Defensie kan met hetzelfde budget veel meer materieel inzetten door schepen en vliegtuigen te leasen in plaats van te kopen. Dat schrijft de Gooise zakenman Tom Welter van de particuliere organisatie Coalition for Defense in het pamflet Ik zal handhaven.
Volgens Welter moet alleen al de Koninklijke Marine de komende jaren 4 miljard euro investeren in nieuwe onderzeeboten, extra fregatten en mijnenjagers. Zelfs als in de kabinetsformatie wordt besloten tot extra defensiebudget is dat financieel volstrekt onmogelijk. Maar omdat marineschepen lang meegaan, kunnen ze worden geleast. Welter rekent voor dat de kosten van de vlootuitbreiding dan beperkt blijven tot 156 miljoen per jaar.
Op dezelfde wijze zou de luchtmacht er 20 extra F35/JSF-jachtvliegtuigen, een vloot onbemande vliegtuigen en enkele tanker/transportvliegtuigen bij kunnen krijgen. De landmacht zou zo de beschikking kunnen krijgen over tientallen extra artilleriestukken; 35 pantserhouwitsers en 20 gevechtsrobots.
Persoonlijke lobby
Welter richtte enkele jaren geleden de Coalition for Defense op en voert een persoonlijke lobby voor een hoger defensiebudget. Hij organiseerde twee jaar geleden in een kasteel in Wassenaar een conferentie die druk werd bezocht door politici, diplomaten, hoge officieren en industriëlen.
In het geschrift Ik zal handhaven stelt Welter dat het defensiebudget met 7 miljard omhoog moet. De verkiezingsprogramma’s van de vermoedelijke regeringspartijen gaan echter niet verder dan 1 miljard (VVD, D66) of hooguit 2 miljard extra (CDA).
Duitse tanks
Welter ziet in leasecontracten een oplossing voor de financiële problemen van defensie. ‘Luchtvaartmaatschappijen leasen vliegtuigen. Dienstverlenende ondernemingen leasen hun auto’s. Voor defensie kan dat ook.’ Volgens hem is dit interessant, omdat de krijgsmacht dan ‘op korte termijn tegen dezelfde kosten kan beschikken over een veelvoud aan materieel, in vergelijking met de situatie dat elk jaar een plukje kan worden gekocht.’
Bovendien is het bij lease ‘eenvoudiger om veel eerder afstand te doen van het materieel en opnieuw state of the art te verwerven’.
Defensiespecialisten in Den Haag verwerpen Welters idee niet, maar reageren terughoudend. Fregatten en jachtvliegtuigen zijn geen standaardproducten. Onderhoud is een enorme kostenpost. Leasen is daardoor moeilijker. Met tanks zou het gaan, maar in feite least Nederland al Duitse tanks. Althans, de Koninklijke Landmacht werkt samen met de Duitse landmacht en er wordt volop geoefend met Duitse tanks.
Leaseconstructies
Al zo’n tien tot vijftien jaar wordt nagedacht over leaseconstructies voor defensiemateriaal. Maar de leaseprijzen zullen veel hoger zijn dan bijvoorbeeld in de civiele luchtvaart, eenvoudig omdat een burgervliegtuig waarvan het leasecontract door een luchtvaartmaatschappij wordt opgezegd, snel weer aan een concurrent kan worden verhuurd.
Bij defensiematerieel is dat niet zo makkelijk. Vanwege strikte regels voor wapenexport, kunnen overbodig verklaarde onbemande vliegtuigen, fregatten of jachtvliegtuigen niet zomaar worden overgedaan aan landen in het Midden-Oosten of Azië.
Defensie-experts wijzen er op dat leaseconstructies uiteindelijk veel duurder uitpakken. De leasemaatschappij moet er immers ook aan verdienen. Bovendien kan geen enkele marktpartij zo goedkoop geld lenen als de staat.