Nederland voorop in verzet tegen eurozoneplan Merkel en Macron

Macron (L) met Merkel (R) en Jean-Claude Juncker - Foto: AFP

Nederland maakt zich sterk tegen de Frans-Duitse plannen voor een nieuwe eurozonebegroting. Minister Wopke Hoekstra (CDA) van Financiën praat in Luxemburg met Europese collega’s over de plannen, en wil voorkomen dat de zuidelijke lidstaten hervormingen uitstellen ten koste van de Nederlandse schatkist.

Samen met elf andere – voornamelijk Noord-Europese – ministers van Financiën stuurde hij een brief naar Eurogroepvoorzitter Mário Centeno waarin bezwaar wordt aangetekend tegen het initiatief van de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel.

Geen transferunie

De twaalf landen – naast Nederland gaat het om Oostenrijk, Finland, Zweden, Denemarken, Estland, Letland, Litouwen, Ierland, België, Luxemburg en Malta – verzetten zich tegen een zogeheten ‘transferunie’, waarbij geld van noordelijke lidstaten naar de zuidelijke lidstaten stroomt. Het initiatief van Merkel en Macron maakt deel uit van een groter plan om de eurozone te versterken, en komt aan bod tijdens de top van EU-regeringsleiders op 28 en 29 juni in Brussel.

Duitsland en Frankrijk komen steeds dichter bij elkaar om de totale euro te introduceren. Met gedeelde schulden, een eurominister van Financiën en uiteindelijk Europese belastingen. Voor Nederlanders betekent dit: betalen maar, schreef Jelte Wiersma eerder.

Merkel en Macron maakten hun plan dinsdag bekend. Hoewel Duitsland altijd tegen een aparte begroting voor de eurozone was, heeft Merkel Macron in dit geval zijn zin gegeven. Het geld is bedoeld om landen op te vangen die te maken krijgen met economische neergang. Merkel en Macron hebben nog geen concreet bedrag genoemd voor het noodfonds. Frankrijk repte eerder over enkele honderden miljarden, een bedrag dat sowieso politiek onhaalbaar is.

Het fonds moet het vooral hebben van Europese belastingen, bijvoorbeeld uit een heffing op financiële transacties. Een dergelijke belasting bestaat nog niet, en gezien het verzet van onder meer Nederland is het nog maar de vraag of die er ooit zal komen.

Macron en Merkel zouden hun plan eigenlijk al in maart naar buiten brengen, maar dat ging niet door. De formele reden was dat de Duitse coalitiegesprekken veel langer duurden dan verwacht, waardoor de regering in Berlijn niet genoeg tijd zou hebben gehad om een standpunt te vormen over bijvoorbeeld het toekomstige budget voor de eurozone, of over een hervorming van het Europese noodfonds ESM.

Juncker wil ‘superminister’ van Financiën

Macron pleitte eerder voor een collectieve minister van Financiën voor de landen in de eurozone. Het is een idee waarop ook de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker zeer happig is. Hij sprak zelfs van een ‘superminister’ van Financiën.

Die nieuwe Europese ‘superminister’ heeft veel macht: hij of zij moet volgens de Commissie tevens voorzitter van de Eurogroep worden. Dit is het samenwerkingsverband van de ministers van Financiën van de eurolanden.

Tegelijk moet hij fungeren als vicevoorzitter van de Europese Commissie. Ook wil de EU extra geld uittrekken om niet-eurolanden te helpen om de euro in te voeren. Als het aan Juncker en Macron ligt, wordt ook het Europese noodfonds ESM uitgebouwd tot een Europees Monetair Fonds (EMF), dat als ‘regionaal vangnet’ moet dienen.