De Tweede Kamer voert woensdag een debat over de formatie. Het zoveelste, maar nu lijkt er met het aanhaken van de ChristenUnie schot in de zaak te komen. VVD, CDA en D66, die eveneens aan de onderhandelingstafel zitten, zijn optimistisch over de slagingskansen – en spelen andere partijen de zwarte piet toe.
In het debat wordt gesproken over het eindverslag van informateur Herman Tjeenk Willink, die het stokje overdraagt aan oud-VVD-minister Gerrit Zalm. De VVD gaat in elk geval met vertrouwen de onderhandelingen in over een nieuw kabinet in het debat.
Een brug slaan
GroenLinks-leider Jesse Klaver, die de samenwerking met VVD, CDA en D66 tot twee keer toe deed stranden, zet vraagtekens bij de kansen van een ‘centrum-rechts kabinet’ om een ‘brug te slaan tussen links en rechts’. Mark Rutte (VVD) zei daarop, enigszins gekscherend, dat de ChristenUnie zeker niet moet worden gezien als een centrum-rechtse partij: ‘Was dat maar waar. Dat zou vanuit de VVD de zaak een stuk gemakkelijker maken.’
Rutte zei zich wel wat zorgen te maken over de vele overeenkomsten tussen de ChristenUnie en GroenLinks. Beide partijen zitten op het terrein van klimaat, inkomens en andere sociaal-economische onderwerpen dikwijls dicht bij elkaar. Ook Sybrand Buma van het CDA maakt zich zorgen, maar dan vooral omdat er na honderd dagen nog slechts een optie open is voor een meerderheidscoalitie.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor onze nieuwsbrief
De partijen die niet mee wilden doen aan het hele formatieproces, proberen ‘schadevrij naar de zijlijn te manoeuvreren’, sneerde Buma. Maar de CDA-leider, die net als D66 negentien Kamerzetels behaalde bij de verkiezingen, is ‘buitengewoon gemotiveerd’ om er een succes van te maken. Al moet alles ‘blijken op de inhoud’.
Niets dan lof voor Tjeenk Willink
In het debat bleek dat Alexander Pechtold nog wel wat moeite heeft met het afhaken van GroenLinks. Hij zegt het ‘spijtig’ en ‘onnodig’ te vinden, maar benadrukte net als Buma dat hij de onderhandelingen tot een succes wil maken. Over het werk van Tjeenk Willink heeft hij niets dan lof.
De informateur van PvdA-huize wist ChristenUnie en D66 samen te brengen aan tafel, ondanks Pechtolds eerdere weigering om met Gert-Jan Segers (ChristenUnie) te onderhandelen. Wat Tjeenk Willink nadien deed was ‘formidabel’. Ook Segers prees de vertrekkende informateur: volgens hem is het een ‘klein wonder’ dat de vier partijen toch nog rond de tafel zijn gaan zitten.
Spiekbriefje
In het debat gebeurde ook nog iets opmerkelijks. SGP-leider Kees van der Staaij kwam aan de interruptiemicrofoon met een spiekbriefje. Daarop stond een vermeend citaat van Buma: ‘Voorzitter, wat een mooi betoog van de heer Buma. Maar hoe verhoudt zich dat met het volgende citaat dat ik van hem las: “Voordat we ergens onze handtekening onder zetten, maken we ons er eerst heel boos over. Daar staan we voor bij het CDA. Nederland verdient een partij die woord en daad kan scheiden.’
‘Tsja,’ reageerde Buma lachend. ‘Dat is een interview, dat heb ik gegeven aan De Speld.’ Lachend reageerde de Kamer op het nieuws dat Van der Staaij een citaat van de satirische website haalde. ‘