Europese stikstofregels nekken woningbouw en infrastructuur

Woensdag blokkeerde de Raad van State drie grote gemeentelijke bouwprojecten omdat die niet aan de stikstofnormen zouden voldoen. In Roermond waren omwonenden en milieuactivisten naar de hoogste bestuursrechter van Nederland gestapt omdat ze de komst van nieuwbouwwijk Kaleidos wilden tegenhouden. Ze kregen gelijk omdat volgens de Raad van State de bouw van huizen de nabij gelegen natuur zal schaden.

Door EU aangemerkte natuurgebieden gevoelig voor uitstoot stikstof

Daardoor kunnen 470 woningen niet worden gebouwd, die de Limburgse gemeente wilde neerzetten tussen het Swalmdal en het Roerdal, beide behorend tot de zogeheten Natura 2000-gebieden. Die zijn door de EU aangemerkt als kwetsbare natuurgebieden die moeten worden beschermd. Nederland telt 160 Natura 2000-gebieden, waarvan er 118 zijn aangemerkt als gevoelig voor de uitstoot van stikstof.

In het Gelderse Wageningen kunnen de bouwplannen voor het Future Center – een hypermodern ‘sport- en kenniscentrum voor voeding, beweging en gezondheid’ in het voormalige voetbalstadion Wageningse Berg – de prullenbak in door een uitspraak van de Raad van State. Ook hier verzette een stichting, de Vrienden van de Wageningse Berg, zich tegen de voorgenomen bouw.

De Noord-Brabantse gemeente Boxtel, die een verbindingsweg wilde aanleggen om de leefbaarheid, verkeersveiligheid en bereikbaarheid te verbeteren, zag zich deze week eveneens gedwarsboomd door de rechter.

RvS: Programma Aanpak Stikstof in strijd met Europese milieuregels

Alle drie de bouwprojecten zijn getorpedeerd met een beroep op een uitspraak die de Raad van State in mei deed over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dat programma moest leiden tot compensatie van de uitstoot van stikstof tijdens de uitvoering van nieuwe projecten, waardoor met het oog op ‘toekomstige positieve gevolgen’ tijdelijk extra stikstof zou mogen worden uitgestoten. PAS, dat in 2015 onder het kabinet-Rutte III werd ingevoerd om strengere stikstofnormen tijdelijk te kunnen omzeilen, is volgens het Europees Hof van Justitie in strijd met de milieuregels van de Europese Unie. De Raad van State nam dat oordeel over en vernietigde de vergunningen voor de woningen.

De drie projecten staan zeker niet op zich. Zo werd maandag de bouw van honderden woningen in Amersfoort afgeblazen, net als de uitbreiding van een bedrijventerrein en een gemengd woon-werkgebied. In de provincie Utrecht zijn in totaal al twintig bouwplannen door de Raad van State geblokkeerd, landelijk gaat het om ruim honderd projecten.

Bouw honderden woningen, infrastructurele projecten in gevaar

Het betreft niet alleen woningbouw, maar ook de uitbreiding van boerderijen, grote infrastructuur, waaronder de verbreding van snelwegen (zoals de A27 in Utrecht), de opening van Lelystad Airport, dijkversterkingen en windmolens. In juni liet minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie) in een eerste indicatie weten dat tussen de 210 en 310 projecten vermoedelijk geen doorgang kunnen vinden. Ook moet volgens Schouten voor 3.300 kleine projecten waarvoor eerst geen aanvraag nodig was, alsnog een aanvraag worden ingediend. Dat betekent voor de indieners een bureaucratisch proces dat veel vertraging oplevert.