Het aantal zelfstandigen zonder personeel dat makkelijker werk kon krijgen vorig jaar lag juist veel hoger dan het aantal zzp’ers dat moeilijker aan opdrachten kwam. Dat zegt staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) naar aanleiding van onderzoek door de Kamer van Koophandel.
Dat onderzoek, dat vorige week werd gepubliceerd, zorgde voor ophef en kritiek. Nog nooit schatte een organisatie het percentage zelfstandigen dat wordt gedupeerd door wetgeving van Wiebes zo hoog in.
Politici reageren geschokt op dit rapport: KvK ziet toekomst zzp’er somber in
Schadelijk effect DBA
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) had als doel heldere regelgeving rond zzp-contracten en de bestrijding van schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst wil zzp’ers en opdrachtgevers aanpakken die gebruikmaken van belastingvoordelen waarop ze eigenlijk geen recht hebben. De wet werkte averechts: veel bedrijven namen geen zelfstandigen meer aan, uit angst te worden beboet door de fiscus.
Volgens de KvK gaat het om ruim 122.000 zelfstandigen (zeker 18 procent van het totaal) die opdrachten mislopen. Wiebes vroeg naar aanleiding van het vernietigende rapport de volledige gegevens op bij de KvK.
Daaruit bleek dat meer dan eenvijfde van de ondervraagde zzp’ers in 2016 minder of zelfs veel minder dan in 2015 werd geconfronteerd met opdrachtgevers die liever geen zzp’ers inhuren. Bijna eenderde van de KvK-correspondenten geeft aan in 2016 juist minder moeite te hebben gehad met het binnenhalen van opdrachten, meldt de staatssecretaris in een brief aan de Tweede Kamer.
‘De KvK wil graag alle ondernemers ondersteunen en is daarom met name geïnteresseerd tegen welke belemmeringen en obstakels zij aanlopen. In dat licht past ook het onderzoek van de KvK, waarvan de resultaten interessant zijn,’ stelt Wiebes. ‘Deze brief … geeft naar mijn mening echter een completer beeld dan het beeld dat heeft geleid tot de vragen vanuit uw Kamer.’
Diverse vernietigende rapporten
Maar de KvK was niet de enige die het schadelijke effect van de wet-DBA op zelfstandigen in kaart bracht. Uit onderzoek van Intelligence Group en zzp-expert Pierre Spaninks blijkt dat 62.000 zzp’ers in december stelden dat opdrachtgevers hen niet wilden inhuren vanwege de wetgeving. In september waren dat er nog 47.200. In het vierde kwartaal voelde zeker 12 procent van de 400.000 zzp’ers op de zakelijke markt de gevolgen van de wet-DBA. 46.000 zelfstandigen zonder personeel liepen een zzp-opdracht mis.
Volgens ZZP Nederland heeft zeker eenderde van de Nederlandse zelfstandigen direct last van de wet. Na kritiek op de DBA, heeft Wiebes besloten handhaving van de wet voorlopig op te schorten. Het nieuwe kabinet, dat na de verkiezingen op 15 maart zal worden gevormd, moet aan de slag met de DBA, of een nieuwe wet voor zzp’ers invoeren.