Jesse Klaver bereidt zich voor op een plek in de oppositie. Gisteren legde de GroenLinks-leider verantwoording af aan de leden van zijn partij over de geklapte formatiegesprekken. Hij voelt zich naar eigen zeggen ‘goed klote’, maar kijkt vooruit.
GroenLinks, de enige partij die beloofde een partijcongres te organiseren als er sprake was van een regeerakkoord, huurde direct het Paard van Troje af in Den Haag. Tijdens een ‘meet-up’ gaf Klaver tekst en uitleg over de formatiegesprekken van de afgelopen maanden.
Militairen zijn opgelucht dat GroenLinks niet in het kabinet komt. ‘Er moet zo snel mogelijk een kabinet komen. En wel met ChristenUnie’
Geen regeringsdeelname
Klaver verklapte tegenover zijn partijleden tevens dat GroenLinks weigerde ‘mensen die vluchten weg te sturen’. ‘We moeten een realistisch asielbeleid voeren. Maar het recht om te vluchten, moet gewaarborgd zijn. Wij sturen mensen die uit de oorlog vluchten niet weg. Daar stonden wij voor 15 maart voor en nu nog steeds.’
Later ontkende Klaver wel dat de formatie mislukte vanwege onenigheid over dat specifieke onderwerp.
Leden in de zaal hekelden het feit dat regeringsdeelname er voor GroenLinks niet in blijkt te zitten. De VVD en het CDA hebben de deur dichtgetrokken, hoewel D66 juist hoopt op samenwerking met de partij van Klaver.
Er zijn grenzen
GroenLinks-leden zijn bang dat het rechtse migratiebeleid ‘er nu toch komt’. GroenLinks had op het gebied van klimaat en inkomensverschillen nog veel kunnen bereiken aan de formatietafel. Klaver zegt bereid te zijn compromissen te sluiten om duurzaamheid definitief op de agenda te zetten. ‘Maar ik stap niet in een coalitie vanuit de motivatie om het beleid iets minder erg te maken. Er zijn grenzen waar we niet overheen willen gaan.’
Na de verkiezingen zei Klaver al dat hij meer wil doen dan ‘de scherpe randjes van het rechtse beleid’ te halen. Vanaf het begin zei de GroenLinks-leider dat hij alleen wilde meeregeren als zijn partij haar stempel kan drukken op het beleid.
Voor de overige formatiepartijen – VVD, CDA, D66 – wordt het nog moeilijk een nieuw kabinet te vormen. De partijen gaan naar verwachting om tafel met ChristenUnie, hoewel D66 zich verzet tegen samenwerking met die partij. D66 en ChristenUnie staan lijnrecht tegenover elkaar als het om medisch-ethische kwesties gaat. Zo is de ‘wet voltooid leven’ een breekpunt voor ChristenUnie.
Motorblok kijkt naar alternatieven
Alternatieven zijn de SP en de PvdA. De partij van Emile Roemer weigert echter met de VVD te regeren, en PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher wil dat zijn partij eerst haar eigen wonden likt na het historische verkiezingsverlies.
Wilders wil Klaver vervangen aan de formatietafel: ‘Met PVV is formatie binnen een week geregeld’
Dat betekent dat ‘het motorblok’ wellicht wordt gedwongen een minderheidskabinet te vormen. Dat geniet alleen niet de voorkeur van D66, die het liefst deelneemt aan een kabinet met een flinke meerderheid in zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer.
Donderdag spreekt Klaver met Edith Schippers, die opnieuw is aangewezen als informateur. Schippers spreekt vandaag ook met ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers, Henk Krol (50Plus), Lodewijk Asscher (PvdA), Tunahan Kuzu (DENK) en Kees van der Staaij (SGP).