Zondag wilde premier Mark Rutte (VVD) even heel duidelijk zijn: de kans dat zijn partij met de PVV gaat regeren, is ‘nul’. Daarmee gooide hij de deur naar Geert Wilders met een klap dicht. Maar zijn concurrenten bij de Tweede Kamerverkiezingen geloven hem niet.
CDA-leider Sybrand Buma heeft er in elk weinig vertrouwen in, dat Rutte zijn woorden ook echt meent. Hij vindt de uitsluiting van de PVV niet geloofwaardig, zei hij tegenover radiozender BNR.
‘Het moet gaan om principes’
‘We hebben natuurlijk meer beloftes van Mark Rutte gehoord, en ze wisselen nogal eens voor verkiezingen. We weten ook bij hem dat de wereld na de verkiezingen totaal anders is. De vraag is: welke lijsttrekker van de VVD moet ik geloven? Want een paar dagen later zei hij iets anders.’ Nog maar een paar maanden geleden, om precies te zijn in september, zei Rutte in tv-programma Zomergasten dat de VVD geen enkele partij uitsluit.
Ook de nieuwbakken PvdA-leider Lodewijk Asscher gooit het op Rutte’s geloofwaardigheid. Hij vond het een ‘pijnlijke uitzending’. ‘Het beeld dat het bij mij oproept is dat de kiezer lekker wordt gemaakt met twee smaken rechts, de PVV en de VVD, en geen enkele zekerheid heeft dat ze het niet samen gaan doen,’ aldus Asscher. Ook D66-leider Alexander Pechtold benadrukt dat Rutte eerder beloftes brak. ‘Het wordt gebracht als een soort kansberekening en het moet gaan om principes.’
Rutte betuigde spijt over toezeggingen
Rutte bood eind augustus nog excuses aan voor de toezeggingen die hij niet kon waarmaken. Onder meer dat hij de belofte ‘geen geld naar de Grieken‘ niet kon inlossen. De eurocrisis was op dat moment in volle gang en het onderhandelen met Griekenland zou nog jaren doorgaan. De premier heeft vooral spijt van het feit dat hij zich niet kon houden aan de beloofde ‘duizend euro’. Hij beloofde belastingverlaging voor werkende Nederlanders ter waarde van duizend euro. ‘Ik stond voor een keuze: ga ik die belofte ongeacht de politieke en economische realiteit toch gestand doen? Dan zou ik voor Nederland risico’s hebben gelopen.’
Zijn nieuwste belofte dat hij niet met de PVV gaat regeren na de verkiezingen op 15 maart brengt hem alvast virtuele zetelwinst. De partij van Geert Wilders zou nu op dertig zetels uitkomen, tegenover 29 voor de VVD, blijkt uit de recentste peiling van Kantar Public (het oude TNS NIPO). In de vorige peiling van Kantar, die in december werd uitgevoerd, had de PVV nog een enorme voorsprong op de VVD, te weten 36 zetels tegenover 23. Het lijkt er dus op dat de woorden van Rutte in Buitenhof zondag al effect sorteren. Het spookbeeld voor partijen als PvdA, D66 en CDA is dat het een tweestrijd wordt tussen Rutte en Wilders. De VVD dient dan als vluchtheuvel om de PVV-leider van de overwinning af te houden.