Een hoofdtransplantatie: stunt of serieus plan?

'Jay Mallin/ZUMA Press/Corbis/HH'

Een Italiaanse neurochirurg wil het hoofd van een lichamelijk gehandicapte overzetten naar het (gezonde) lichaam van een hersendode.

Een zwaar gehandicapte Rus heeft reeds zijn hoofd aangeboden. Nu moet er nog 12 miljoen euro bijeen worden geschraapt om de spectaculaire operatie mogelijk te maken. Als alles volgens plan verloopt, kan de Italiaanse neurochirurg Sergio Canavero (50) binnen twee jaar de eerste hoofdtransplantatie in de geschiedenis uitvoeren.

Canavero maakt al jaren reclame voor zijn project HEAVEN (head anastomosis venture) met de claim dat hoofdtransplantatie goed mogelijk is. Hij bedoelt hiermee het overzetten van het hoofd van een lichamelijk gehandicapte naar iemand die hersendood is, maar een gezond lichaam heeft.

Er is een team van zo’n 150 man medisch personeel nodig om de 24 uren durende operatie naar behoren uit te voeren.

Scepsis

Toch is het nog lang niet zeker dat Canavero erin slaagt om de benodigde miljoenen bijeen te krijgen. Tot nog toe stuitte zijn plan in Italië op veel scepsis en kritiek. Volgens veel wetenschappers is het onmogelijk. Sommigen noemen Canavero zelfs een ‘gestoorde wetenschapper’ die slechts uit is op een lugubere publiciteitsstunt.

Maar volgens Valery Spiridonov (31) – een Russische IT-spe­cia­list met de vrij zeldzame spierziekte spinale musculaire atrofie (SMA) die zich heeft aangeboden als ‘vrijwilliger’ – gaat het absoluut niet om een stunt. Hij heeft alle vertrouwen in Canavero, vertelde hij in een interview. ‘Iemand moet de eerste stap durven te zetten. Als je nooit iets probeert, dan zal er ook nooit iets gebeuren.’

In 1970 werd al een hoofdtransplantatie uitgevoerd bij een aap. Die was na de operatie in staat dingen te zien, voelen en proeven, tot het dier ruim een week later overleed nadat zijn immuunsysteem het hoofd afstootte.

Elsevier nummer 31, 8 augustus