Premier Mark Rutte (VVD) is nog altijd op zoek naar een oplossing voor het referendum over Oekraïne, waarbij de Nederlandse kiezers het EU-associatieverdrag afwezen. Rutte gaat donderdag naar Brussel, in een laatste poging recht te doen aan de uitslag.
Hij heeft weinig tijd meer om EU-leiders te overtuigen, want Rutte beloofde de Kamer om voor 1 november met een duidelijk plan te komen. Rutte wil aan de ene kant toezeggingen vanuit Brussel om met delen van de deal niet akkoord te hoeven gaan, terwijl de premier de rest van het verdrag alsnog hoopt te ratificeren. Een lastig karwei.
Gertjan van Schoonhoven: ‘Politiek kan niet om enorm nee-kamp heen’
Twee opties, beiden lastig haalbaar
In het FD schetsen Europese diplomaten de twee opties die Rutte donderdag tijdens een diner met EU-leiders wil verkennen. Een daarvan is een uitzonderingspositie voor Nederland wat betreft militaire samenwerking met Oekraïne. Die optie zal niet gemakkelijk zijn, voorspellen de diplomaten, deels omdat er dan ook bij andere verdragen (zoals CETA en TTIP) landen kunnen zijn die een opt-out willen.
Ook is onduidelijk in hoeverre Nederland nog af kan van nauwere militaire samenwerking, omdat minister van Defensie Jeanine Hennis schrijft dat in december 2015 de lidstaten al akkoord zijn gegaan met nieuwe samenwerking tussen het Europees Defensieagentschap (EDA) en Oekraïne.
Rutte is pessimistisch
Mogelijk is er meer sympathie voor een andere optie, waarbij een extra document wordt opgesteld door Europese leiders met daarin de belofte dat het associatieverdrag geen opstap is richting volledig EU-lidmaatschap van Oekraïne. Zo hoeft er niet opnieuw te worden onderhandeld over het oorspronkelijke akkoord, waarvan grote delen ondertussen al zijn ingevoerd.
De krant schrijft dat in Brussel ‘de veronderstelling leefde dat de kwestie over de verkiezingen in maart heen zou worden getild’, maar er moet dus sneller worden gehandeld. Mocht Rutte steun vinden bij Europese collega’s, dan wacht ook nog een verhoor in de Tweede Kamer. ‘Ik was pessimistisch en ik ben nog steeds pessimistisch of het gaat lukken, maar ik vind het het waard om te proberen,’ zei Rutte er afgelopen week over.