Blok oogst woede met uitgelekte uitspraken over immigratie

Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) ligt onder vuur om uitspraken die hij deed tijdens een besloten bijeenkomst vorige week over multiculturele samenlevingen, Suriname en vluchtelingen. Op beelden die zijn doorgespeeld aan het televisieprogramma Zembla, is te zien dat Blok zegt dat mensen in multi-etnische of multiculturele samenlevingen niet vreedzaam samenleven. Op Twitter reageren velen geschokt, de PvdA stelt de minister Kamervragen.

‘Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (…) en waar een vreedzaam samenwerkingsverband is,’ vroeg Blok een zaal met zo’n tachtig Nederlanders die werken bij internationale organisaties. ‘Ik ken hem niet,’ beantwoordde de minister zijn eigen vraag. De bijeenkomst, die onder meer ging over xenofobie, werd door geïnteresseerden in het buitenland via een videoverbinding gevolgd. Een van hen heeft daarvan opnames gemaakt en die doorgestuurd naar het BNNVARA-programma Zembla.

Een aanwezige noemde Suriname als succesvol voorbeeld, maar Blok noemde dat land een failed state, ‘en dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling’. Ook de suggestie Singapore als succesvol voorbeeld wees hij van de hand. Dat land is volgens Blok ‘een klein mini-landje, extreem selectief in z’n migratie. Die laten geen migranten toe. Ja, eventueel voor de schoonmaak.’

Blok: Inwoners Schilderswijk of Amsterdam-West hebben last van immigratie

Later zei Blok ook dat hij mensen in Amsterdam-West en de Schilderswijk in Den Haag – waar veel niet-westerse allochtonen wonen – begrijpt als ze kritisch zijn over immigratie. ‘Als je in Benoordenhout woont, is het hartstikke leuk om op zondag naar de Turkse bakker te gaan. Je hebt ook geen last van de bijeffecten. Maar als je er middenin woont, heb je enorm last.’

De minister toonde zich eveneens sceptisch over een EU-oplossing voor het verdelen van vluchtelingen, omdat Centraal- en Oost-Europese landen als Polen, Hongarije, Slowakije en Tsjechië daarin geen trek hebben. ‘Loop eens over straat in Warschau of Praag, daar lopen helemaal geen gekleurde mensen,’ zei Blok. ‘Die mensen zijn binnen een week weg. Worden letterlijk waarschijnlijk in elkaar geslagen, die hebben daar geen leven.’

Tot slot sprak Blok het vermoeden uit dat het ‘waarschijnlijk ergens diep in onze genen’ zit ‘dat we een overzichtelijke groep willen hebben om mee te jagen of om een dorpje te onderhouden’. Dat heeft volgens de minister niets te maken met huidskleur.

PvdA stelt Kamervragen: ‘Deelt gehele kabinet deze standpunten?’

Op sociale media reageren velen geschokt op de uitlatingen van Blok. PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen heeft hem Kamervragen gesteld. Zo moet de minister uitleggen of zijn standpunten over Suriname als failed state en het migratiebeleid van Singapore worden ‘gedeeld door het gehele kabinet’. Ook zijn uitspraken over de positie van vluchtelingen wekken verontwaardiging bij Ploumen: ‘Welke invloed denkt u dat uw uitspraken hebben op het beeld van Nederland?’

Ook SP-Kamerlid Peter Kwint is allerminst te spreken over wat de minister heeft gezegd. Hij spreekt op Twitter van ‘achterlijke’ uitspraken van VVD-bewindspersonen, en hekelt een opmerking van premier Mark Rutte (VVD), die zei dat ‘de kwaliteit echt vooropstaat’. VVD-Kamerlid Han ten Broeke noemt de uitspraken van zijn partijgenoot Blok ‘lomp’: ‘Niemand zal beweren dat Suriname een modelstaat is of dat migranten in Oost-Europese landen altijd vriendelijk worden bejegend, maar de minister had deze punten ook kunnen maken met een minder lompe woordkeus.’

PVV-leider Geert Wilders vindt juist dat de uitspraken van Blok moeten worden omgezet in concreet beleid, wat in zijn ogen nu niet gebeurt: ‘Waarom voert u een beleid dat volstrekt haaks staat op de woorden van minister Blok door multiculturalisme te koesteren in plaats van te bestrijden…’ richt hij zich in Kamervragen tot Rutte. Ook wil Wilders van de premier weten of hij het met de uitspraken eens is, en of de minister namens het kabinet heeft gesproken.

Vluchtelingenorganisaties woedend, vragen Rutte afstand te nemen

Het televisieprogramma van BNNVARA heeft twee vluchtelingenorganisaties gevraagd om een reactie op de uitspraken van Blok. Jasper Kuipers, adjunct-directeur bij VluchtelingenWerk Nederland, noemt de teksten ‘een bewindspersoon onwaardig’. Hij roept premier Rutte op afstand te nemen van de uitspraken, onder meer omdat Blok de inspanningen van het kabinet zou ondermijnen ‘om in Europa gezamenlijke afspraken te maken over een goede opvang van vluchtelingen’.

Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling staat naar eigen zeggen met haar ‘oren te klapperen’, juist omdat de uitspraken komen van de minister ‘die de verantwoordelijkheid heeft om grote internationale problemen van onze tijd op een menswaardige manier op te lossen’. Net als Kuipers vindt zij dat Blok de polarisatie voedt en xenofobie aanwakkert.

Blok: Illustraties kunnen in het publieke debat ongelukkig overkomen

Tegenover Zembla reageert Blok zelf als volgt: ‘Op 10 juli heb ik tijdens een besloten bijeenkomst met Nederlanders gesproken die werkzaam zijn bij internationale organisaties. Mijn doel was een open uitwisseling te stimuleren en van de deelnemers hun ervaringen te horen. Mijn inbreng tijdens de vraag- & antwoordsessie van de bijeenkomst was er deels op gericht te prikkelen. Tijdens de besloten bijeenkomst heb ik illustraties gebruikt die in het publieke debat ongelukkig kunnen overkomen.’