VVD-leider Mark Rutte houdt, ook na het klappen van de nieuwe gesprekken deze week, een ‘sterke voorkeur’ voor een meerderheidskabinet van vier partijen. Rutte overlegde woensdagmiddag met informateur Hermen Tjeenk Willink. ‘De zaak is ingewikkeld,’ zegt Rutte.
Volgens de VVD moet er snel een kabinet komen. Hij verbaasde zich eerder deze week al over de mislukte onderhandelingen, die volgens hem stuk liepen op een ‘detail’.
Onbegrip van alle kanten
In een mail aan VVD-leden laat Rutte weten dat dit ook ‘geen droomcoalitie’ was geweest voor de VVD. ‘Voor de verkiezingen hadden wij niet gedacht samen met GroenLinks in een kabinet te gaan zitten. Maar de kiezer heeft ons wel bij elkaar gezet. De drie grootste winnaars van de verkiezingen en de grootste partij.’ Hij benadrukt dat zijn partij, net als Tjeenk Willink, voor een meerderheidskabinet is.
Volgens onze bloggers
Afshin Ellian: ‘Jesse Klaver heeft de milieuliefhebbers bedonderd’
VVD-fractieleider Halbe Zijlstra haalde woensdagavond uit naar GroenLinks: ‘Misschien is het inderdaad wel koudwatervrees. Want uiteraard betekent regeren ook pijn lijden. Daar weten wij ook alles van. Je krijgt een hoop over je heen omdat je bepaalde dingen niet kunt waarmaken,’ zei hij tijdens een sessie op Facebook.
Maandag mislukten de besprekingen van VVD, CDA en D66 met GroenLinks om te gaan onderhandelen over een kabinet. Het breekpunt was opnieuw het migratievraagstuk. Het besluit van GroenLinks om niet verder te gaan met de onderhandelingen, kon rekenen op flink onbegrip bij zowel andere partijen als bij de achterban.
Nog drie andere opties
Nu de onderhandelingen met GroenLinks zijn vastgelopen, resteren er nog drie opties voor een meerderheidskabinet met VVD, CDA en D66: met ChristenUnie, SP of PvdA. Rutte wil daarbij geen voorkeur uitspreken: ‘Alles wat ik erover zeg, helpt niet’.
Na Rutte was de beurt aan CDA-leider Sybrand Buma om naar Tjeenk Willink te gaan. Hij benadrukte eveneens dat het er niet makkelijker op is geworden om een meerderheidscoalitie te vinden. Ook hij wil geen voorkeur geven voor een vierde partij. Maar een minderheidskabinet of een gedoogconstructie, ziet Buma ook niet zitten. ‘Dan heb je ook afspraken met een partij nodig,’ aldus de CDA-leider.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor onze nieuwsbrief >>
Tjeenk Willink staat voor de moeilijke opdracht om de formatie op gang te brengen. D66 wil niet met de ChristenUnie in een kabinet. De PvdA heeft regeringsdeelname na het historische verlies tijdens de verkiezingen uitgesloten, en de PVV – de tweede partij van Nederland – is voor bijna alle partijen geen optie.
De SP heeft bovendien een coalitie met VVD uitgesloten. Saillant is wel dat SP-leider Emile Roemer donderdagochtend met Tjeenk Willink gaat praten.