De Nederlanders die zich in Praag als beesten gedroegen vond hij walgelijk en premier Mark Rutte (VVD) schaamt zich voor Nederland wegens dit gedrag. Of de mannen desondanks op consulaire bijstand kunnen rekenen, kon Rutte na de ministerraad niet zeggen.
Maar de persconferentie na de ministerraad donderdag ging vooral over de ‘fouten’ van Rutte en diens geheugen rond de affaire over de dividendbelasting. Rutte hoefde er niet voor op zijn papieren te kijken, want hij had zijn verdedigingslijn nog vers in zijn hoofd.
Niet slecht geslapen
Reflecteren op de hele gang van zaken deed hij eigenlijk niet. Hij herhaalde dat hij fouten had gemaakt door eind vorig jaar twijfel te zaaien over al dan niet bestaande memo’s. Hij had toen klip en klaar moeten zeggen dat er misschien memo’s waren, maar dat niet alle stukken die bij een kabinetsformatie een rol spelen, openbaar worden. Dat is immers zo afgesproken door de formerende partijen.
Of hij slecht had geslapen nadat vrijwel de hele oppositie de motie van afkeuring had gesteund? ‘Nee,’ zei Rutte. ‘Ik zeg niet dat het me koud laat maar ik probeer wel mijn nachtrust te pakken.’
Op doorvragen van RTL’s Frits Wester zei hij: ‘Ik weet waar u naar toe wilt, maar ik hou niet zo van die interviews met voetballers na een slechte wedstrijd. Die zeggen ook niet zoveel.’
Waar gehakt wordt, vallen spaanders, is zo ongeveer Ruttes verhaal na het ‘memodebat’.
Gevraagd hoe hij de motie van afkeuring interpreteerde, zei hij: ‘Dat is aan staatsrechtgeleerden.’ Of het vertrouwen weg was, zoals de PvdA, had geconcludeerd? Rutte – doelend op een van die staatsrechtgeleerden – : ‘Dan moet u Herman Tjeenk Willink bellen.’
Volgens de premier blijven politici, in elk geval ‘de meeste partijen’, altijd bereid tot het nemen van verantwoordelijkheid en samen te werken.
Niet filosoferen over imago van de politiek
Of de bevolking het niet vreemd vindt als de premier tegelijkertijd door een groot deel van de oppositie ‘onbetrouwbaar’ wordt genoemd? Rutte dreunde nog eens zijn stelling op dat de bevolking maar een ding wil. ‘We zijn een van de rijkste, veiligste, welvarendste landen van de wereld. De bevolking wil dat Haagse politici ervoor zorgen dat we dit alles behouden en als het kan nog verder uitbouwen.’
Hij wilde niet zeggen of hij beschadigd is na het debat. ‘Ik vind dat echt iets voor u om daar analyses over te maken. Over het imago van de politiek wil hij ook niet filosoferen ‘omdat ik vind dat Nederland mij hier heeft neergezet om de goeie dingen te doen.’
Verbetering van het vestigingsklimaat
De verdediging van de afschaffing van de dividendbelasting bleef tot op heden beperkt tot een verwijzing naar verbetering van het vestigingsklimaat. Daar is volgens Rutte in de kabinetsformatie ‘heel intensief’ over gepraat. ‘Dan praat je over startup communities, over de doorgroei van bedrijven en wat de overheid moet doen om dat te faciliteren. En dan praat je over fiscaliteit.’
Meer over de memo’s
VNO-NCW wilde stiekem ozb-taks verdubbelen
Gevraagd of hij de bevolking genoeg had meegenomen in de afschaffing van de dividendbelasting zei hij: ‘Dat kan toch niet, dat je de hele bevolking meeneemt in een gedachtenontwikkeling van wat je in een regeerakkoord stopt.’
Dat geen verkiezingsprogramma over het schrappen van de dividendbelasting repte, zegt volgens Rutte niets. ‘De wereld blijft zich ook na een verkiezingsprogramma ontwikkelen. Zie internationale ontwikkelingen zoals Brexit waardoor bedrijven nadenken of ze uit het Verenigd Koninkrijk vertrekken.’
Of hij de 1,4 miljard euro kostende afschaffing niet van meet af aan beter had moeten onderbouwen dan alleen te verwijzen naar het vestigingsklimaat? Die vraag van Elsevier Weekblad vond Rutte onbegrijpelijk. Dat hij het vestigingsklimaat wil verbeteren moet Elsevier Weekblad toch toejuichen, vond hij.
Plus of min honderd miljoen
‘Uiteindelijk maak je een analyse over het vestigingsklimaat en maak je een mix van maatregelen waarin je de belastingen voor burgers verlaagt en waarin je ze voor bedrijven ongeveer gelijk houdt: plus of min honderd miljoen. Los van die 1,4 miljard, want die komt natuurlijk niet ten goede aan Nederlandse ondernemingen, maar aan het vestigingsklimaat.’
De kwesties van de week – behalve de dividendbelasting ook de buitenlandse financiering van moskeeën – draaien allemaal om informatievoorziening aan onder meer de Tweede Kamer. Rutte ziet er geen verband tussen.