Steeds meer partijen in de Tweede Kamer willen af van de zinsnede ‘ever closer union’ in het Europees Verdrag. Vorige week werd in de Tweede Kamer een motie aangenomen die oproept de zinsnede uit de verdragen te schrappen. Welke partijen zijn voor/tegen?

SGP: schrappen

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop nam het initiatief voor de motie. Hij wil dat de Nederlandse regering een voorstel indient bij de Europese Raad om de zin waarin staat dat de Europese Unie (EU) moet streven naar een ‘steeds hechter verbond’, te schrappen. De motie die de SGP’er samen indienden met SP kreeg steun van PvdD, 50PLUS, VVD, CDA, CU, PVV en FVD.

Bekijk hier de volledige tekst van de motie:

‘In de praktijk leidt die bepaling door de uitleg die het Europese Hof van Justitie er aan geeft tot het steeds verder uithollen van de bevoegdheden van de lidstaten,’ staat in een verklaring op de site van de SGP.

Roelof Bisschop: ‘Overal in Europa neemt de weerstand tegen het afstaan van de nationale soevereiniteit toe. Zelfs voorzitter Tusk van de Europese Raad riep op om de “utopische dromen” op te geven.’ (…) De stemming maakt volgens Bisschop duidelijk ‘welke partijen het menens is om de uitdijende macht van Brussel in te perken’.

D66: houden

Lijsttrekker voor D66 bij de Europese Verkiezingen Sophie in ’t Veld reageerde verongelijkt op de motie.

‘Alsof de 28 lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement zich laten “aanjagen” door die ene zinsnede,’ schreef ze op Facebook. ‘In de praktijk blijkt het ook niet te werken, aangezien de lidstaten zo langzamerhand op bijna álle terreinen elke vooruitgang blokkeren. Of het nu gaat om asiel- en migratiebeleid, de digitale interne markt, een digitaks voor tech-giganten, de anti-discriminatierichtlijn, privacybescherming, het volmaken van de bankenunie of een gezamenlijke lijn ten opzichte van China… en dan moet de zeven-jaarlijkse ruzie over de Europese begroting nog beginnen.’

Volgens de lijsttrekker heeft ‘romantisch nationalisme de plaats ingenomen van nuchter Europees pragmatisme’. Het besluit tot minder eenwording vindt ze ‘nogal onnozel’. ‘Terwijl wij Europeanen onderling kibbelen en met een vergrootglas de verschillen met de “ander” zoeken, glimlachen de Chinezen tevreden, en juicht Trump over het zwakke Europa. Een zwakker Europa maakt de natiestaat niet sterker – integendeel: een sterk Europa is de beste bescherming voor onze staten.’

‘Een beetje vrijblijvend samenwerken,’ noemt ze ‘volstrekt onvoldoende’. ‘Laten we het gewoon weer hardop zeggen: we streven naar “an ever closer union”, naar Europese eenwording. Laten we ook die andere zin uit de Verdragen weer gebruiken: wij Europeanen hebben een gemeenschappelijke lotsbestemming.’

CDA: schrappen

De steun van het CDA voor de motie is opvallend. Een dag eerder pleitten in dagblad Trouw CDA-prominenten als voormalig minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin en voormalig minister van Justitie Ab Klink in een manifest juist voor een sterk Europa.

‘Ook voor andere uitdagingen is Europa onmisbaar: beheersing van migratie, aanpak van technologie (big tech)- monopolies, veiligheid, financiële stabiliteit. Binnen Europa is dat mogelijk omdat wij de fundamentele waarden delen van openheid, vrijheid, mensenrechten en een internationale rechtsorde. Christen-democraten zijn mede-oprichters van dit Europa met deze waarden.

Nu Europa onder druk staat ­moeten wij verantwoordelijkheid nemen. Dit vergt van Nederland een omslag in denken – van waar we tegen zijn naar waar we voor zijn in Europa. Dus aanhaken bij de Frans-Duitse as en ­bouwen aan Europese militaire integratie, aan een sterke eurozone met eigen stabilisatiebudget gecombineerd met begrotingsdiscipline in de lidstaten.’

Een dag later stemde het CDA tegen de oproep toch in met de motie.

PvdA: houden

De PvdA steunde het voorstel niet. Een opvallende reactie op de verklaring van Sophie in ’t Veld kwam uit de hoek van oud-PvdA-minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk.