Nederland is naar de stembus gegaan voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Ruttes VVD blijft de grootste, Wilders lijkt de tweede partij te worden. Ondertussen zijn de onderhandelingen over de formatie al begonnen.
Via dit liveblog hield Elsevier lezers op de hoogte van de ontwikkelingen. Lees het hier terug:
15.o5u – Kamervoorzitter Khadija Arib spreekt de pers toe nadat de 13 gekozen lijsttrekkers bijeen zijn gekomen. ‘We hebben een verkenner aangewezen. Het is een vrouw met een breed draagvlak.’
De VVD – de grootste partij – heeft oud-minister van Volksgezondheid, Welzijn en Zorg Edith Schippers aangewezen als verkenner.
Voor de verkiezingen sprak politiek verslaggever Carla Joosten Schippers over de formatie van Rutte I. Lees het interview hier.
13.24u De dertien pasgekozen fractievoorzitters komen vandaag om 14.00 uur bijeen voor een vergadering. Bij die vergadering zal Mark Rutte, als leider van de grootste partij, een voorstel doen voor een verkenner.
12.31u Volgens Afshin Ellian is de opkomst van de partij DENK een zorgelijke ontwikkeling in de Nederlandse politiek. ‘Van meet af aan gedroeg de partij zich op een manier die de autoriteiten in Ankara zeer tevreden moet stemmen. De echte leider van DENK is Erdogan,’ schijft hij. Lees hier zijn hele column.
Veel Turken hebben gisteren gestemd op de ‘lijstduwer’ van Denk, Recep Tayyip Erdoğan, meldt @cnnturk #Turkije #Kamerzetel #TK17 pic.twitter.com/0WcSpRZ1fR
— Hüseyin Atasever (@Atasever_H) 16 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
12.12u Jesse Klaver denkt dat het mogelijk is om een links kabinet te vormen. Dat heeft hij gezegd vlak voordat hij met zijn stevig uitgebreide fractie ging vergaderen. ‘Als grootste winnaar heeft GroenLinks een verantwoordelijkheid van de kiezer gekregen’, zegt Klaver. De winst van GroenLinks was spectaculair, van 4 naar 14 zetels. De groei van de partij werd uitbundig gevierd in de Melkweg in Amsterdam. Elsevier was ter plaatse.
Lees verder: Dit zijn de winnaars per gemeente 
11.58u De ChristenUnie vindt dat GroenLinks betrokken moet worden bij de formatie. Dat heeft partijleider Gert-Jan Segers gezegd. Omdat GroenLinks de grootste winst behaalde, moet Mark Rutte eerst met Jesse Klaver gaan praten, vindt Segers. ‘Wij zijn voorlopig niet aan zet.’ Het speculeren over een kabinetsformatie is begonnen, de ChristenUnie wordt gezien als een belangrijke factor in de formatie.
11.50u Jean-Claude Juncker is blij met de verkiezingsuitslag. Dat schrijft de voorzitter van de Europese Commissie aan Mark Rutte. Rutte ontving ‘warme felicitaties’ uit Brussel. De voorzitter van de Europese Commissie kijkt uit naar een voortzetting van de nu al excellente samenwerking.
11.10u De Amsterdamse oud-wethouder Rob Oudkerk vindt dat de PvdA er serieus over na moet denken of de partij nog wel bestaansrecht heeft na de desastreuze verkiezingsnederlaag. Volgens PvdA’er Oudkerk moet de partij ‘zich over haar existentie gaan buigen’. Misschien moeten we toe naar een andere sociaal-democratische beweging, zegt hij tegen Radio Noord.
10.23u Hans Spekman stapt op als de leden dat willen. Dit heeft hij gezegd tijdens een debat tussen campagneleiders in Den Haag. De aangeslagen campagneleider en partijvoorzitter wil de uitslag eerst bespreken met de ledenraad. Die komt zaterdag bijeen. De Partij van de Arbeid leed een historische nederlaag. De sociaal-democraten gingen van 38 naar 9 zetels.
10.17u In de gemeente Emmen werd de PVV de grootste partij. De partij van Geert Wilders haalde 18,3 procent van de stemmen. In de provincie Drenthe was de VVD de grootste, met 16,5 procent van de stemmen.
10.03u Hans Spekman heeft gereageerd op de historische nederlaag van de Partij van de Arbeid. ‘Door regeringsdeelname was het wantrouwen zó groot, er was niet tegenop te knokken,’ zegt de partijvoorzitter in een reactie.
8.35u Geert Wilders bekijkt de verkiezingsuitslag van de zonnige kant, Via Twitter laat hij weten dat hij zeer trots is op zijn kiezers. Daarnaast weet hij te vertellen dat hij bij de volgende verkiezingen geen genoegen zal nemen met de tweede plaats.
We were the 3rd largest party of the Netherlands.
Now we are the 2nd largest party.
Next time we will be nr. 1! pic.twitter.com/lKN5CFUhPT
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) 16 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
8.29u De Franse president François Hollande heeft Mark Rutte gefeliciteerd. In een tweet zei Hollande dat Rutte een belangrijke overwinning op het populisme heeft geboekt. Hollande is zelf de eerste Franse president die geen tweede termijn in het Elysée ambieert.
Je félicite chaleureusement @markrutte pour sa nette victoire contre l’extrémisme.
— François Hollande (@fhollande) 16 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
6.15u Na telling van 93,2 procent van de stemmen, stevent de PVV af op een tweede plek achter Rutte’s VVD. De liberalen staan op 33 zetels, Wilders op 20, op de voet gevolgd door het CDA en D66 met allebei 19 zetels.
2.31u – Het is nog altijd niet bekend wie na Ruttes VVD de tweede partij wordt. De PVV van Geert Wilders, het CDA van Sybrand Buma en D66 van Alexander Pechtold zijn in een nek-aan-nekrace verwikkeld om plek twee.
Ze staan alle drie op negentien zetels, blijkt uit een aangepaste voorlopige prognose van de einduitslag door de Verkiezingsdienst van het ANP, op basis van 54,8 procent van de getelde stemmen.
In deze aangepaste prognose blijft de VVD op 32 zetels. Ondanks een verlies van negen zetels worden de liberalen daarmee veruit de grootste partij.
1.10u – PVV-leider Geert Wilders laat eindelijk van zich horen. Hij feliciteert de andere partijen, ‘en met name Mark Rutte’. Hij vindt het jammer dat de PVV niet de grootste is geworden, maar is er blij mee dat zijn partij ‘vier of vijf zetels’ heeft gewonnen.
Over Ruttes uitspraak over dat het populisme is verslagen, heeft Wilders niet veel goeds over. Volgens Wilders praat Rutte ‘alsof populisten een soort halve nazi’s zijn’.
1.05u – De VVD blijft – ook volgens de prognose van de uitslag door het ANP – de grootste partij. Het CDA van Sybrand Buma heeft de strijd om de tweede plek gewonnen, zo lijkt. De partij stijgt naar 20 zetels.
De PVV van Geert Wilders wordt waarschijnlijk de derde partij, met 19 zetels, een winst van vier zetels.
0.44u – Op NPO 1 bespreken de lijsttrekkers de verkiezingsuitslag. Op de vraag wat Rutte morgen gaat doen, zegt de premier trots: ‘Lesgeven, morgenochtend om 8.00 uur.’
0.15u – Een stemmingsbeeld, gebaseerd op minder dan 10 procent van de stemmen, is binnen. Daarin valt op dat de VVD en het CDA tot nu toe nog beter scoren dan in de exitpolls werd voorspeld.
Let op, dit is gebaseerd op de stemming tot nu toe, en is geen prognose. Zo scoren de grootste acht partijen:
| VVD | 33 |
| PvdA | 9 |
| PVV | 18 |
| SP | 13 |
| CDA | 25 |
| D66 | 18 |
| CU | 6 |
| GL | 13 |
23.45u – In Amsterdam kan DENK bijna net zo groot worden als de PvdA. Dat blijkt uit de eerste tussenstand, gemeld door AT5: tot nu toe heeft DENK bijna 21.650 stemmen, terwijl de PvdA net onder de 24.000 zit. De stemmen bij 316 van de 466 Amsterdamse stembureaus zijn geteld. Volgens DENK-lijsttrekker Tunahan Kuzu heeft de achterban ‘meegeschreven aan een stukje geschiedenis’ op 15 maart.
Eerste Amsterdamse tussenstand (316 bureaus van 466 geteld): DENK (21.648 stemmen) bijna even groot als PvdA (23.987 stemmen)
— AT5 (@AT5) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
23.40u – Zowel bij de VVD als bij GroenLinks wordt gesproken over een overwinning op het populisme. Tijdens zijn toespraak bij de verkiezingsavond van de VVD zegt premier Mark Rutte dat zijn partij hopelijk de leiding kan nemen bij de formatie. ‘De VVD is geen doel, maar een middel.’
23.10u – Voormalig VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra is enthousiast over de uitslag, maar ziet ook een ‘zwart randje’. De PvdA is volgens de VVD’er hard afgestraft vanwege het kabinetsbeleid.
Dat de VVD – ondanks zetelverlies – de grootste blijft, is een mooi compliment van de kiezer. ‘We hebben meer dan vier jaar lang miljarden aan bezuinigingen doorgevoerd. Dat voelde iedereen, en toch zijn we duidelijk de grootste.’
23.oou – Ook het CDA is in de wolken. Sybrand Buma spreekt de zaal toe. ‘Wat een mooie avond. We behoren nu tot de grote winnaars. Juich maar voor jezelf!’ Volgens de partijleider kon niemand dromen dat het zo goed zou gaan met het CDA.
Is bij het #CDA waar ze hopen op nog wat winst en uiteindelijk de 2e plek. Maar de stemming is nu ook al goed #ElsevierLive #TK17 pic.twitter.com/lu0uvUH8u8
— Carla Joosten (@ElsevierDenHaag) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
22.45u – Een euforische stemming in Amsterdam: Forum voor Democratie behaalt volgens de exitpolls twee zetels. ‘We hebben een bres geslagen in het partijkartel,’ stelt lijsttrekker Thierry Baudet.
— Victor Pak (@Victorfpak) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Na de verkiezingen zullen de partijen zich buigen over de formatie. Volgens demissionair minister van Economische Zaken Henk Kamp zal de formatie wel vier maanden duren. Lees het volledige interview met de VVD’er hier.
22.40u
Analyse van politiek verslaggever Eric Vrijsen: de verkiezingsuitslag is een wending naar rechts, maar kan Jesse Klaver een rol spelen bij de formatie?
22.30u – In de Westergasfabriek, op de verkiezingsavond van de PvdA, heerst de teleurstelling. Een ellendige avond, concludeert Jeroen Dijsselbloem. Lijsttrekker Lodewijk Asscher wil vooral kijken naar de toekomst. ‘De sociaal-democratie zal terugkomen, en het bouwen begint vandaag,’ zegt de PvdA’er. Lees meer over het historische verlies van de partij.
Reacties vanuit Den Haag stromen overigens ook binnen. Verbijstering over het verlies van de PvdA, opluchting bij de VVD.
22.00u – In Nijmegen blijven de stembureaus toch niet langer open. Volgens de Kieswet moeten de stembureaus om 21.00u ’s avonds dicht. Iedereen die voor die tijd aansloot in de rij, mag nog stemmen. Daarna gaat het bureau dicht.
De waarde van de euro ten opzichte van de dollar neemt ineens behoorlijk toe. Dat heeft waarschijnlijk wel met de verkiezingen te maken, maar vooral met een beslissing van de Federale Reserve in de Verenigde Staten. Die heeft voor de derde keer in tien jaar tijd de centrale rente verhoogd.
Euro wint flink terrein tegenover de dollar. Federal Reserve en vleugje Nederland? pic.twitter.com/V8erdiEGCa
— Gerben van der Marel (@VanderMarelNYC) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
21.41u – Nijmegen wil stembureaus langer open houden. Stemmen op het stadhuis van de stad is mogelijk tot 23.00 uur door een tekort aan stembiljetten. Officieel gaan de stemlokalen om 21.00 uur dicht, maar kiezers die in de grote steden nog in de rij staan mogen toch nog hun stem uitbrengen.
#JanNagel blijft het maar hebben over 50+ als nieuwe partij, en gebruikt dat als excuus. #trapernietin 😉 #tk2017
— Esther Voet (@Esther_Voet) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
21.36u De eerste reacties op de diverse uitslagen stromen intussen binnen. Vooral bij de PvdA zijn druiven zuur. Volgens PvdA-staatssecretaris Sharon Dijksma staat de positie van lijsttrekker Lodewijk Asscher niet ter discussie. De sociaal-democraten hebben een historisch verlies geleden. In de exitpoll blijft de partij steken op een schamel aantal van negen zetels. De vreugde bij DENK (3 zetels) is groot.
Lilian Marijnissen (3e kandidaat #SP): ‘Als het zo blijft is dit een prima uitslag. We hebben ons teruggeknokt!’ #ElsevierLive #TK2017 @SP
— Jan van ’t Veer (@JanvantVeer4) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
PVV-stemmers bedankt!
We hebben zetels gewonnen!
Eerste winst is binnen!En Rutte is nog lang niet van mij af!!
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
21.25u – De presentatie van de voorlopige exitpolls liep bij de NOS volledig in de soep.
21.05u – De voorlopige exitpolls zijn binnen. Onderzoeksbureau Ipsos meldt dat de VVD de grootste is met 31 zetels. De grote verliezer is PvdA, die 29 zetels verliest en op 9 zetels staat.
GroenLinks heeft het aantal zetels verviervoudigd, en ook D66 is behoorlijk gegroeid: volgens de exitpolls komt de partij uit op 19 zetels. Samen met het CDA en de PVV strijdt de partij om de tweede plaats: de drie partijen komen uit op het zelfde zetelaantal.
Lees hier meer over de eerste exitpolls.
| Exitpoll 2017 | |
| VVD | 31 |
| PVV | 19 |
| CDA | 19 |
| D66 | 19 |
| GroenLinks | 16 |
| SP | 14 |
| PvdA | 9 |
| ChristenUnie | 6 |
| Partij vd Dieren | 5 |
| 50PLUS | 4 |
| SGP | 3 |
| DENK | 3 |
| Forum v Democratie | 2 |
| Nieuwe Wegen | 0 |
| Vrijzinnige Partij | 0 |
| Artikel 1 | 0 |
| VNL | 0 |
| GeenPeil | 0 |
20.34u De PVV van Geert Wilders heeft de verkiezingsavond geannuleerd. Aanvankelijk zou de fractie van Geert Wilders de uitslagen bekijken vanuit het Binnenhof. Nu ziet de PVV daarvan af, omdat de partij de kosten voor de beveiliging zelf moet betalen. DENK aat geen pers toe op de verkiezingsavond, als reden geeft de partij dat de zaal daarvoor te klein is.
Overigens zijn er de hele dag door problemen geweest bij kieshulp-programma’s. De sites bleven amper overeind en waren het doelwit van cyberaanvallen.
20.30u De opkomst van de Tweede Kamerverkiezingen is hoog. Peilingbureau Ipsos schat de opkomst om 19.45 uur op 74 procent. De stembureaus zijn tot 21.00u open. De gemeente Den Haag heeft aangekondigd dat de stembureaus open blijven tot de rijen voor de stemhokjes verdwenen zijn.
20.12u De fractievoorzitter van D66 in Amsterdam Jan Paternotte heeft zijn opvolger al klaarstaan. Als Paternotte gekozen wordt in de Tweede Kamer, neemt Reinier van Dantzig het stokje over. Van Dantzig is 31 jaar en sinds 2014 gemeenteraadslid van D66.
18.20u De hoge opkomst heeft bij een aantal gemeenten voor een verrassing gezorgd. Er moeten stembiljetten worden bijgedrukt. In Amsterdam werden 25.000 extra stembiljetten besteld. Een woordvoerder zegt tegen het ANP dat dit slechts een voorzorgsmaatregel is, de totale voorraad zou ruim toereikend moeten zijn.
Opkomst 17:45u: 55%, nog steeds hoger dan in 2012 op zelfde tijdstip (48%) en iets lager dan in 2006 (58%) #ipsos #exit poll
— Ipsos Nederland (@IpsosNL) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
18.10u SP-Kamerlid Harry van Bommel keert na de verkiezingen niet terug in het parlement. Hij is vandaag in de Bijlmer, waar de opkomst bij de stembus hoog is.
Lange rij met kiezers in de Bijlmer. Ook hier is de opkomst hoog. pic.twitter.com/ol86K5VLmH
— Harry van Bommel (@harryvandesp) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
17.51u Meer dan de helft van de Rotterdammers heeft zijn stem uitgebracht. Dit meldde bureau Ipsos rond 17.30 uur. Ook in Utrecht is inmiddels meer dan de helft van de kiezers gaan stemmen. De opkomst in de steden is hoger dan bij voorgaande verkiezingen. In 2012 bracht uiteindelijk 61 procent van de inwoners in Rotterdam zijn stem uit.
17.39u NRC Handelsblad en de NOS zijn op de uitslagenavond niet welkom bij Forum voor Democratie. NRC wordt geweerd omdat het een artikel publiceerde over omstreden subsidies die de partij van Thierry Baudet zou ontvangen. De NOS wordt geweerd omdat Baudet niet welkom was op het slotdebat dinsdagavond. Bij DENK zijn voor zover bekend helemaal geen media welkom.
17.35u De fractievoorzitter van de Liberalen in het Europees Parlement, Guy Verhofstadt, heeft ook een stemadvies gegeven. De Belgische oud-premier raadt de Nederlandse kiezer met klem aan niet op Geert Wilders te stemmen.
Let’s make sure that this guy does not win the Dutch elections. Vote Liberal! pic.twitter.com/tDklopJbNr
— Guy Verhofstadt (@GuyVerhofstadt) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
17.30u Nog altijd zijn er lange rijen voor de stembureaus, naar verwachting is de opkomst 6 procent hoger dan bij de voorgaande Tweede Kamerverkiezingen. Ook Nieuwe Wegenvoorman Jacques Monasch heeft inmiddels zijn stem uitgebracht, en wel in zijn woonplaats Sneek.
16.57u Stemmen op het Haagse Binnenhof – het centrum van de parlementaire democratie – is populair, ziet Elsevier-redacteur Carla Joosten:
De rij kiezers die in de @2eKamertweets hun stem uit brengen blijft lang #TK17 pic.twitter.com/LBvWLxMp4A
— Carla Joosten (@ElsevierDenHaag) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
15.57u Kamervoorzitter en nummer twee op de PvdA-lijst Khadija Arib zegt tegen EenVandaag dat ze graag had gezien dat DENK afstand had genomen van de uitspraken van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Die zei eerder dat Nederland ‘fascistisch en nazistisch’ is en schuldig aan de massamoord in Srebrenica in 1995.
Ruziënde Kuzu wil niet reageren op de uitspraken van zijn eigen president Erdo. #TweedeKamerverkiezingen2017https://t.co/dA4mfJZnoe
— Afshin Ellian (@AfshinEllian1) March 15, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
14.34u Eenderde van het electoraat heeft al gestemd. Dit zegt peilingbureau Ipsos tegen NOS en RTL. Hieruit blijkt dat de opkomst hoger is dan in 2012. Rond 13.45 uur telde het peilingbureau 33,3 procent van de stemmen, in 2012 was rond dit tijdstip 27 procent van de stemmen uitgebracht.
In 2012 bracht uiteindelijk 74,6 procent van de kiesgerechtigden zijn stem uit.
14.10u Om 13.00 uur heeft al 25 procent van de kiesgerechtigden zijn stem uitgebracht. Dit is veel hoger dan in 2012, toen rond 13.00 uur slechts 14,1 procent had gestemd. Is er een verband tussen de opkomst en het mooie weer, of gaan Amsterdammers massaal naar de stembus om voor de progressieve Jesse Klaver te stemmen?
Ook in Den Haag is de opkomst hoger dan in 2012. Rond het middaguur werd een opkomst van 23,4 procent gemeten, tegen 19,3 procent bij de vorige verkiezingen.
13.14u Het Nederlandse consulaat in de Turkse stad Istanbul heeft de uitslagenavond voor Nederlandse bewoners van de stad woensdag geannuleerd. ‘Er zijn moeilijkheden met de beveiliging,’ zegt een medewerker van het consulaat volgens De Telegraaf. Een groepje Nederlanders zou vanavond in het gebouw samenkomen om de binnendruppelende uitslagen te bekijken. Eerder deze week was het er nog erg onrustig door het diplomatieke conflict tussen Nederland en Turkije. Nu staan er hooguit een paar demonstranten. ‘Het annuleren van de bijeenkomst gebeurt dan ook uit voorzorg,’ aldus het consulaat.
13.03u – DENK-leider Tunahan Kuzu, die gisteravond ook al niet kwam opdagen bij het zogenoemde smurfendebat, is bij een stemlokaal uitgevallen tegen een verslaggever van omroep Powned. ‘Waarom denk jij dat ik met Powned wil praten?’ Hij weigerde haar te woord te staan.
12.04u – De PvdA heeft het zwaar. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem ziet de kansen van de partij somber in, en oud-partijvoorzitter Felix Rottenberg hekelt publiekelijk de campagnefouten van de PvdA. Lees hier meer >>
11.00u – De opkomst ligt tot nu toe relatief hoog: om 10.30 uur was de opkomst 15 procent, meldt NOS. In 2012 was de opkomst rond die tijd 13 procent. Een van de redenen voor de hoge opkomst is waarschijnlijk het mooie weer, waardoor meer kiezers geneigd zijn naar het stembureau te gaan.
Samen met mijn jarige vrouw naar het stembureau! Wat een mooie dag. #ikstem #stemvoorhetleven pic.twitter.com/18ZDR4HAfm
— Kees van der Staaij (@keesvdstaaij) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Burgemeester #Aboutaleb heeft zijn stem uitgebracht. Volg de opkomst in #Rotterdam via: https://t.co/kqk77W9pKf#TK2017 #verkiezingen pic.twitter.com/BXNeYELLLw
— Rotterdam (@rotterdam) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
10.50u – Ook demissionair minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem heeft gestemd. De PvdA’er kijkt een beetje weemoedig naar de verkiezingen. ‘We staan er somber voor, maar laten we er het beste van hopen,’ zegt Dijsselbloem tegen het AD.
De PvdA doet het slecht in de peilingen. Er is ook onzekerheid ontstaan over de toekomst van Dijsselbloem in Brussel na de verkiezingen. Mag hij voorzitter van de eurogroep blijven als hij geen minister meer is?
10.45u – Hebt u nog niet gestemd voordat u aan het werk ging? Volgens de kieswet moeten werkgevers hun werknemers de kans geven naar het stembureau te gaan.
Daar mogen trouwens ook gewoon foto’s worden gemaakt. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 ontstond ophef toen kiezers massaal foto’s van zichzelf maakten – ‘stemfies’ – in het stemhok. Volgens critici zou de foto een inbreuk zijn op het kiesgeheim, maar minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken (PvdA) wilde de foto in het stemhokje niet verbieden.
10.20u – Ook premier Mark Rutte heeft intussen zijn stem uitgebracht. In een filmpje op de sociale media-kanalen van VVD heeft Rutte gezegd dat hij van plan is op Jeanine Hennis-Plasschaert te stemmen. Hennis was minister van Defensie in het kabinet-Rutte II en staat tweede op de lijst van de VVD.
Oproep Rutte: ‘Ga stemmen’ #verkiezingen2017 #TK17 pic.twitter.com/5GM8FvNx2F
— Roel Schreinemachers (@RoelSchrein) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
10.10u – De internationale pers toont ongekend veel aandacht voor deze verkiezingen. Buiten de Tweede Kamer stromen buitenlandse media het plein op.
Vergaderdagje met uitzicht op rustige Tweede Kamer. Buitenlandse media bouwen hun uitzendspots op. pic.twitter.com/yB9rVoem12
— Sywert van Lienden (@Sywert) 15 maart 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
10.00u – Het wordt een spannende dag. Volgens de laatste peilingen loopt alleen de VVD iets uit. De PVV zakt iets weg, terwijl D66 en GroenLinks het op links goed doen. Lees hier meer over deze slotpeilingen >>
9.50u – Sybrand Buma, de voorman van het CDA, heeft net zijn stem uitgebracht. Ook Geert Wilders (PVV) is al naar de stembus gegaan, net als D66-leider Alexander Pechtold, Gert-Jan Segers (CU) en Lodewijk Asscher (PvdA). GroenLinks-leider Jesse Klaver, Thierry Baudet (FvD), Henk Krol (50Plus) en Marianne Thieme (PvdD) gingen de lijsttrekkers al voor.
Volgens het AD ligt de landelijke opkomst tot nu toe overigens rond de 10 procent. Vooral in Utrecht, bij stembureaus op het station, loopt het storm.