De Raad van Europa heeft dinsdag forse kritiek op Nederland vanwege de aanpak van jihadisten. Sommige maatregelen tegen terroristen zouden een inbreuk zijn op bepalingen in internationale mensenrechtenverdragen. Maar wat doet de Raad van Europa eigenlijk? Wie zitten erin? En waar staat de instantie voor?
Maakt de Raad van Europa deel uit van de EU?
Nee, dat is een groot misverstand. De Raad van Europa wordt vaak verward met de Europese Raad. Hierin zijn de regeringen van de 28 lidstaten van de EU vertegenwoordigd. Bij de Raad van Europa zijn alle Europese landen aangesloten, bijna vijftig in totaal – ook Rusland, Turkije en landen in de Kaukasus (Georgië, Azerbaijan en Armenië). Wit-Rusland, Vaticaanstad en Kazachstan zijn overigens overigens geen partij bij de Raad van Europa. Onder meer de Verenigde Staten en Israël vervullen een waarnemende rol.
Wat doet de Raad van Europa?
De Raad van Europa werd in 1949 opgericht om de democratie en de mensenrechten in heel Europa te bewaken en te bevorderen. Een belangrijk doel van de Raad is het stimuleren van de eenheid tussen de lidstaten, bijvoorbeeld door het afsluiten van onderlinge verdragen. Het akkoord met het meeste gewicht is wel het Europese Verdrag voor de bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, kort gezegd EVRM (1950, Rome). Elk half jaar bekleedt een andere lidstaat het voorzitterschap van de Raad. Nederland was van november 2003 tot mei 2004 voorzitter. De huidige Nederlandse parlementaire delegatie bestaat uit zeven personen, met daarbij Tweede Kamerleden Ahmed Marcouch (PvdA) en Pieter Omtzigt (CDA).
Er zijn goede redenen om Raad van Europa (Straatsburg) met zijn activistische rechtspraak en radicale actiegroepen eens hard aan te pakken. https://t.co/NySLkoVcEh
— Syp Wynia (@sypwynia) November 29, 2016
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hoe bepalend is de Raad van Europa?
Als Europese burgers zich in hun rechten tekort voelen gedaan, kunnen zij – met het EVRM-verdrag in de hand – naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in het Franse Straatsburg stappen. Dat kan overigens alleen als in het eigen land alle rechtsmiddelen zijn benut. Ook hier komt het dikwijls voor dat dit Europees Hof voor de Rechten van de Mens wordt verward met het Europees Hof van Justitie in Luxemburg. Dat hof heeft alleen betrekking op de EU-lidstaten. Misstanden die door de Raad van Europa aan de kaak worden gesteld, gaan overigens niet gepaard met bindende sancties.
Welke kritiek heeft de Raad van Europa precies op Nederland?
De Commissaris voor de Mensenrechten van de Raad van Europa, Nils Muiznieks, uit in een brief aan het kabinet dinsdag felle kritiek op het kabinet. Nederland wordt in dat schrijven beticht van racisme en het schenden van mensenrechten. De anti-terrorismewet die VVD-minister Ard van der Steur voorstelt, schrijft voor dat Nederland meer mogelijkheden krijgt om jihadisten en geradicaliseerden aan te pakken.
De Raad van Europa vindt dat Nederland jihadisten te hard aanpakt. Lees meer over hun kritiek >
Zo wil de minister eigenhandig een contact- of gebiedsverbod op kunnen leggen, bijvoorbeeld als iemand contact heeft met een jihadist of als iemand verdacht veel aandacht heeft voor een bepaalde locatie. De Raad van Europa vindt dat te ver gaan: het zou een recht op een eerlijk proces bedreigen. Ook het voornemen om de Nederlandse nationaliteit af te pakken van jihadisten met een dubbel paspoort, stuit op kritiek. Maar de Tweede Kamer lijkt niet erg geschrokken.