‘Turkije is een notoir overtreder van mensenrechten.’ Dat zegt advocaat Bart Stapert, die vandaag een kort geding voert tegen de Nederlandse staat over de uitlevering van een verdachte aan Turkije. Nederland levert voor het eerst sinds de mislukte coup in Turkije weer verdachten uit aan Ankara. Maar is dat wenselijk?
‘De essentiële vraag is: kunnen we Turkije nog vertrouwen als het gaat om mensenrechten? Als dat niet het geval is, kan het uitleveringsverdrag beter worden opgezegd. Totdat de situatie is verbeterd,’ vindt advocaat Bart Stapert. Sinds de mislukte coup in Turkije, op 15 juli 2016, werden er geen mensen uitgeleverd aan dat land. In Turkije zijn sinds de coup meer dan 100.000 verdachten opgepakt, onder wie een groot aantal rechters, onderwijzers en journalisten. Een derde van de rechters is na de coup ontslagen.
Dubbele maat
Stapert vindt dat het Nederlandse ministerie van Justitie met een dubbele maat meet, als het om Turkije gaat: ‘Als je vol op het orgel gaat tegen de Polen, waar overigens nog geen rechter is ontslagen, is het vreemd als je intussen mensen aan Turkije uitlevert.’
Turkije heeft garanties afgegeven dat de mensenrechten worden gewaarborgd. Stapert is echter kritisch: ‘De vraag is in hoeverre de garanties van Turkije iets waard zijn. Turkije is sinds de coup een notoir overtreder van mensenrechtenverdragen. De garanties die zijn afgegeven, zijn heel algemeen. Mijn cliënt zou veel meer hebben aan specifieke garanties. Turkije laat nu alleen weten dat ze zich aan de mensenrechten houden, maar die garantie geven ze al sinds de mislukte coup.’
Uitpuilende gevangenissen
De advocaat maakt zich zorgen over de manier waarop zijn cliënt zal worden behandeld, als hij eenmaal in Turkije verschijnt: ‘Op dit moment ligt de gemiddelde bezettingsgraad van Turkse gevangenissen tussen 150 en 200 procent. Dat is gemiddeld, dus er zijn plekken waar het erger is. De meeste gevangenissen zijn dus tot de nok gevuld. Dat brengt voor mijn cliënt grote risico’s met zich mee.’
Minister van Justitie Stef Blok vindt echter dat mensen die worden verdacht van drugshandel, gewoon moeten voorkomen. Het alternatief dat het ministerie schetst, is dat verdachten van drugshandel, moord, inbraken of mishandelingen onbestraft blijven. De uitspraak van het kort geding is over twee weken.
Turkije-rel
Andere bijkomstigheid is de slechte relatie tussen Nederland en Turkije sinds een incident met een Turkse minister. De minister van Familiezaken Fatma Betül Sayan Kaya werd in maart Nederland uitgezet, toen ze een toespraak wilde houden voor het Turkse consulaat in Rotterdam. Dit was zeer tegen de wens van de Nederlandse regering in. Sindsdien is de Nederlandse ambassadeur niet meer welkom in Ankara. De Turkse regering liet destijds weten dat in Nederland zich laat gijzelen door PVV-leider Geert Wilders.