Premier Mark Rutte spreekt maandagochtend met een deel van de oppositiepartijen over de referendumuitslag over het associatieverdrag met Oekraïne. Rutte staat onder druk, want hij moet voor 1 november met een antwoord op de uitslag komen.
Bij het referendum stemde een ruime meerderheid van 61 procent tegen het associatieverdrag met Oekraïne, een grote teleurstelling voor de premier.
Lastig voor Rutte
Na het referendum, stortte Rutte zich naar eigen zeggen op de onderhandelingen met Brussel. Deze verliepen echter stroef: Nederland zette al in op een toevoeging van een klein tekstje aan het huidige verdrag – waarin moest staan dat het verdrag vooral over handel gaat en dat het niet betekent dat Oekraïne zomaar lid wordt van de EU – maar wist zelfs daarvoor geen steun te regelen.
Vorige maand nam de Tweede Kamer een motie aan waarin het kabinet wordt opgeroepen voor 1 november met een antwoord te komen op de uitslag van het referendum. Ook regeringspartijen VVD en PvdA steunden die motie.
Voor een mogelijk compromis met andere EU-landen heeft het kabinet de steun van de oppositie nodig, omdat het in de Eerste Kamer niet over een meerderheid beschikt.
Daarom zit Rutte nu in een lastig parket. Hij wil nu van de oppositie weten met welke oplossing ze kunnen leven. Echter, niet de gehele oppositie is welkom bij het gesprek met Rutte. Zo werden VNL en de PVV niet uitgenodigd voor de bijeenkomst.
Oppositie wil recht doen aan referendumuitslag
VNL-Kamerlid Louis Bontes reageerde tegen Elsevier.nl op het feit dat zijn fractie geen uitnodiging ontving. ‘Mocht dat alsnog gebeuren, dan gaan wij er niet op in’. Ook PVV-leider Geert Wilders was niet gecharmeerd van Ruttes initiatief.
Hij sprak van ‘achterkamertjespolitiek’. Eerder werden de fractieleiders van CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en SGP achter de schermen namelijk al om hun mening gevraagd.
Eerder gaf de oppositie aan dat er recht moet worden gedaan aan de uitslag van het referendum. Rutte zei herhaaldelijk dat de kans groot is dat zijn missie – namelijk een compromis met Brussel – niet slaagt. In dat geval zal Nederland het verdrag niet ratificeren.
De premier heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hijzelf geen fan is van niet ratificeren. Het aanpassen van verschillende delen van het verdrag – waaronder bijvoorbeeld de onderwerpen corruptiebestrijding en defensiesamenwerking – zou volgens Rutte ‘meer recht doen aan de nee-stem dan niet ratificeren en alles gaat door zonder Nederland’. Hij doelt er daarmee op dat de andere EU-landen intergouvernementeel afspraken zouden maken met Oekraïne die overeenkomen met de tekst van het huidige associatieverdrag.
De fractieleiders van oppositiepartijen wilden na afloop van het overleg weinig kwijt. ‘We hebben ons laten informeren en meer kan ik er niet over zeggen. We hebben het echt alleen aangehoord’, stelde Alexander Pechtold (D66).
Ook CDA-fractieleider Sybrand Buma laat zich er niet over uit. ‘Ik kan zeggen dat ik heb geluisterd, zoals ik vooraf had aangekondigd’, aldus Buma, die niet wilde aangeven of het gesprek wel zin had gehad en of er concrete voorstellen werden gepresenteerd.