Het Turkse staatspersbureau Anadolu doet een boekje open over het Nederlandse slavernijverleden. Nu de Tweede Kamer de Armeense genocide heeft erkend, wil Turkije genoegdoening. ‘Toen de Hollanders kwamen, was het gedaan met de vreugde.’
De goede kant van het kolonialisme
Politicoloog Bruce Gilley schreef een pleidooi voor kolonialisme en werd zo verketterd dat het niet officieel werd gepubliceerd. Elsevier Weekblad zocht hem op in Amerika en vroeg hem – als eerste medium – naar zijn ervaringen en ideeën. ‘Het kolonialisme gaf mensen waardigheid.’
Staatspersbureau Anadolu publiceerde dinsdag een artikel over een duistere bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis: het slavernijverleden. Opmerkelijk genoeg volgt deze ‘onthulling’ kort na de erkenning van de Armeense genocide door de Tweede Kamer.
Ook Nederland maakte zich schuldig aan slachtingen, concludeert Anadolu. Nederlandse kolonisten doodden eind zeventiende eeuw duizenden Khoikhoi in Zuid-Afrika. Anadolu vatte de misstanden samen in een handige factsheet.
De spreekbuis van de Turkse overheid belde met de dochter van Nelson Mandela, Makaziwe Mandela, over de invloed van de Nederlandse kolonisatie in Zuid-Afrika: ‘Voordat de Engelsen en de Nederlanders kwamen, waren hier geen problemen. Onze voorouders in Zuid-Afrika werden weggestuurd toen de mijnen werden ontdekt, en aan al het geluk kwam een eind.’
‘Kinderlijke reactie na politieke ruzie’
‘Een kinderlijke reactie, na de ruzie over de Armeense kwestie,’ vindt hoogleraar slavernijgeschiedenis Piet Emmer. ‘Nederland zou Senegal, Ivoorkust, Ghana, Namibië en Zuid-Afrika hebben gekoloniseerd. Onzin natuurlijk. Alleen een deel van Zuid-Afrika, bij Kaap de Goede Hoop, was een Nederlandse kolonie. Er waren wel handelsbases in de genoemde landen, maar dat is toch echt wat anders.’
Ook beweert het document dat de Nederlandse slavenhandelaren slaven ontvoerde uit West-Afrika. ‘Dat is gelogen,’ zegt Emmer. ‘De slaven werden gekocht van Afrikaanse slavenhandelaren. Overigens staat ook in het stuk dat er slaven naar Europa werden gebracht. Ook dat is onzin: dat hebben Nederlanders nooit gedaan.’
‘Was Zuid-Afrika voor de komst van de VOC het paradijs op aarde? Nee hoor, ook toen al was er sprake van hongersnoden en oorlog. De sprookjeswereld die wordt geschetst, is fictief. Wat betreft de Khoikhoi: velen stierven er door ziekte, hoewel er ook is gevochten.’
‘Overigens,’ voegt Emmer toe, ‘is het opmerkelijk dat juist Turkije, een land met een uitvoerig slavernijverleden, Nederland op dit punt de les leest.’
Genocide-erkenning leidt steevast tot furieus Turkije
Het Turkse persbureau wil zijn gram halen nadat afgelopen week een zeer ruime meerderheid in de Tweede Kamer – alleen DENK stemde tegen – de Armeense genocide erkende. In 1915, ten tijde van het Ottomaanse Rijk, werden honderdduizenden Armeniërs vermoord. De Turkse regering vindt dat er sprake was van een oorlogssituatie, en dat Armeniërs een gevaar vormden omdat ze met de Russische vijand zouden samenspannen. De regering ontkent dan ook dat er sprake was van een geplande volkerenmoord en reageert steevast furieus wanneer landen overgaan tot erkenning.
In 2016 leidde dat tot een diplomatieke rel met Duitsland, dat de genocide op Armeniërs in juni van dat jaar erkende. Vorige week werden Kamerleden met een Turkse achtergrond door Turkse media aan de schandpaal genageld. Ook werd de Nederlandse chargé d’affaires ontboden bij het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken.