Minister Sander Dekker van Rechtsbescherming (VVD) wil de regel dat gedetineerden na tweederde van hun straf vrijkomen, aan banden leggen. Ook moet verlof voor criminelen minder vanzelfsprekend worden.
Dat meldt De Telegraaf. De minister wil die zogenoemde ‘voorwaardelijke invrijheidstelling’ inperken naar maximaal twee jaar. Hij vindt dat dat ‘de geloofwaardigheid en het rechtsvaardigheidsgevoel’ aantast. Dat betekent dat een crimineel die tot dertig jaar is veroordeeld in plaats van na twintig jaar pas na 28 jaar op vrije voeten komt. Ook wordt die gunst niet meer automatisch verleend, maar hangt die af van bijvoorbeeld het gedrag van de gedetineerde en de kans dat hij in herhaling valt.
Gerlof Leistra: Beperking vervroegde vrijlating criminelen is goed begin
Ook de verlofregels worden aangepast. Misdraagt een crimineel zich nu, dan zit hij zonder tv of dagactiviteit in zijn cel, maar die straf is onvoldoende, vindt de minister. In de nieuwe plannen krijgt een gevangene pas verlof als hij het heeft verdiend. En het gedrag ligt onder de loep vanaf de eerste dag gevangenschap, niet alleen de laatste paar weken voordat het zover is. Ten slotte wordt verlof alleen nog afgeven als dat in het kader van re-integratie is, dus bijvoorbeeld om identiteitspapieren bij de gemeente aan te vragen.
Minister verwacht geen lagere straffen
Een bezwaar bij de plannen is dat rechters automatisch minder zware straffen op zullen leggen, maar de minister zegt dat hij geen aanwijzingen heeft dat dat ook zal gebeuren.
In de plannen heeft Dekker speciale aandacht voor mobiele telefoons. Bezoekers die stiekem een telefoon voor gedetineerden meenemen, wil hij in het vervolg kunnen straffen. Cipiers mogen een in een cel gevonden telefoon voortaan altijd uitlezen om te achterhalen wat een gedetineerde ermee heeft uitgespookt. Er komt ook een proef met een stoorzender voor gsm’s. Slaagt een gevangene er toch nog in een telefoon binnen te smokkelen, dan heeft hij er in elk geval niets aan. Dat criminelen nu vanuit de cel nog blijven communiceren met kompanen of zelfs opdrachten geven voor nieuwe misdaden, is de minister een doorn in het oog.
Discussie op scherp bij verkrachtings- en moordzaken
Vooral vervroegde vrijlating is al jaren een punt van discussie en laait vooral op als criminelen die voor moord en verkrachting vastzitten vervroegd vrijkomen. Voorbeelden hiervan zijn Volkert van der Graaf, die na de moord op Pim Fortuyn in 2002 na twaalf jaar vrijkwam wegens ‘goed gedrag’, terwijl hij achttien jaar cel had gekregen.
Een ander voorbeeld is Michael P., die terechtstaat voor de moord op Anne Faber. Hij kwam vervroegd vrij toen hij tweederde van zijn straf had uitgezeten voor de verkrachting van twee minderjarige meisjes. Vanwege de ernstige verdenkingen in de zaak-Anne Faber moet hij nu alsnog de resterende vier jaar uitzitten.