‘Brussel’ houdt zijn kaken stijf op elkaar, na het exorbitante geweld in Catalonië zondag. Maar premier Mark Rutte (VVD) vindt dat Spanje in zijn recht staat met het optreden rond het referendum over onafhankelijkheid van de Spaanse regio.
De Spaanse premier Mariano Rajoy heeft het ‘juridische gelijk’ aan zijn kant, vindt Rutte.
Het ging er heftig aan toe
De VVD-premier wijst daarbij op een uitspraak van het constitutioneel hof in Spanje over het referendum. De Spaanse regering is tegen de volksraadpleging, omdat deze in strijd is met de Grondwet. Madrid liet dat gisteren in woord en daad weten. Rajoy stuurde agenten op de kiezers af. Daarbij kwam het tot grote ongeregeldheden. Meer dan 800 Catalanen raakten gewond. Ook onder de politie vielen tientallen gewonden. Het ging er heftig aan toe in onder meer Barcelona, bleek uit beelden die op sociale media circuleerden. Agenten sloegen mobieltjes uit handen van kiezers, die een aantal stembureaus barricadeerden. De Guarda Civil verwijderde hen hardhandig.
Meer nieuws over Catalonië: ‘indrukwekkende’ uitslag referendum, EU is stil over geweld >
Rutte maakt zich zorgen over de escalatie: ‘Tegelijkertijd zijn de beelden die we hebben gezien heel heftig, dus we roepen alle partijen op om in dialoog te proberen dit tot rust te brengen.’ D66-leider Alexander Pechtold wil dat ‘Brussel’ bemiddelt bij een oplossing. ‘Geweld binnen Europa is nooit de oplossing,’ zegt hij: ‘Ik denk dat de Europese Unie enigszins kan bemiddelen, want de beelden zijn afschuwelijk.’ Pechtold deed zijn uitspraken vlak voor een nieuwe ronde formatieoverleg. Ook politici als Geert Wilders (PVV) en CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt reageerden al op het Spaanse geweld.
Waar is de EU?
Maar vanuit de EU-kantoren bleef het lange tijd oorverdovend stil, hoewel Catalaanse politici de Europese Unie oproepen het geweld te veroordelen. ‘Brussel’ wil zich niet mengen in Spaanse interne gelegenheden. Daar komt bij dat ook andere EU-lidstaten met separatistische bewegingen te maken hebben. Neem België, waar Vlaamse nationalisten een onafhankelijk Vlaanderen willen. Of Groot-Brittannië (nog altijd lid van de Unie) dat te maken heeft met de Schotten. Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel hield maandagochtend de kaken stijf op elkaar.
De Europese Commissie laat zich vooralsnog niet uit over een mogelijke bemiddelingsrol. Het enige dat klinkt, is dat de eenheid van de afzonderlijke lidstaten moet worden gewaarborgd. ‘Brussel’ voegt daar maandag nog aan toe dat alle partijen in Spanje ‘heel snel’ de stap moeten maken van confrontatie naar dialoog. Geweld kan niet de oplossing zijn, aldus een woordvoerder.
Catalonië is vooralsnog niet van plan te de-escaleren. Volgens de regiopresident wordt de ‘indrukwekkende’ uitslag – 90 procent van de 2,2 miljoen kiezers stemde voor onafhankelijkheid – voorgelegd aan het Catalaanse parlement, omdat daar ‘de soevereiniteit van het volk ligt’. De volksvertegenwoordiging kan dan de onafhankelijkheid van Catalonië uitroepen. Het is niet de verwachting dat de Europese Unie dit zal steunen.
‘Hoe is het mogelijk dat de Catalaanse regioregering zich van Spanje wil afscheiden?’