Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag was vrijdag heel wat drukker dan op andere vrijdagen. Doorgaans is de wekelijkse persconferentie van de premier er een van de weinige activiteiten. Dit keer stikte het van het volk.
Premier Mark Rutte (VVD) werkte zich door het gewoel op weg naar zijn persconferentie. Zeventig maatschappelijke organisaties hadden vertegenwoordigers gestuurd om de presentatie bij te wonen van het Nationaal Preventie Akkoord dat staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis (ChristenUnie) met hen had gesloten.
Niet roken, problematische alcoholgebruik verminderen en afslanken, vormen de belangrijkste doelen van dit akkoord, dat al in het Regeerakkoord werd aangekondigd.
Accijns op sigaretten met euro omhoog
Op rookgebied komen er wettelijke maatregelen. De tabaksaccijns gaat in 2020 met 1 euro omhoog en een pakje sigaretten kost in 2023 mogelijk 10 euro. Rookruimten in de horeca sluiten voor 1 juli 2022
De andere afspraken worden door het maatschappelijk middenveld, brancheorganisaties en drankproducenten uitgevoerd. Die laatsten zullen minder suiker in frisdrank te verwerken.
Lees wat Eric Vrijsen schreef over het preventieakkoord
Wat is er nog liberaal aan u mijnheer Rutte?
Geen betutteling
Premier Ruttekondigde het akkoord trots aan in zijn persconferentie na de ministerraad. Hij wuifde elke suggestie weg dat de burger een leefstijl opdringen betuttelend is.
Gevraagd of dit akkoord een dictaat is voor het parlement, of dat de volksvertegenwoordiging er ook nog iets over te zeggen heeft, zei Rutte: ‘We leven niet in een corporatistische samenleving.’
Zo nodig kan de volksvertegenwoordiging er haar zegje over doen. Of er dan nog iets gewijzigd kan worden aan dit akkoord waarover Blokhuis lang heeft gepolderd? Rutte: ‘Het kabinet regeert, de Kamer controleert. We zijn de medewetgevers. Wij rapporteren aan het parlement en dat controleert ons. Bij dit soort zaken zullen er altijd elementen van regelgeving in zitten, dan moeten we het samen doen. En er zullen ook elementen in zitten waar de Kamer ons controleert.’
Rutte ziet geen grote problemen
Als de Kamer met moties komt, zal de regering die volgens Rutte uitvoeren, ‘tenzij wij expliciet verklaren dat we dit niet doen. Maar ik zie eerlijk gezegd geen grote problemen.’
Het is opmerkelijk dat een akkoord dat alle burgers aangaat, buiten die burgers en hun vertegenwoordigers om gesloten wordt. Maar volgens Rutte is het niets bijzonders.
‘Het vorige kabinet heeft ik weet niet hoeveel akkoorden gesloten. Over de gezondheidszorg, over het onderwijs en uiteraard het akkoord met de oppositie over de begroting over 2014. Zo doen we dat in Nederland,’ zei Rutte.
Rutte: polderen doet niet af aan soevereine rechten Kamer
Het gepolder is volgens hem een van de redenen ‘dat dit land zo succesvol is en altijd draagvlak probeert te zoeken voor de uitvoering van besluiten door een regering met een beperkte parlementaire meerderheid’.
Evenmin is het gepolder volgens hem strijdig met de parlementaire democratie. ‘Het doet niets af aan de soevereine rechten van de Kamer.’
Een pensioenakkoord heeft Rutte nog niet kunnen sluiten. Hoe het na de mislukte onderhandelingen met de sociale partners verder moet, kon de premier niet zeggen. Het kabinet gaat zich bezinnen.