De eerste vmbo-leerlingen zijn vandaag, maandag 3 april, begonnen aan hun eindexamens. Dit jaar gelden weer grotendeels dezelfde regels als in 2019 en de jaren daarvoor. Gelukkig maar, schrijft Ruud Deijkers. Leerlingen en scholen zijn niet geholpen met nóg een verstoord examenjaar.
De uitzonderlijke gevolgen van coronamaatregelen in het voortgezet onderwijs – beeldschermlessen, lesuitval, stress – noopten (toenmalige) onderwijsministers de afgelopen jaren om de eindexamenregels aan te passen. In 2020 werden de centrale examens, voor het eerst sinds 1945, zelfs afgelast. De uitslag van het eindexamen werd gebaseerd op de schoolexamens die scholen zelf maken. Gevolg: nagenoeg iedereen was geslaagd. Veel van de leerlingen die onder normale omstandigheden gezakt zouden zijn, zullen het in het vervolgonderwijs extra lastig hebben gekregen.
In 2021 en 2022 was er de mogelijkheid om twee vakken in plaats van één vak te herkansen en examens over twee examenperiodes uit te smeren. Ook mocht één vak uit de berekening van de einduitslag worden gelaten: de zogenoemde duimregeling. Alleen op cijfers voor de kernvakken mocht geen duim worden gelegd.
Vorig jaar waren de slagingspercentages hoger dan in de jaren voor corona, maar de leerlingen haalden lagere cijfers. De prestaties zijn grotendeels beïnvloed door de beperkingen in de coronamaanden, maar ook door de soepelere regels. Want waarom zouden leerlingen te veel tijd en energie besteden aan een vervelend vak, als dat toch niet meegeteld hoefde te worden?
Informatie voor studiekiezers
Ranglijsten, feitelijke informatie en oordelen van experts die helpen bij het kiezen van een studie
- Vergelijk 2.273 opleidingen
- Medailles voor topopleidingen
- Feiten en cijfers voor studiekeuze
- Arbeidsmarkt voor afgestudeerden
- Achtergrondartikelen
Kamer moet minister volgen: draad kan weer worden opgepakt
Leerlingen, vertegenwoordigd door onder meer het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS), willen dit jaar alsnog een extra herkansing, omdat de huidige examenkandidaten ook veel hinder hebben gehad van de pandemie. Zij krijgen in elk geval steun van PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop, die met een motie een extra herkansing probeert af te dwingen bij onderwijsminister Dennis Wiersma (VVD). Morgen, terwijl de eindexamens al zijn begonnen, wordt daarover gestemd.
Hopelijk volgt de Kamer het besluit van de minister om de oude examenregels te laten gelden. Examens die vergelijkbaar zijn met die uit 2019 en de jaren daarvoor bieden het beste inzicht in de capaciteiten van leerlingen: hebben zij voldoende in hun mars voor vervolgonderwijs? En met goed vergelijkbare cijfers kunnen scholen nagaan of zij het beste uit de leerlingen halen: examenresultaten vormen niet voor niets een pijler in het jaarlijkse EW-onderzoek Beste scholen.
Normale examens brengen rust en regelmaat terug en ze bevorderen de motivatie. Zoals Wiersma zei, hebben leraren hun best gedaan om leerlingen weer in de ‘leerstand’ te krijgen. Het basis- en voortgezet onderwijs kregen bovendien bijna 6 miljard euro aan overheidssteun om de gevolgen van corona op te vangen. Dus als het goed is, kan de draad nu weer worden opgepakt.