Migranten met een status krijgen niet meer direct toegang tot de verzorgingsstaat. Dat is het compromis dat de formerende partijen hebben bereikt in het Regeerakkoord. Wel krijgen asielzoekers actievere hulp om sneller te integreren.
Dat meldt de Volkskrant. Migranten met een status kunnen de eerste twee jaar van hun verblijf in Nederland geen aanspraak meer maken op toeslagen, zoals huurtoeslag of zorgtoeslag. Ook hebben ze geen recht meer op bijstand. In plaats daarvan krijgen ze maandelijks een paar honderd euro ‘leefgeld’.
Gemeenten verantwoordelijk voor integratie
Tegenover deze versobering staat dat migranten bij hun integratie hulp krijgen van gemeenten. De overheid wordt dus nauwer betrokken bij de integratie van asielzoekers. Dit gaat om huisvesting, zorgverzekering en hulp bij integratie in de Nederlandse samenleving.
Na twee jaar wordt gekeken of de statushouders voldoende zijn geïntegreerd. Is dit het geval, dan kunnen ze aanspraak maken op de voorzieningen van de verzorgingsstaat. Het beleid minder vrijblijvend maken, zou de integratie van migranten bevorderen, is de achterliggende gedachte.
In de huidige Wet inburgering – die stamt uit 2013 – zijn statushouders nog zelf verantwoordelijk voor hun eigen integratie, en moeten hun inburgering regelen met behulp van gespecialiseerde commerciële bureaus. Dit beleid werd ingevoerd door kabinet-Rutte II, en werd in januari 2017 fel bekritiseerd door de Algemene Rekenkamer. De bureaus waar statushouders cursussen moesten volgen, werden niet getoetst op kwaliteit. Bij de overheid ontbrak het overzicht. Slechts eenderde van de statushouders kon binnen drie jaar de inburgeringscursus halen.
Burgerdienst
Ook wordt in het Regeerakkoord tegemoet gekomen aan de eis van het CDA om de dienstplicht weer in te voeren. Dat gebeurt in afgezwakte vorm: er komt een vrijwillige maatschappelijke dienstplicht van zes maanden. Dat meldt het AD. Alle jongeren die ouder zijn dan achttien jaar, kunnen zich hiervoor aanmelden. Vervolgens gaan ze een half jaar aan de slag in de zorg, in wijkcentra of asielzoekerscentra. In ruil daarvoor krijgen ze een certificaat en voorrang bij een baan bij de overheid.
Het plan is bedoeld om het gemeenschapsgevoel in Nederland te vergroten. CDA en ChristenUnie wilden deze maatschappelijke dienst verplichten, maar VVD en D66 voelden daar niets voor.