Politici blij na sluiting: ‘Islamonderwijs hoort niet bij Nederland’

Minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven (D66) neemt de Rotterdamse islamitische hogeschool EIUAS in Rotterdam zijn bevoegdheid af. De onderwijsinstelling mag niet langer diploma’s verstrekken. Vier vragen en antwoorden.

Wat is dit voor school?

Studenten konden op de locatie op de Statenweg in Rotterdam een hbo-master islamitische geestelijke verzorging (imamopleiding) halen.

De lijst van de problemen was lang. Er is mogelijk voor miljoenen belastingfraude gepleegd door fondsenwervers. Dat wordt nog onderzocht door de FIOD, die twee jaar geleden een onderzoek instelde. De voormalige rector Nedim B. uit Vlaardingen is hoofdverdachte in deze zaak. Hij vluchtte in november 2018 tijdens zijn voorarrest en verblijft nu in Turkije.

Lang voerde de hbo-instelling onterecht de titel Islamitische Universiteit van Europa. Het veranderde de naam naar Europe Islamic University of Applied Sciences. Door de toevoeging ‘of Applied Sciences’ mag de naam wel gebruikt worden om hoger beroepsonderwijs aan te duiden, maar de oorspronkelijke naam prijkt nog altijd aan de gevel van het gebouw.

In 2016 bleek dat de school opleidingen opzette in het buitenland die niets waard zijn. Met een ongeldige accreditatie uit Nederland werden op vestigingen in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk studenten geworven.

Daarnaast lag het bestuur voortdurend met elkaar overhoop en was het onduidelijk wie er nu verantwoordelijk is. Toen in september 2017 twee nieuwe bestuurders werden benoemd, voorkwam een zittend bestuurslid dat zij zich konden inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Ook spande hij een rechtszaak aan om zijn andere collega-bestuurders te ontslaan. Die verloor hij.

Aan de inhoud van de opleiding schortte nogal wat. Zo was er onduidelijkheid over de vakken die de masterstudenten moesten volgen en de tentamenvormen.

Hoe zit het met de financiën?

In februari werd de school al failliet verklaard. Een groep docenten en medewerkers van de school kreeg geen loon meer en stapte naar de rechtbank om het faillissement aan te vragen. Het UWV betaalt dan het achterstallig loon.

Het bestuur had nog de mogelijkheid om tegen dit besluit in verzet te gaan, maar dat is niet gebeurd. De imam-school liet een schuld achter van 420.000 euro. Een in allerijl opgezette inzamelingsactie (‘doneer omwille van Allah’) leverde slechts 3.000 euro op. Grote steun van islamitische organisaties bleef uit.

De instelling telde tot het faillissement zo’n veertig studenten. Ook de vestigingen in Mannheim, Duisburg, Hamburg, Zurich, Wenen en Kopenhagen sloten hun deuren.

Wanneer kwam de bal aan het rollen?

Nadat de FIOD (Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) in 2016 een onderzoek begon wegens verdenkingen van fraude, begon ook de Onderwijsinspectie in 2017 een onderzoek naar de bestuurlijke en financiële gevolgen van deze fraudezaak voor deze hogeschool. Dat onderzoek leidde in 2017 al tot de conclusie dat de bestuurlijke en financiële continuïteit van de EIUAS niet op orde was.

Afgelopen najaar stelde de Onderwijsinspectie vast dat het er nog steeds financieel een puinhoop was. Er ontbraken meerdere jaarrekeningen en ook noemde de inspectie de cijfers die er wel waren ‘niet deugdelijk, niet inzichtelijk en niet realistisch’. Ook bleek het aantal studenten aanzienlijk lager te liggen dan het genoemde aantal aanmeldingen.

De instelling kreeg drie maanden de tijd om orde op zaken te stellen. In een recent rapport concludeert de inspectie dat dit na die drie maanden niet is gebeurd.

De instelling kan nog een doorstart maken. Zij moet dan opnieuw een verzoek indienen om het zogenoemde ‘recht op graadverlening’ (het recht om diploma’s uit te reiken red.) te krijgen.

Hoe reageren politici?

Vooral rechtse partijen reageren op de sluiting. ‘Goed nieuws hoor, alleen was deze EIUAS al failliet, dus al even niet in staat om schade te berokkenen,’ schrijft Tanya Hoogwerf van de grootste oppositiepartij Leefbaar Rotterdam – met elf zetels met afstand de grootste partij van de stad – op Twitter. Ze vindt dat minister Van Engelshoven beter werk had kunnen maken van het sluiten van de Islamitische Universiteit Rotterdam (IUR), die even verderop in de stad is gevestigd. ‘De eveneens omstreden IUR, met haatzaaier Akgündüz aan het roer, blijft daarentegen ongemoeid. Het is weer doorbijten met een kunstgebitje vanuit Den Haag.’

De door Hoogwerf genoemde rector Ahmet Akgündüz kwam meermaals onder vuur te liggen vanwege controversiële uitspraken. Zo schreef hij op Twitter dat Koerden ‘honden’ waren. Daarnaast noemde hij in aanloop naar de Turkse verkiezingen in juni de pro-Koerdische partij HDP ‘een partij van homo’s en Armeniërs’. Degenen die niet op president Recep Tayyip Erdogan stemmen, waren ‘domme moslims’ volgens Akgündüz.

In 2015 plaatste toenmalig minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA) de IUR onder verscherpt toezicht. De IUR wilde een jaar later niet meewerken aan een onderzoek van onderwijskeurmeester NVAO, omdat de instelling – eveneens geen universiteit, maar een hbo-instelling – niet vertrouwde dat het onderzoek via ‘de lange arm van Bussemaker’ onafhankelijk zou verlopen.

Ook de lokale PVV heeft gereageerd op de sluiting van de EIUAS. ‘Dat werd tijd,’ schrijft fractievoorzitter Maurice Meeuwissen, die geregeld harde kritiek uit op DENK en de islam. ‘Graag doorgaan met deïslamiseren Rotterdam!!’ Ook deelt hij onderstaand filmpje, waarin hij voor de Islamitische Universiteit Rotterdam staat: ‘Nog meer haatscholen, zoals deze, in Rotterdam sluiten.’

De landelijke PVV-fractievoorzitter Geert Wilders ziet de sluiting van de IUR het liefst worden gevolgd door de sluiting van alle islamitische onderwijsinstellingen. Alle islamitische scholen zouden moeten worden gesloten,’ schrijft hij op Twitter. ‘Islamitisch onderwijs hoort nou eenmaal niet bij Nederland. Kinderen mogen nooit opgroeien met – noch worden geïndoctrineerd door – deze ideologie van discriminatie, haat en geweld.’