Bijna alle jongeren hebben na uitgaan last van hun oren. Achteruitgang van het gehoor is een sluipend proces. Hoe gevaarlijk is concertbezoek?
Voor veel concertbezoekers is het een bekend fenomeen. Bij het verlaten van de zaal suizen de oren nog flink na, maar na een nacht slaap is de piep, ruis of fluittoon weer verdwenen. Toch is dit een signaal dat niet mag worden onderschat.
Volgens Jan de Laat (60), klinisch-fysicus en audioloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum, is oorsuizen een waarschuwing dat je te ver bent gegaan. Hij ziet elk jaar vele bezoekers van concerten en ander vermaak die blijvend letsel overhielden aan te harde muziek.
Vaak met dramatische gevolgen, zoals overgevoeligheid voor geluid, een constante piep of doofheid. En in het ergste geval een combinatie van deze symptomen.
De achteruitgang van het gehoor is een sluipend proces. De schade is al geleden wanneer deze zich volledig openbaart, bijvoorbeeld door constante oorsuizingen, ook wel tinnitus genoemd. Volgens de KNO-vereniging hebben één miljoen Nederlanders tinnitus, van wie 100.000 er zeer veel hinder van ondervinden.
Verontrustend
Na een analyse van ruim 300.000 online afgenomen hoortesten maakte de Nationale Hoorstichting in april bekend dat één op de vier jongeren (van 12 tot 25 jaar) die aan de test deelnamen, kampt met gehoorverlies. Een verontrustend hoog aantal. In 2012 legde danceplatform Club Judge, op verzoek van de Nationale Hoorstichting, 130.000 bezoekers van een muziekevenement een vragenlijst voor, waaruit bleek dat 93 procent na afloop last had van het gehoor.
Hoe ontstaat tinnitus? In het binnenoor zitten haartjes die reageren op geluidstrillingen. Deze trillingen worden omgezet in elektrische signalen, die via de gehoorzenuw naar de hersenen worden gestuurd. Door harde muziek kunnen de haartjes breken. De haartjes blijven deels functioneren en sturen voor de buitenwereld niet-waarneembare geluiden naar de hersenen.
Helikopter
Wat opviel in de enquête van de Hoorstichting was dat 82 procent van de ondervraagden erop vertrouwde dat de overheid, uitbater of organisator gehoorbeschermende maatregelen had getroffen. Dat is lang niet altijd het geval. In de wet is geen grens aan het maximumvolume in uitgaansgelegenheden gesteld.
‘Het door wetgeving maximeren van hard geluid zou een zegen zijn voor ieders gehoor,’ zegt Wouter Dreschler (61), hoogleraar audiologie in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. ‘Gemeenten kunnen regels stellen en de afgifte van vergunningen verbinden aan het naleven van die regels.’
Om gehoorschade te voorkomen, maakten poppodia en organisatoren van concerten en festivals in 2014 afspraken met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, in de vorm van een convenant. Een van de punten is het hanteren van een gemiddeld geluidsniveau van 103 decibel, vergelijkbaar met dat van een kettingzaag of laagvliegende helikopter.
Luisterpauzes
Is geluid van die sterkte veilig om uren naar te luisteren? Volgens de Nationale Hoorstichting niet. Ook 103 decibel kan binnen enkele minuten schade aanrichten. Daarom wordt het dragen van oordoppen aangeraden, bij voorkeur op maat gemaakt door een audicien. Een eenmalige investering van rond de 120 euro die, mits consequent gebruikt, uitstekende bescherming biedt.
Concert- en festivalorganisator Mojo (Lowlands, North Sea Jazz) hanteert sinds 2008 een maximum van 103 decibel en begon in diezelfde periode met de verkoop van oordopjes. Wie een concert bezoekt, dient zelf te zorgen voor de bescherming van zijn gehoor. Er zijn geen operaties of medicijnen die helpen. De schade is niet te genezen. Wel te voorkomen.
Naast oordoppen zijn er diverse apps, zoals SafeNoise, die het omgevingsgeluid controleren. Blijf altijd weg bij luidsprekers en beperk de duur van het lawaai door luisterpauzes te nemen op een stille plek.
Elsevier nummer 32, 8 augustus 2015