Ook al heeft het kabinet er amper over gesproken, de Brexit is onvermijdelijk op de wekelijkse persconferentie van premier Mark Rutte (VVD) na de ministerraad.
Niet dat het kabinet er iets over had moeten beslissen. Maar de gevolgen voor het uitstel dat de Britten hebben gekregen voor hun uittreding uit de Europese Unie blijven intrigeren.
Wat had al dat gedraal rond de Brexit bijvoorbeeld tot gevolg voor de door de Franse president Emmanuel Macron zo begeerde Europese renaissance, wilde de Volkskrant weten. De vraag leidde tot een kleine beschouwing door Rutte over de verschillen tussen Nederland en Frankrijk, en nog maar eens een ferme liefdesverklaring aan de Europese Unie.
Lees hoe het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie mede vorm gaf
‘Wat precies bedoeld wordt met die grote Europese renaissance weet ik niet, maar voor mij is de Europese Unie een noodzakelijkheid voor Nederland om ervoor te zorgen dat hier welvaart is. Anderhalf miljoen banen hangen samen met de exportpositie, dat is dus de interne markt. En dan onze veiligheid. Dat we er in een instabiele wereld belang bij hebben om ons geborgd te weten in een sterke internationale structuur,’ zei Rutte.
Let op hoe de Franse en Europese vlag is gedrapeerd
Hij raakte zo op dreef dat hij de vraag over de wedergeboorte vergat. ‘Oh ja, Frankrijk is natuurlijk altijd wat romantischer over Europa. Dat heeft ook te maken met nationale gewoonten. Frankrijk praat graag over een sterk Europa, dan bedoelen ze toch vooral een sterk Frankrijk in een sterk Frans Europa. Let op hoe de vlag daar gedrapeerd is. De Franse vlag en de Europese vlag: in die laatste zit een halve Franse vlag.’
Volgens Rutte is het vooral een kwestie van ‘verschillende retorische tradities’. Nederland behoort volgens Rutte tot de ‘wat nuchterder Noord-Europese traditie die wellicht ook wat saaier is en wat meer in grijstinten spreekt. Daar voel ik me bij thuis en wat minder bij de sweeping statements.’
Nederland en Frankrijk zijn het eens over het Europese beleid
Maar voor het beleid maakt die retoriek volgens Rutte niets uit. ‘De Nederlandse en de Franse regering zijn het over veel eens. Klimaat, de toekomst van Schengen, migratie, het belang van niet naïef zijn in de wereld als het gaat om onze handelsposities. Het belang dat Europa een sterke machtsfactor in de wereld is en gebruikmaakt van die sterke handelsbasis van de interne markt en die macht ook in de wereld gebruikt.’
Toch had minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) de Fransen deze week nog in de Financial Times gewaarschuwd het in december afgesproken eurozonebudget niet dusdanig op te krikken dat het weer een nieuwe Brusselse vleespot wordt. In dat geval eist Nederland een ‘opt out’ en doet het dus niet meer aan dat budget. Rutte: ‘Dat wat in december is overeengekomen, willen we loyaal uitvoeren. We willen niet dat er allerlei andere leuke dingen aan worden gehangen.’
Dat hij in zijn beschouwing over de Europese Unie ook de veiligheid noemt, doet volgens Rutte niets af aan de rol van de NAVO die hier in de eerste plaats voor is. Hierover gevraagd door Elsevier Weekblad weidde de premier nog eens uit over ‘de inbedding van het kleine, maar welvarende Nederland in een instabiele wereld’.
Huifkarren die in een cirkel staan
‘De Verenigde Naties, de NAVO maar ook de Europese Unie. Die maakt dat je gezamenlijk in de wereld kunt optreden. Het zijn huifkarren die in een cirkel staan en die cirkel verzwakt omdat die hele grote huifkar van Groot-Brittannië eruitgaat.’
Die huifkarren verzon hij niet ter plekke. Rutte maakte de vergelijking ook al in zijn speech in 2018 in het Europees Parlement in Straatsburg. ‘I like to compare it to the wagon trains in those John Wayne westerns that I watched as a boy.’