In Amsterdam Nieuw-West protesteert een groep illegalen omdat ze een kraakpand worden uitgezet. Elke paar jaar neemt de groep zijn intrek in een nieuw gebouw. De migranten kraken leegstaande kantoorpanden omdat ze uitgeprocedeerd zijn en protesteren tegen het Nederlandse asielbeleid. Elsevier.nl bezocht de migranten in het gebouw in Amsterdam Nieuw-West, voordat ze er werden uitgezet.
Het kraakpand dat de migranten van ‘Wij Zijn Hier’ bezetten, ligt nogal afgelegen, maar verkeert in relatief goede staat. De kamer van de 34-jarige Khalid Jones ligt op de tweede verdieping. Een groep mannen drinkt thee en koffie, er wordt een joint gedeeld.
Het gaat om een paar mannen die deel uitmaken van de migrantengroep We Are Here. De meesten, voornamelijk afkomstig uit centraal- en oost-Afrika, zijn uitgeprocedeerde asielzoekers. Khalid is duidelijk de leider. ‘Concentreer je nou eens op het gesprek,’ roept hij zijn vrienden tot de orde.
Maar een van de mannen is afgeleid. De Sudanees moet zijn hond aan iemand afstaan, en dat vindt hij niet makkelijk. ‘Ik ken ‘m al vanaf het moment dat-ie is geboren,’ zegt de man, die een foto van hond Tiger laat zien. ‘Eerst moest ik wachten, omdat hij als pup bij zijn moeder moest blijven. Toen-ie een paar weken oud was, mocht ik ‘m meenemen, maar de politie zegt dat ik ‘m nu weg moet doen, omdat Tiger iemand in z’n gezicht heeft gebeten.’
Al achttien jaar in Nederland
Hij wil koste wat het kost voorkomen dat de hond een spuitje krijgt. De Sudanees woont al 18 jaar in Nederland. Hij had met zijn familie een verblijfsvergunning gekregen, kwam vast te zitten. Hij heeft in de Bijlmer en in Vught een gevangenisstraf uitgezeten, waarna zijn vergunning werd ingenomen. ‘Zo dom dat ik wel op deze manier moet leven, maar dat ze die hond zielig vinden,’ zegt hij ineens.
Krakende illegalen van Wij Zijn Hier zijn enorme kostenpost voor Amsterdam
Onzin, zegt Khalid. ‘Hé, je kunt niet de hele dag blowen en drinken en dan ook nog voor die hond zorgen. Je hebt je keuze gemaakt, we hebben het er niet meer over.’
De kamer van Khalid is één van de vele ruimtes in het kantoorpand in Amsterdam West die worden bezet door de krakende illegalen van We Are Here. Het gaat om een groep uitgeprocedeerde asielzoekers die of Nederland niet kunnen worden uitgezet of zelf niet weg willen. Ze protesteren al jarenlang het ‘systeem’: ze zijn ervan overtuigd dat de Dienst Terugkeer en Vertrek geld verdient door de illegalen ‘geen goed leven’ te bieden.
De procedure keer op keer verlengd
De verhalen van de migranten verschillen. De meesten komen uit Sudan of Somalië, maar er zijn ook Marokkanen en Eritreeërs. Khalid zegt dat zijn asielprocedure nooit is voltooid. Later blijkt waarom: regelmatig gaan de mannen naar de rechtbank om in hoger beroep te gaan. Zo wordt de procedure keer op keer verlengd.
Daarom bezetten de illegalen steeds weer nieuwe panden in Amsterdam. Als de migranten van We Are Here een gebouw worden uitgezet, gaan ze gewoon op zoek naar een nieuw leegstaand pand. Ze zitten sinds begin oktober in het nieuwe gebouw, berekent Adam, een van de jongens in de kamer van Khalid. Hij heeft moeite met besef van tijd. ‘We zijn hier maar net volgens mij,’ zegt hij.
Op 11 december werden ze het pand uitgezet. ‘Slechte research blijkbaar door hun adviseurs, want zelfs hun advocaat schrok ervan dat wij op enkele weken na hun intrek wilden beginnen met de voorgenomen trans- en revitalisatie,’ zegt Jasper Heijen van Heyen Beheer, het bedrijf verantwoordelijk voor het pand.
‘Bijzonder spijtig dat deze groep nou net dit pand had uitgekozen want bij elk ander pand hadden ze wellicht langer kunnen zitten. Leegstaande panden zonder concrete plannen zijn er genoeg in Amsterdam, maar die liggen waarschijnlijk ook een stuk verder uit de stad.’ Het pand aan de Rijswijkstraat staat nog maar net leeg, en er is wel degelijk een plan voor het gebouw.
Honderdduizenden euro’s aan schade
In het vorige pand richtten de migranten honderdduizenden euro’s aan schade aan, in de jaren dat ze er zaten. Als de schade wordt genoemd in een gesprek, reageren de mannen met woede en hoongelach. ‘Het gaat altijd over geld!’
Het kraakpand aan de Rijswijkstraat komt over als een mix tussen een hostel en een nogal rommelig studentenhuis. Overal staan schoenen op de gang, en binnen de ‘kamers’ staan de mooie spullen: tv’s, lp-spelers, koffiezetapparaten, laptops, ijskastjes, en in één geval een karaokemachine.
Hoewel de mannen een beetje hutje mutje zitten in de kamer van Khalid, is er genoeg ruimte in het pand: in elk kantoortje slapen gemiddeld twee illegalen. De vrouwen, die aan het einde van de gangen van wat meer privacy kunnen genieten, hebben vaak een kamer voor zichzelf. Ze zijn duidelijk in de minderheid: de vrouwelijke migranten van Wij Zijn Hier hebben hun eigen gekraakte pand, ook in Amsterdam.
Een lange Somaliër met dreads komt bij iedereen aankloppen: ‘We hebben bezoek.’ Veel migranten skypen met het thuisfront of zijn aan het koken. Een van de vrouwen draait filtersigaretten met een apparaatje. Op haar schoot ligt een dienblad met zeker dertig sigaretten.
Lees ook: winnen krakers de slag om de ADM-werf?
‘Veel te vaak naar de rechtbank’
Van de jongens die in de kamer van Khalid hangen, is Adam duidelijk degene die het meest van mooie spullen houdt. Hij loopt er verzorgd bij en draagt vooral merkkleding: NFL-petje, een shirt van Puma, schone Nikes. Khalid zit een beetje onderuit in zijn kloffie, maar in zijn kamer hangen ook mooie kleren, zoals een grijs pak, voor wanneer hij naar de rechtbank gaat.
De jongens praten nog wat na. Ze spreken gepassioneerd over de Arabische Lente en uitten hun solidariteit met de migranten in Calais. ‘Dat is een argument dat we moeten noemen in de rechtbank,’ zegt een van de mannen. ‘Dat zij wel worden opgevangen.’ De migranten gaan vaak in beroep, een van de redenen dat het asielproces van veel van de migranten lang duurt. ‘We bereiken toch niets in de rechtbank,’ zegt Khalid. ‘We gaan veel te vaak, misschien moeten we daar ook maar eens mee stoppen.’