Offerfeest-ophef: VVD en PVV hekelen verkoop ‘kadavers’ op straat

Een tweet van de Haagse politie over de verkoop van schapen tijdens het islamitische Offerfeest doet stof opwaaien in politiek Den Haag. VVD en PVV stellen Kamervragen over het uitstallen van kadavers op straat, wat door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) bij uitzondering wordt toegestaan. Vier vragen en antwoorden over de kwestie.

Waarom is de Haagse politie in opspraak?

Zondagmiddag twitterde het account van het Operationaal Centrum van de politie Den Haag dat de kans bestaat ‘dat er vanuit vrachtwagens veel kadavers worden verkocht’. Vermoedelijk kreeg de politie het afgelopen weekeinde veel vragen van burgers over de verkoop van geiten en schapen, die elk jaar massaal worden geslacht en geofferd door moslims tijdens het Offerfeest. ‘Dit is een legale actie. Schrik er niet van en er hoeft geen contact met de politie gemaakt te worden erover. Bedankt voor uw begrip!’

https://twitter.com/POL_OCDH/status/1160560964397404161

Maar al snel bleek dat er bij veel twitteraars weinig begrip is voor de verkoop van deze ‘kadavers’. Volgens velen is de verkoop van dode dieren in een ongekoeld voertuig midden op straat helemaal niet legaal, en in strijd met de warenwet. Maandag uitten ook diverse Tweede Kamerleden hun zorgen, door Kamervragen te stellen aan de verantwoordelijke ministers (zie vraag 2).

De Haagse politie reageerde maandagmiddag ook op de vele kritiek. ‘We kregen veel vragen van mensen die hadden gezien dat er iets met dode dieren gebeurde vanuit vrachtwagens. We wilden alleen maar zeggen: dit is legaal, dus u hoeft ons hierover niet te bellen,’ zei een woordvoerster van de politie Den Haag tegen De Telegraaf. ‘We zijn ons er inmiddels heus wel van bewust dat het niet het beoogde effect heeft gehad.’ Het woord ‘kadavers’ was volgens haar ‘heel ongelukkig gekozen’.

Hoe reageren politici?

De eerste politicus die zondag reageerde op het bericht was Geert Wilders. ‘We schrikken er wel degelijk van! En hoe!’ schreef de PVV-leider, die zijn weerzin tegen het Offerfeest niet onder stoelen of banken steekt: ‘Die kadavers zijn van onschuldige dieren die bij een islamitische rituele mishandeling de strot is doorgesneden. Hoe eerder we het barbarisme van dat walgelijke islamitische offerfeest illegaal maken, hoe beter!’

Nadat een reactie van de Haagse politie uitbleef, stelde Wilders samen met partijgenoot en Tweede Kamerlid Lilian Helder Kamervragen aan minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA). De PVV vindt dat, ‘zelfs als het legaal zou zijn, het enorm aanstootgevend (…) en voor kinderen zelfs beangstigend, dat dode dieren op dergelijke wijze worden uitgestald en verkocht’. Ook vragen Helder en Wilders de minister een einde te laten maken aan de verkoop van het vlees, ‘en deze eenheid van de politie op het matje te roepen’.

Op maandag bemoeide ook regeringspartij VVD zich met de kwestie. Antoinette Laan en Helma Lodders richten hun Kamervragen aan Grapperhaus en aan minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie). De twee Kamerleden vinden dat ‘dergelijke berichten van de politie het gelijkwaardig- en rechtvaardigheidsgevoel van de lezers aantasten aangezien gelijke gevallen niet gelijk worden behandeld’. Daarmee suggereren Laan en Lodders dat de politie voor het islamitische Offerfeest een uitzonderingspositie wordt gemaakt. Ook betwijfelen zij of de kadavers wel door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zijn gecontroleerd, wat wettelijk een eis is om vlees te mogen verkopen.

Ook de Partij voor de Dieren heeft Kamervragen gesteld. Tweede Kamerlid Lammert van Raan wil van het kabinet weten of de verkoop van de kadavers legaal was, wie heeft toegezien op de slacht en waarom de politie via Twitter omstanders verzocht ‘niet te schrikken’ en heeft bedankt voor hun ‘begrip’.

Hoe reageert de NVWA?

Maandagochtend reageerde Mariella Simon, dierenwelzijnsexpert bij de NVWA, op de kwestie nadat een twitteraar haar had gevraagd of de verkoop vanuit een vrachtwagen legaal is. Volgens haar staan de slachthuizen waarin de dieren ritueel worden geslacht onder toezicht van een dierenarts van de dienst die de voedselveiligheid controleert. ‘Dit lijkt voor omstanders soms vreemd, maar is toegestaan op deze feestelijke dag’. In latere tweets legt Simon uit dat slachthuizen zich moeten aanmelden voor het Offerfeest voordat ze toestemming krijgen.

https://twitter.com/NVWA_Expertdier/status/1160826486993149959

Op de website NVWA, onderdeel van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, staat een reeks veelgestelde vragen en antwoorden rondom het Offerfeest, waarvoor speciale regels gelden. Zo mogen slachters het vlees na de slacht ‘slachtwarm’ meenemen: ‘Dat betekent dat u het vlees niet hoeft te koelen. Dat is een uitzondering op de wet en geldt alleen op Nederlands grondgebied.’ Normaliter moet vlees op een temperatuur van maximaal 7 graden worden gekoeld voor de verkoop.

Hoe zit het in het buitenland?

Ook in België zorgt de slacht voor het Offerfeest voor ophef. Sinds 1 september is het in Vlaanderen in alle slachthuizen verboden om dieren onverdoofd te slachten, wat voor halal (en de Joodse koosjere slacht) vlees de gebruikelijke methode is.

Vrijdag namen de politie en het Federaal Voedselagentschap (FAVV) nabij Luik 82 schapen in beslag die waren bedoeld voor de rituele slacht voor het Offerfeest. In Wallonië mogen dieren in reguliere slachthuizen nog onverdoofd worden geslacht, maar vanaf 1 september is dat ook daar verboden. In de hoofdstad Brussel, waar een grote moslimgemeenschap woont, zijn nog wel diverse slachthuizen waar de onverdoofde rituele slacht is toegestaan. Volgens Het Laatste Nieuws maken de meeste Belgische moslims geld over naar arme landen, waar ter plaatse een schaap wordt geslacht voor het offer.

In Golfstaten als Koeweit en Qatar, waar amper vee wordt gehouden, worden op grote schaal schapen geïmporteerd uit Roemenië, meldt Trouw in de reportage ‘Schapen gaan op horrortocht voor het offerfeest’. Daarvoor worden honderdduizenden levende schapen in schepen geladen, waar ze wekenlang verblijven voordat de duizenden kilometers naar het Midden-Oosten zijn afgelegd. Veel schapen sterven onderweg door de temperaturen van soms wel boven de 40 graden. De kadavers worden overboord gegooid. Voor het weekeinde vroeg de Partij voor de Dieren (PvdD) al aandacht voor dit ‘ritueel dat allang verboden had moeten zijn’.

De PvdD noemt in het bericht Anja Hazekamp, de europarlementariër die naar de Roemeense plaats Midia afreisde om te protesteren tegen het schapentransport. ‘Alleen al door het schip te laten uitvaren, heeft Roemenië de Europese regels voor ­dierenwelzijn overtreden,’ zegt ze tegen de krant. Hazekamp wil dat de Europese Unie een boete oplegt aan Roemenië als de handel van schapen met landen als Koeweit doorgaat. Ook ging afgelopen weekeinde PvdD-partijleider Marianne Thieme in gesprek met de Jordaanse prinses Alia bint Hussein over dierenrechten en onverdoofde slacht.