Premier Mark Rutte (VVD) ontwikkelt zich tot de premier van het politieke midden, bleek afgelopen week weer eens bij de Algemene Politieke Beschouwingen. Constructiever dan ooit leken links en rechts samen te werken. Een en ander heeft volgens Rutte geen gevolgen voor de VVD. ‘De VVD is een rechtse partij en dat blijft zo,’ zei hij na de ministerraad.
Rutte zei niet bang te zijn om gaandeweg de rechterflank van de VVD-aanhang kwijt te raken. Zijn kabinet zoekt een breed parlementair draagvlak. ‘Je kijkt of je ideeën hoort, of je kunt meebewegen met sommige gedachten. Ook bij de oppositie. Dat kan niet met alles, sommige dingen kosten te veel geld of passen echt niet bij onze ideeën.’
Het kabinet Rutte III presenteerde met Prinsjesdag de begroting over 2020. De daarop volgende twee dagen loodste de premier die opmerkelijk soepel door de Tweede Kamer.
Slag om rechtsstaat gaan we winnen
Rutte begon de persconferentie na de ministerraad met een terugblik op de moord op strafrechtadvocaat Derk Wiersum en sprak nog eens over een aanslag op de rechtsstaat. Het kabinet richt een speciaal interventieteam ondermijning op. Met alle kracht zal de Staat volgens de minister-president de strijd aangaan met de misdaad. ‘Het is een gevecht dat we zullen winnen,’ zei Rutte. ‘Stap voor stap zullen we dit onder controle krijgen.’
Lees hier over de drugsoorlog
Hij weersprak dat de strijd nu al is verloren. ‘Dan krijg je situaties zoals in sommige andere landen, waar boven- en onderwereld aan elkaar vervlochten zijn geraakt. Dat is in Nederland gelukkig nauwelijks tot niet het geval.’
Het kabinet tracht een al eerder aangekondigde maatregel – snellere gegevensuitwisseling tussen Belastingdienst, FIOD, douane en Koninklijke Marechaussee – eerder uit te voeren. Ook wordt bekeken of beloningen voor het aangeven van verdachten omhoog kunnen.
Rutte gaat niet polderen om Brexit uit impasse te halen
Intussen loopt op diplomatiek niveau de spanning op rond Brexit. Het Verenigd Koninkrijk dreigt 31 oktober zonder akkoord de Europese Unie te verlaten. Hoewel Rutte in diplomatieke kringen wordt gezien als een bemiddelaar, maakt hij geen aanstalten om internationaal te gaan polderen.
De hobbel in de scheiding tussen EU en VK is de regeling voor Ierland en Noord-Ierland. Rutte: ‘Niemand wil een harde grens. Nou, dan is dat alleen op te lossen door te zeggen dan houden we Noord-Ierland en Ierland qua douane en handel en dat soort zaken een beetje bij elkaar. Dan blijft het gewoon onderdeel van het Verenigd Koninkrijk staatkundig maar dan blijft het qua economie, qua handelsruimte verbonden met de Europese markt totdat het probleem voor die grens is opgelost. Maar dat duurt nog vele jaren. Dat wil het VK niet.’
Kan het Ierse probleem worden opgelost?
Polderaar Rutte ziet geen oplossing. ‘Ik kan niet van één en één is twee zeggen het wordt toch één en één is drie. Dat gaat niet. Dat is het probleem.’
Geen achterdeurtje naar EU
Rutte nam de gelegenheid te baat de lofzang te zingen op de internationale samenwerkingsverbanden NAVO en EU. ‘We hebben het machtigste verdedigingsbolwerk in de wereldgeschiedenis, de NAVO. En de machtigste, sterkste, grootste, interne markt die ooit in de wereld heeft bestaan, de EU. Wat je niet wilt is dat er 65 miljoen consumenten via een achterdeur die EU in kunnen. Dus die interne markt moet integraal blijven en beschermd.’