Minister Halbe Zijlstra kan zich wel voor zijn hoofd slaan: ‘Zo’n domme fout!’ Hij kreeg informatie over uitspraken die de Russische president Vladimir Poetin in zijn buitenhuis bij Moskou zou hebben gedaan, maar deed in diverse media en op een VVD-congres alsof hij daar zelf bij was geweest.
Een leugentje om zijn verhaal kracht bij te zetten, legt hij uit: ‘Dat verhaal is van grote geopolitieke betekenis en ik weet zeker dat Poetin het zo gezegd heeft, maar ik beschreef het alsof ik er zelf bij was en dat is dus niet waar.’
Zijlstra spreekt met Elsevier Weekblad en twee andere media op zijn werkkamer op het ministerie. Vandaag wacht hem een zwaar debat met de Tweede Kamer. Hij vecht voor zijn politieke leven, toont zich strijdbaar. Vertrouwt er kennelijk op dat hij een adequate verdediging heeft, maar valt zo vaak in herhaling over zijn ‘domme’ actie, dat hij ook een enigszins wanhopige indruk maakt.
Elsevier Weekblad: het belangrijkste instrument van een minister van Buitenlandse Zaken is zijn geloofwaardigheid. Kunt u nog verder? Deze kwestie raakt de relatie met Rusland.
‘Dat beoordeelt de Tweede Kamer vandaag. Daar kan ik niet op vooruit lopen. Bij geloofwaardigheid hoort ook: een fout gewoon toegeven. Ik heb niet stilgestaan bij de impact die dit zou krijgen. Achteraf bezien had ik dit natuurlijk moeten zeggen toen ik drie maanden geleden mijn sollicitatiegesprek voerde met formateur Mark Rutte. Dat heb ik niet gedaan en dat was dus fout. Ik heb Rutte pas begin februari ingelicht.
Lees ook de vlijmscherpe column van René van Rijckevorsel:
Sneue Halbe Zijlstra kan eer beter aan zichzelf houden
De Volkskrant publiceerde in oktober een verhaal over twijfels rond mijn aanwezigheid in die datsja. Naderhand bleef de Volkskrant hierover vragen stellen. Ik wilde antwoorden in een interview, maar dat werd twee keer uitgesteld wegens een Kamervergadering en mijn griep. Afgelopen weekend heb ik de Volkskrant gesproken en mijn fout uitgelegd. Ik heb de krant in contact gebracht met mijn geheime bron die destijds bij Poetin aan tafel zat. Hij heeft de krant verzekerd dat Poetin inderdaad die uitspraken deed. Dat laatste is slechts summier door de Volkskrant gemeld, maar ik ben natuurlijk de laatste die de krant hierover kan kritiseren.
Elsevier Weekblad: u heeft in 2015 in het tv-programma Pauw verteld over een bomaanslag in Bogota, Colombia, waarvan u ooggetuige was. Klopte dat verhaal? Er zullen mensen zijn die daar nu aan twijfelen
‘Ik bewaar nog altijd die traumatische herinnering. Ik zag de slachtoffers, onder wie een kind zonder armen en benen. Ik kan inderdaad niet bewijzen dat ik daar bij was. Als iedereen nu alles van mij in twijfel trekt, wordt het heel lastig.’
De aanslag in de Colombiaanse hoofdstad, waarbij ruim dertig doden en meer dan honderd geworden vielen, werd gepleegd in februari 2003. Zijlstra reisde in die tijd voor zijn bedrijf de wereld over, een activiteit waarvoor hij zijn werk als lid van de Utrechtse gemeenteraad onderbrak.
Elsevier Weekblad: om uw geloofwaardigheid te redden, geeft u toe dat u een domme fout beging. Maar maakt u het daardoor niet veel erger? Is iemand die zulke inschattingsfouten maakt wel in staat om als minister de gewichtige belangen van het land te behartigen in den vreemde?
‘Als je heel vaak een inschatting moet maken, kan het zijn dat je een keer een fout maakt.’
Motie van wantrouwen haalt het naar verwachting niet
Naar verwachting zal de coalitie vandaag de uitleg van Zijlstra accepteren. Een motie van wantrouwen waarop PvdA, PVV, FVD en SP broeden, haalt het dus niet, behalve als er nieuwe ongerechtigheden rond Zijlstra opduiken of als de bewindsman in het debat flaters slaat.
Op de vraag of Zijlstra aanblijft, indien slechts een nipte meerderheid hem steunt, wil hij zelf niet vooruitlopen.
Zijlstra heeft zijn fout overigens al eerder toegegeven. In januari zei hij tegen een journalist van NRC dat hij niet in de datsja van Poetin was. Maar dat vond de krant kennelijk niet het vermelden waard. Het interview ging vooral over de relatie met Turkije. De Volkskrant pakte er vandaag wel groot mee uit.