Als het aan de Raad van State ligt, wordt de Europese Unie (EU) gewaarborgd. Europese samenwerking is van groot belang voor de toekomst, schrijft de Raad in een opvallend pleidooi voor de EU.
Deze samenwerking op Europees niveau is nodig, omdat ‘lidstaten op bepaalde terreinen autonoom hun publieke taak niet naar behoren kunnen uitoefenen’. De roep om de grenzen van Nederland te sluiten, kan desastreuze gevolgen hebben: met gesloten grenzen kan terrorisme niet goed worden aangepakt.
Arend Jan Boekestijn: ‘Het monster van directe democratie maakt meer kapot dan u lief is’
Schokken
In het jaarverslag zegt de Raad van State zich zorgen te maken over de toekomst. Politieke ontwikkelingen van de afgelopen jaren laten een gevoel van onrust achter. Het functioneren van de democratie en de rechtsstaat is daarbij ‘in het geding’.
Schokken als de onverwachte winst van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de uitslag van het Brexit-referendum in het Verenigd Koninkrijk zijn mogelijk voorboden van grotere schokken, stelt vicepresident Piet Hein Donner in het jaarverslag.
Referenda versus volksvertegenwoordiging
De Raad slaat onder meer alarm over de toenemende populariteit van de directe democratie. Dat directe democratie en referenda steeds meer in trek zijn bij jongeren, is alarmerend volgens Donner. Een democratische rechtsstaat berust op de vertegenwoordigende democratie, en dat zou zo moeten blijven.
Bij referenda is sprake van ‘incidentele burgerbetrokkenheid zonder de gevolgen’, stelt de Raad. Wel begrijpt Donner de zorg over het functioneren van onze huidige democratie. ‘Maar die mag er niet toe leiden dat vertegenwoordigende organen de besluitvorming overlaten aan (….) de uitkomst van volksraadplegingen.’