Nederland en Australië stellen Rusland aansprakelijk voor zijn aandeel in het neerhalen van vlucht MH17. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) is nu ‘onomstotelijk bewezen dat er een directe link is tussen de BUK-raket en het Russische leger’. Hij verzoekt de Russen een ‘passende compensatie’ te bieden aan de nabestaanden.
Blok benadrukte vrijdagochtend tijdens een persconferentie dat de aansprakelijkstelling losstaat van het strafrechtelijk onderzoek en de eventuele vervolging en berechting van de daders. Het onderzoek gaat onverminderd door, en daar moet Rusland volgens de minister aan meewerken. Nu doet het dat volgens hem onvoldoende. Blok eist dat Rusland ‘zijn verantwoordelijkheid neemt en volledig meewerkt aan waarheidsbevinding en gerechtigheid voor de slachtoffers’. Dat heeft hij vrijdagochtend telefonisch laten weten aan zijn Russische ambtsgenoot Sergej Lavrov.
Onderzoeksteam: BUK-raket was afkomstig van Russische legerbasis
Het Joint Investigation Team (JIT), dat onderzoek doet naar de ramp waarbij op 17 juli 2014 alle 298 passagiers (196 Nederlanders) van vlucht MH17 omkwamen, kwam donderdag met nieuwe bevindingen: de BUK-raket die het vliegtuig boven Oekraïne uit de lucht schoot, was afkomstig van een legerbasis bij het Russische Koersk. De Tweede Kamer was donderdag al eensgezind: de Russische regering in Moskou moet zich verantwoorden.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie riepen Blok donderdag op er bij de Verenigde Naties (VN) op aan te dringen dat alle VN-lidstaten medewerking moeten verlenen aan het onderzoek. Dat schreven Kamerleden Sjoerd Sjoerdsma (D66), Han ten Broeke (VVD), Chris van Dam (CDA) en Joël Voordewind (ChristenUnie) in Kamervragen. Ze vragen Blok onder meer nogmaals de aandacht te vestigen op de unaniem aangenomen resolutie 2166 van de VN-Veiligheidsraad, die alle VN-lidstaten oproept volledig mee te werken bij het ter verantwoording roepen van de daders.
Oproep namens D66, VVD, CDA en CU aan minister Blok om in VN Veiligheidsraad opnieuw alle VN-lidstaten op te roepen tot volledige medewerking aan MH17 onderzoek: pic.twitter.com/ax70vIFiGz
— Sjoerd Wiemer Sjoerdsma (@swsjoerdsma) May 24, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Rutte en Blok eerder terug uit buitenland voor overleg en ministerraad
Blok, die met het koninklijk paar mee was op staatsbezoek in Luxemburg, komt eerder terug om vrijdagmiddag de ministerraad bij te wonen. Hij noemde de nieuwe bevindingen van het JIT al ‘wettig en overtuigend bewijs dat aan de rechter kan worden voorgelegd’. In Luxemburg sprak koning Willem-Alexander, geflankeerd door koningin Máxima, van een ‘open wond in de samenleving’.
Net als Blok keert ook premier Mark Rutte (VVD) eerder terug uit het buitenland; hij was met een grote kabinetsdelegatie in India voor een handelsmissie. Vandaag leidt Rutte het kabinetsberaad over MH17, waarna hij zijn gebruikelijke persconferentie na de ministerraad houdt.
Asscher: ‘Russische regering aanspreken op verantwoordelijkheid’
Vrijwel alle oppositiepartijen zien de bevindingen van het JIT als sluitend en overtuigend bewijs dat de BUK-raket van het Russische leger afkomstig is. PvdA-leider Lodewijk Asscher eist van het kabinet dat het de regering in het Kremlin ‘gaat aanspreken op hun verantwoordelijkheid’ en vindt dat het nieuws over de BUK-raket ‘niet zonder gevolgen kan blijven’. Kamerleden van SP en GroenLinks spreken vergelijkbare woorden.
De BUK-Raket was van het Russische leger. Dat kan niet zonder gevolgen blijven. De PvdA wil van het kabinet weten hoe zij de Russische regering gaat aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Juist ook mbt de opsporing en vervolging van de daders https://t.co/ipfWsGqMjq
— Lodewijk Asscher (@LodewijkA) May 24, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wilders wil openheid van alle partijen, ‘ook Rusland’
Iets minder felle woorden spreekt PVV-leider Geert Wilders, die zich eind februari nog de woede op de hals haalde van de Stichting Vliegramp MH17 met een bezoek aan het Russische parlement en het dragen van een ‘vriendschapsspeldje’ met de Russische vlag. Hij roept alle partijen op om mee te werken aan het onderzoek. ‘Ook Rusland. In elk mogelijk verband, zowel multilateraal als bilateraal, dient Rusland erop te worden aangesproken volledige medewerking te verlenen en geen zaken achter te houden.’ Die mening was Wilders in februari ook al toegedaan. Naar eigen zeggen sprak hij de Russische politici daar destijds op aan. ‘Bij ieder gesprek stel ik ook aan de orde dat Rusland moet meewerken met betrekking tot MH17. Dat kan beter in goed overleg dan in vijandschap.’
Baudet niet overtuigd: ‘merkwaardig’ dat Oekraïne lid onderzoeksteam is
De enige partij die openlijk zijn twijfels uit over de meest recente uitkomsten van het JIT-onderzoek, is Forum voor Democratie (FvD). Lijsttrekker Thierry Baudet vindt dat de nieuwe informatie niet onomstotelijk aantoont dat de BUK-installatie inderdaad deel uitmaakte van de Russische 53e Luchtafweerraketbrigade. ‘Er is veel dat ik niet kan beoordelen. Dat vind ik echt aan een rechter. Ik wil geen voorschot nemen op de uitkomst,’ zegt de FvD-leider.
Baudet blijft het naar eigen zeggen ‘merkwaardig’ vinden dat een mogelijke dader – waarmee hij doelt op Oekraïne – deel uitmaakt van het onderzoeksteam. Dat wordt verder gevormd door Nederland, België, Australië en Maleisië.
Het Kremlin in Moskou ontkent nog altijd dat een wapensysteem van Russische makelij naar Oekraïne is vervoerd. Wel heeft de Russische president Vladimir Poetin donderdagavond op aandringen van de Franse president Emmanuel Macron beloofd de JIT-bevindingen te gaan analyseren.