Na een jarenlange daling is het moordcijfer in 2017 voor het eerst weer fors gestegen. Met nog ruim een week te gaan zijn al 159 mensen het slachtoffer geworden van moord of doodslag.
Dat zijn er 51 meer dan de 108 van afgelopen jaar, toen het absolute laagterecord sinds een kwart eeuw. Zo blijkt uit eigen onderzoek van Elsevier Weekblad, dat in 1992 begon het aantal moorden in één jaar te registreren.
Opvallend is het hoge aantal levensdelicten door verdachten met een psychiatrische stoornis. In zeker negentien zaken was dat het geval. Dat is 12 procent van het totaal, een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Toen ging het om zo’n 10 procent. De toename is deels het gevolg van bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg.
Lees hier waarom de perverse Michael P. alweer zo snel vrij rondliep >
Moord op Anne Faber spraakmakend
Spraakmakend was de moord eind september in Den Dolder op de 25-jarige studente Anne Faber uit Utrecht. Dertien dagen na haar verdwijning tijdens een fietstocht vanuit Utrecht werd haar lichaam op aanwijzingen van de 27-jarige verdachte Michael P. gevonden in een natuurgebied bij Zeewolde. De man verbleef in een forensische kliniek. Vanuit de gevangenis was hij eerder dit jaar overgeplaatst na een jarenlange detentie wegens een dubbele verkrachting van twee minderjarige meisjes in 2010.
Bij liquidaties schieten criminelen geregeld in het wilde weg. Soms valt daarbij een onschuldig slachtoffer. Dat was bijvoorbeeld het geval op 12 januari in Utrecht. De 31-jarige Hakim Changachi woonde in dezelfde flat als het beoogde doelwit. Inclusief de twee Antilliaanse mannen die op 20 december in Rotterdam vanuit een auto met een volautomatisch wapen zijn doodgeschoten, gaat het om zeker zestien slachtoffers van liquidaties. Dat is 10 procent van het totaal. Meestal gaat het om afrekeningen in het drugsmilieu en ruzie om onderschepte of verdwenen partijen drugs.
Meeste moorden gepleegd in grote steden
De meeste moorden zijn ook dit jaar gepleegd in de grote steden. In Amsterdam vielen tot nu toe zestien slachtoffers, in Rotterdam dertien.
De stijging van het aantal moorden betekent een trendbreuk. Een eenduidige verklaring is er niet. De afgelopen 25 jaar – in de periode 1992-2016 – zijn 4.974 moorden gepleegd. Dat zijn er gemiddeld 199 per jaar. In de jaren negentig lag dit gemiddelde met 250 veel hoger – met een uitschieter van 281 in 1995. Tussen 2002 en 2011 waren het er gemiddeld 185. De laatste jaren zette de daling gestaag door naar gemiddeld 125 per jaar. Ruwweg wordt 80 procent van de zaken opgelost.
Begin 2018 publiceert Elsevier Weekblad een analyse van de volledige moordlijst van 2017.