Verdachte aanslag tram Utrecht gearresteerd

Een schutter heeft maandagochtend het vuur geopend in een tram in Utrecht, waarbij minstens drie doden en vijf gewonden zijn gevallen. Maandagavond maakt burgemeester Jan van Zanen (VVD) bekend dat de voortvluchtige verdachte, de 37-jarige Turkse Nederlander Gökmen Tanis, is aangehouden.

De driehoek van burgemeester, politie en Openbaar Ministerie (OM) kon tijdens de persconferentie nog geen toelichting geven over het motief van de dader. Eerder hadden politie en OM bekendgemaakt rekening te houden met een terroristisch motief, terwijl premier Mark Rutte (VVD) zei dat Nederland ‘is opgeschrikt door een aanslag’. Diverse bronnen melden dat de aanval in de tram verband houdt met problemen in de privésfeer van Tanis. Op Twitter deelt een bewoner van de wijk Oudenoord beelden van de aanhouding. Vanwege de aanhouding heeft de Nationaal Coordinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) het dreigingsniveau voor de provincie Utrecht teruggebracht naar 4, eerder op de dag was dat nog verhoogd naar 5, het hoogste niveau.

In een tram bij het 24 Oktoberplein in de Utrechtse wijk Kanaleneiland begon omstreeks 10.45 uur een man ‘in het wilde weg te schieten,’ meldde een getuige aan RTV Utrecht. Maandagmiddag zei de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen (VVD) dat er minstens drie doden en negen gewonden zijn gevallen, maar later stelde de politie het aantal gewonden bij naar vijf. Drie van de vijf gewonden verkeren in ernstige toestand.

De politie vroeg aan het begin van de middag om uit te kijken naar Gökmen Tanis, een 37-jarige man van Turkse afkomst. De politie raadt met klem aan hem niet zelf te benaderen. Via Twitter is onderstaand beeld van hem verspreid:

Volgens AD-verslaggever Yelle Tieleman stond Tanis twee weken geleden nog voor de rechter vanwege een verkrachtingszaak. De journalist schrijft ook dat de verdachte betrokken was bij een schietpartij in de wijk Kanaleneiland, waar hij voorbijgangers beschoot. De website GeenStijl meldt een bron te hebben gesproken die zegt dat de verdachte zijn schoonzus zou hebben willen vermoorden. De Turkse BBC schrijft dat Tanis naar Tsjetsjenië zou zijn vertrokken om te vechten. Hij zou zijn gearresteerd op verdenking van banden met terreurbeweging IS, maar later zijn vrijgesproken.

Rutte: ‘Terreurdaad is aanval op onze beschaving’

Maandagmiddag omstreeks 14.30 uur reageerden premier Mark Rutte (VVD) en minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) in een persconferentie op de laatste ontwikkelingen. ‘Ons land is vandaag opgeschrikt door een aanslag in Utrecht,’ aldus Rutte. Hij zegt dat er ‘gewonden zijn en mogelijk doden gevallen’. Alles is volgens de premier gericht op het opsporen van de dader(s). ‘Een terreurdaad is aanval op onze beschaving.’ Ook stelt Rutte dat ‘onze rechtsstaat en onze democratie sterker [zijn] dan fanatisme en geweld’.

Politie: maar één incident

Al snel na het schietincident kwamen politieagenten, ambulances en antiterreureenheden ter plaatse. RTV Utrecht meldde dat de politie spreekt van vier daders, die allemaal een andere kant zijn opgerend. Minstens één verdachte is nog voortvluchtig, zei Pieter-Jaap Aalbersberg, Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) tijdens een persconferentie. Hij meldde slachtoffers, maar wilde niet zeggen of het gaat om (een) dode(n), en hoeveel slachtoffers er zijn. Hij zei ook dat er op ‘verschillende locaties’ is geschoten, maar de politie spreekt dat tegen: er was sprake van slechts één incident. Een NCTV-woordvoerder zei daarop dat de informatie van de politie ‘leidend’ is.

De gemeente Utrecht raadde iedereen in de stad aan binnen te blijven, maar dat advies is maandagmiddag omstreeks 16.15 uur ingetrokken.

Politie vindt Renault Clio die vlak voor schietpartij was geroofd

Er vliegen ambulance- en politiehelikopters rond over de stad in een poging de daders op te sporen. De lokale zender meldt dat er in een flatgebouw aan de Trumanlaan een inval gaande is. Op sociale media gaan ook geruchten dat de Rabobank is omsingeld, en dat er bij het gebouw schoten zijn gelost. Ook is er even na 15.00 uur aan de Tichelaarslaan een rode Renault Clio gevonden waarin de dader zou zijn gevlucht. Die was vlak voor de schietpartij geroofd tijdens een carjacking (autokaping). De actie met een vluchtauto duidt erop dat de verdachte handlangers heeft gehad.

Diverse personen zijn op straat gereanimeerd. Het ziekenhuis UMC Utrecht opende een calamiteitenhospitaal. Alle scholen en kinderdagverblijven in de omgeving en de Universiteit Utrecht werden uit voorzorg gesloten. Ook het Jaarbeursgebouw en de bibliotheken in Utrecht zijn dicht. Rijstroken van de A2 tussen Amsterdam en Utrecht en de A12 tussen Den Haag en Utrecht zijn vrijgemaakt voor hulpdiensten.

NCTV verhoogt dreigingsniveau

De politie Utrecht schreef al snel na de schietpartij rekening te houden met een eventueel terroristisch motief. Dat bevestigt ook Pieter-Jaap Aalbersberg, Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV). De NCTV heeft een crisisoverleg belegd. Het dreigingsniveau is verhoogd naar 5, het hoogste niveau. Dit geldt alleen voor de provincie Utrecht, schrijft Aalbersberg op Twitter. In de rest van het land blijft niveau 4 van kracht.

Premier Mark Rutte (VVD) onderbrak het coalitieoverleg maandagochtend vanwege de schietpartij. Hij vertrok naar het torentje om zich over de situatie te laten informeren. ‘Ik maak me grote zorgen,’ zei Rutte tegen een verslaggever van RTL Nieuws. Op het Binnenhof zijn verhoogde veiligheidsmaatregelen genomen: de Koninklijke Marechaussee loopt er rond met automatische wapens. Op Schiphol heeft de Marechaussee ook de beveiliging verscherpt.

Moskeeën in Utrecht gesloten, bewaakt in Amsterdam en Rotterdam

Vanwege de schietpartij in Utrecht zijn alle moskeeën in de stad gesloten, en in Rotterdam, Amsterdam, Maastricht, Venlo en Weert houden agenten ‘uit voorzorg’ extra toezicht op stations en bij islamitische gebedshuizen in en rond de stad. Dat heeft vermoedelijk te maken met de aanslag van vrijdag op twee moskeeën in het Nieuw-Zeelandse Christchurch.

Diverse fractievoorzitters reageren via Twitter op het nieuws (zie hieronder diverse tweets). Vrijwel alle partijen hebben in gezamenlijk overleg besloten vandaag hun campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen stil te leggen. Alleen een bijeenkomst van Forum voor Democratie in het Kurhaus in Den Haag gaat wel door, meldt fractievoorzitter Thierry Baudet op Twitter. Het EenVandaag verkiezingsdebat dat vandaag in Rotterdam zou plaatshebben, is afgelast.

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt om 19.15 uur.