetst.
Daarnaast verschenen er in Franse media berichten over vier jonge patiënten met COVID-19 bij wie de toestand zou zijn verslechterd na het slikken van ibuprofen. Het ziekenhuis waar deze patiënten verbleven, werd gevraagd om commentaar, maar wilde niet ingaan op individuele gevallen.
Paracetamol eerste keus bij koorts
Lees ook: Het RIVM als hoeder van onze gezondheid
Volgens experts is de conclusie van de Franse minister dan ook veel te voorbarig. Op dit moment is er geen overtuigend bewijs dat patiënten die dergelijke medicijnen slikken, daadwerkelijk een hoger risico lopen. ‘Totale onzin,’ zei Marcel Bouvy, hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg aan de Universiteit Utrecht, zelfs tegenover actualiteitenprogramma EenVandaag. Bovendien speelt het eiwit volgens virologen maar een bescheiden rol bij de infectie en heeft het virus veel meer nodig om de cel te kunnen binnendringen.
Inmiddels kreeg de Franse minister wel bijval van een aantal wetenschappers en artsen in een artikel in The British Medical Journal. Ze beschrijven dat het er in het algemeen wel op lijkt dat patiënten met luchtweginfecties die pijnstillers zoals ibuprofen slikken, de zogenoemde NSAID’s, ernstiger ziek kunnen worden of meer complicaties kunnen krijgen. Maar volgens het Europees Geneesmiddelen Agentschap is er op dit moment nog geen wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van NSAID’s ook het verloop van COVID-19 kan verergeren. EMA zegt de situatie wel ‘nauwlettend’ te volgen.
Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, de Nederlandse medicijnautoriteit, benadrukt overigens op zijn website dat medicijnen als ibuprofen helemaal niet het middel van eerste keus zijn bij koorts. Paracetamol heeft ‘minder bijwerkingen’ dan ibuprofen ‘en helpt voldoende tegen koorts en pijn’.