De leider in de Ronde van Italië stapte af na een positieve coronatest. Een Noorse renner die ook corona had, reed wel (nog even) door. En vreemd genoeg valt voor beide beslissingen wel iets te zeggen, schrijft Bram Hahn.
Bijna nergens wordt nog getest op corona, maar dat geldt niet voor de topsport. In de Formule-1 en het wielrennen is het nog steeds de lijn om elk risico uit te sluiten en sporters geregeld te testen.
Zo ook de nummer 1 in het algemeen klassement van de Ronde van Italië, Remco Evenepoel. Net had de Belg de roze trui heroverd, of het nieuws werd bekend dat hij de Giro moest verlaten omdat hij positief had getest op het coronavirus. Het leidde tot ‘serieuze verkoudheidsklachten’. Sneu, maar begrijpelijk, was de teneur van veel reacties. Gezondheid gaat voor, en goed dat de ploeg en renner hun verantwoordelijkheid namen en ook anderen niet in gevaar brachten. Mogelijk was het ook een strategisch besluit. Nu afstappen en goed herstellen, dat vergroot de kans in de belangrijkere Ronde van Frankrijk later dit jaar.
Mondkapjes bij de start, maar wel doorfietsen
Ook enkele andere renners hebben de Ronde inmiddels verlaten of moesten voordien al van deelname afzien. De Noor Sven Erik Bystrom denkt er anders over. Ook hij testte positief, maar had nauwelijks klachten en besloot wél aan de start te verschijnen. Zijn motivatie: ‘Als iedereen die positief is getest uit koers moet, hebben we bijna niemand meer over tegen de tijd dat we in Rome arriveren.’ Maar het bleek te vroeg gejuicht. Bystrom kreeg volgens zijn ploegleider toch symptomen en is dinsdag niet meer aan de start verschenen.
De koersdirectie van de Giro stond toe dat Bystrom aanvankelijk doorreed – kon ook niet anders – maar stelde in de tweede week van de ronde wel weer en algehele mondkapjesplicht in voor iedereen die bij start en finish in de buurt van de renners komt. Ook waren er oproepen om publiek langs de weg zo ver mogelijk bij de renners vandaan te houden. En de ploegarts van Evenepoel hekelde de lakse corona-aanpak van de koersleiding. Zo zou het onverantwoord zijn geweest om persconferenties in kleine zaaltjes te houden.
Dat klinkt logisch, maar het valt te betwijfelen of dat de bron van het kwaad was. De Belgische onderzoeker Bert Blocken, die gespecialiseerd is in de aerodynamica in het wielrennen en zich tijdens de pandemie ook focuste op ventilatie en virussen, laat met een interessant filmpje zien dat renners tijdens een koersdag urenlang in een wolk van elkaars uitgeademde en soms uitgenieste of gehoeste ademdruppeltjes verkeren. De kans dat de ene renner de andere besmet, lijkt dan ook veel groter dan dat een toeschouwer die ze in een flits passeren de aanstichter is.
Is de werkvloer anders dan het wielerpeloton?
De kwestie zorgt niet alleen voor zenuwen in het peloton, maar werpt ook de vraag op hoe het er in het dagelijks leven eigenlijk voor staat met corona. Is Bystrom een onverantwoordelijke dwaas of een icoon van gezond verstand en een voorganger op weg naar het nieuwe normaal?
Strenge regels zijn er eigenlijk niet meer, noch in de sport, noch in de maatschappij. Maar wel richtlijnen die de verantwoordelijkheid vooral bij het individu leggen. Testen wordt sinds 10 maart 2023 niet meer geadviseerd, een enkeling zal dat nog wel doen met een zelftest. Dus weinigen zullen überhaupt weten of ze besmet zijn.
Adviezen rond corona doen beroep op fatsoen
Het advies van de overheid is dan ook heel algemeen om thuis te blijven als je ziek bent. Maar wat is ziek? Is een beetje snotteren ziek? Is een zere keel ziek? Vroeger ging je met zulke milde klachten gewoon naar het werk, zeker als je je eigen baas bent of een baan hebt waarbij je afwezigheid meteen gedoe oplevert voor collega’s. Een architect of journalist kan ook vanuit huis de meeste werkzaamheden voortzetten: een winkelier of pakketbezorger niet.
Belangrijk is wel het advies om rekening te houden met kwetsbare mensen. Want al hebben de meeste Nederlanders als gevolg van een eerdere infectie of dankzij de vaccinaties voldoende weerstand opgebouwd, voor een aanzienlijke groep mensen vormt het virus nog altijd een risico. Dus met symptomen die horen bij een luchtweginfectie, is het verstandig en een kwestie van fatsoen om niet naar plekken te gaan waar je anderen onnodig kunt blootstellen aan een virus. Denk aan het ziekenhuis of bezoek aan oude mensen.
Vallen is in het peloton een groter gevaar dan een virus
Dat is ook de afweging die de Noorse renner Bystrom moet hebben gemaakt. Aan de ene kant weet hij dat het peloton bestaat uit krachtige atleten wier afweer op en top zal zijn. Geen kwetsbare mensen dus. Anderzijds weet hij dat een virusinfectie, zelfs al zijn de gevolgen beperkt, op topniveau nét die paar cruciale procentjes vermogen kan schelen. Mocht in het restant van de Giro nog een collega van Bystrom flink ziek worden, dan zal die toch zijn bedenkingen hebben bij de beslissing van de Noor.
Maar het nieuwe normaal houdt ook in dat je de zaken in perspectief moet zien: wielrenners lopen elke dag dat ze op de fiets zitten een veel groter risico om te worden uitgeschakeld door een valpartij dan door een infectie. Evenepoel knalde in de eerste dagen van de Giro nota bene op een overstekende hond en kwam hard ten val. Ook dat zijn risico’s die horen bij de sport en het leven.