De interviews die op televisie met de Oranjes worden uitgezonden, zijn minder spontaan dan ze lijken.
Dit blijkt uit het boek In gesprek met de Oranjes dat onlangs is uitgegeven door Fontaine Uitgevers in samenwerking met Elsevier Weekblad. In het boek zijn de volledige teksten weergegeven van alle 22 interviews die sinds 1965 op televisie te zien waren.
Voor het interview met koning Willem-Alexander dat in 2017 ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag werd uitgezonden, is door NOS en RTL, de twee omroepen die het gesprek programmeerden, uitvoerig met het hof overlegd. NOS-functionaris Peter Kloosterhuis en RTL-hoofdredacteur Harm Taselaar spraken op Paleis Noordeinde tweeënhalf uur met de Koning over mogelijke onderwerpen. Ze noteerden welke kwesties een gevoelige snaar raakten bij het staatshoofd, zoals de ramp met vlucht MH17 en het overlijden van zijn broer, prins Friso.
Bestel hier In gesprek met de Oranjes, inclusief prachtig archiefbeeld en sprekende foto’s. De prijs is 22 euro.
Speciale mediatraining
Kloosterhuis en Taselaar bespraken vervolgens hun bevindingen met interviewer Wilfried de Jong. Deze was door de Koning zelf uit een lijst met kandidaten gekozen. De Jong heeft van tevoren geen lijst met vragen bij het hof ingeleverd, wel hebben de Koning en De Jong een keer met elkaar gegeten om elkaar beter te leren kennen.
Ook de geïnterviewden bereiden de gesprekken goed voor. Ze krijgen een speciale mediatraining en prepareren zich op vragen die mogelijk kunnen worden gesteld. Mocht er toch iets misgaan, dan heeft de Rijksvoorlichtingsdienst of de minister-president altijd de mogelijkheid om in te grijpen. Behalve het eerste televisie-interview in 1965 gaat het immers niet om een rechtstreekse uitzending. Meestal zit er meer dan een week tussen de opname en de daadwerkelijke uitzending.
Oranjes in interviews opener dan ze zelf beseffen
Het boek is tot stand gekomen in samenwerking met de redactie van Elsevier Weekblad, die de ontbrekende transcripties verzorgde en ook de inleidingen bij de gesprekken. Zowel de Rijksvoorlichtingsdienst als de omroepen en de interviewers moesten toestemming geven voor de publicatie.
In de bundel zijn alleen interviews opgenomen met de drie staatshoofden (aankomend, regerend of voormalig) en hun echtgenoten of echtgenote. Het gaat dus om Juliana, Bernhard, Beatrix, Claus, Willem-Alexander en Máxima.
Opvallende uitspraken omdat ze er zelfs zo vertrouwd mee zijn
In de televisie-interviews laten de Oranjes zich vaak intiemer benaderen dan ze zelf lijken te beseffen, staat te lezen in de inleiding. Wie herinnert zich niet de uitspraak van prins Willem-Alexander in een interview met Paul Witteman dat hij liever op zijn grootmoeder dan op zijn moeder wilde lijken? Of de vraag van prinses Juliana aan haar man, prins Bernhard, waarom hij het idiote idee heeft gehad om met haar te trouwen? Of koningin Beatrix, die uitvoerig uit de doeken doet waarom het voor de uitoefening van haar functie zo belangrijk is om ook een privéleven te hebben.
Je krijgt als lezer vaak de indruk dat de geïnterviewden soms niet helemaal beseffen hoezeer ze ‘uit de school klappen’. Wat voor henzelf niet ‘nieuwswaardig’ lijkt omdat ze er zo vertrouwd mee zijn, biedt de toeschouwer een blik in hun intieme leven en gedachtewereld.