Blaise Pascal: groot religieus denker én geniale wetenschapper

Vier eeuwen na zijn geboorte geniet Blaise Pascal vooral roem als denker. Maar de katholiek was ook een geniale wetenschapper.

In intellectuele gesprekken over de voor- en nadelen van aanvaarding van een geloof in hogere machten wil nog weleens worden verwezen naar de ‘weddenschap van Pascal’. Gok op het bestaan van God, zo luidt de moraal van dit filosofisch-theologische argument. Als Hij bestaat, wacht een eeuwige beloning. Als het geloof ongefundeerd blijkt, is niets verloren.

De Fransman die de redenering presenteerde, vond het zelf niet nodig om te gokken. Op zijn 31ste had Blaise Pascal (1623-1662) een mystieke ervaring die hem de zekerheid en de vreugde van een rotsvast geloof bezorgde: ‘Rechtvaardige Vader, de wereld heeft U niet gekend, maar ik heb U gekend.’

Daarna leidde hij, vol verachting voor het aardse bestaan, als katholiek een vroom leven. Hij verdedigde het christelijke geloof gloedvol in Pensées (Gedachten), een verzameling van notities die tal van vaak geciteerde wijsheden opleverde. Zoals: ‘Het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent.’ En: ‘De mens is noch een engel noch een beest, en het ongeluk wil dat wie voor engel wil spelen, de beest uithangt.’