Als niet wordt ingegrepen, zal het voor de middenklasse de komende decennia slechter in plaats van beter worden. Met economische onzekerheid, maar ook met politieke en maatschappelijke spanningen tot gevolg. Dit voorspelde minister Wopke Hoekstra van Financiën maandagavond in de HJ-Schoo-lezing van Elsevier Weekblad, die hij voor een uitverkochte zaal uitsprak in Theater Diligentia in Den Haag.
Wilt u de tekst van de HJ Schoo-lezing nog eens nalezen? Bestel dan de lezing in boekvorm: Het land van morgen
De CDA’ er sprak van een ‘giftige cocktail’ omdat ‘de economische zekerheden van de middenklasse steeds verder op de helling komen te staan, in een vergrijzend land, met hoge consumptie en een matig perspectief’.
Hoekstra waarschuwde ook dat problemen met de integratie van immigranten komende decennia blijven bestaan, als ‘we de steven niet wenden’. Hoekstra: ‘Wat misgaat bij migratie is in de kern hetzelfde als bij de economische druk op de middenklasse; de balans is weg.’ Immigranten moeten doordrongen worden dat het gaat om ‘wederkerigheid’. Hoekstra: ‘Het voorrecht om Nederlander te worden, leidt niet tot de inspanningen en resultaten die de samenleving redelijkerwijs van nieuwkomers mag verwachten.’
Zorgen om Nederlandse identiteit
De CDA-minister maakte zich in zijn lezing ook zorgen dat Nederland stap voor stap zijn identiteit kwijtraakt. ‘Die was zo vanzelfsprekend dat we het er nooit over hadden.’ Hoekstra: ‘Er bestaat in dit land een voortdurende bereidheid om te schipperen, zelfs met wat niet onderhandelbaar moet zijn. Waar gezegd zou moeten worden, tot hier en niet verder.’
Bekijk de HJ Schoo-lezing 2019:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hoekstra spaarde maandagavond de politieke kaste niet. Hij vindt dat die te veel de politie onmacht etaleert. Hoekstra: ‘Het te vaak weglopen voor leiderschap en het schermen met voldongen feiten als excuus voor genomen besluiten. De burger begrijpt heel goed dat een politicus niet kan toveren, maar waarom zou je op iemand stemmen als die voortdurend uitlegt dat hij het zelf ook niet wilde, maar dat het niet anders kon? Omdat het moest van Brussel, omwille van de coalitie, of omdat de doorrekeningen nu eenmaal zo waren.’
Meer wederkerigheid nodig
Het volgende evenement van Elsevier Weekblad, het Grote Defensiedebat, heeft plaats op zaterdag 12 oktober in Den Haag. Een van de sprekers is minister van Defensie Ank Bijleveld en zij zal spreken over de toekomst van onze krijgsmacht.
In zijn HJ Schoo-lezing noemde Hoekstra ook een paar oplossingen. Hij heeft weinig geloof in de maakbaarheidsgedachte en zoekt het meer in wederkerigheid, zodat rechten en plichten weer hand in hand gaan. Zo denkt hij dat er een correctie nodig is op het hedendaagse kapitalisme en deed daarom maandag een beroep op de werkgevers om extra loonruimte beschikbaar te stellen en de vakbonden, die zich minder moeten laten leiden door de kortetermijnbelangen van de dominante groep in hun ledenbestand (de oudere en gepensioneerde werknemers).
Voorts moet de politiek kiezen voor verstandig investeren in plaats van steeds verder de financiën te laten uitdijen. Hoekstra pleit ervoor om in te grijpen in de groeiende uitgaven voor volksgezondheid en sociale zekerheid. Alleen al de groei van de kosten voor de volksgezondheid is tijdens deze kabinetsperiode groter dan de totale jaarlijkse uitgaven voor Defensie, aldus Hoekstra. Hij ziet liever dat de lasten voor de middenklasse worden verlicht. Hij verwees ook naar het investeringsfonds, dat eerder uitlekte maar door hem in zijn HJ Schoo-lezing voor het eerst wordt bevestigd: ‘Als minister van Financiën wil ik onderzoeken hoe we – gebruik makend van de uitzonderlijk lage rente – fundamenteel kunnen investeren in het lange termijn verdienvermogen van Nederland.’
Om de problemen met de integratie van immigranten niet verder te vergroten, pleit Hoekstra om geld te investeren in het beschermen van de buitengrenzen van de Europese Unie. Bij het opnemen van vluchtelingen wil hij ervoor zorgen dat tijdelijk ook echt tijdelijk is. En de lat moet omhoog voor wie in Nederland mag blijven. ‘Het is graag of niet. Dus zelf zorgen voor brood op de plank, de taal leren spreken op een hoger niveau dat we nu eisen en onder geen beding aanlopen tegen een strafblad.’