Het Haagse college is woensdag gevallen na het instellen van het corruptieonderzoek naar de wethouders Richard de Mos (tevens locoburgemeester) en Rachid Guernaoui van Groep De Mos. VVD, D66 en GroenLinks hebben geen vertrouwen meer in hun partner Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
‘Gesprekken die hierover vandaag met Hart voor Den Haag/Groep de Mos zijn gevoerd en het door hen uitgegeven persbericht hebben geleid tot het besluit om de huidige samenwerking met Hart voor Den Haag/Groep de Mos in deze coalitie per direct te beëindigen,’ laten de drie partijen in een gezamenlijke verklaring weten.
Volgens de partijen moet nu worden gewerkt ‘aan een stabiel stadsbestuur dat kan rekenen op een meerderheid in de Haagse gemeenteraad’. De raad komt woensdagavond bijeen voor een spoeddebat over de kwestie.
Lees hier het uitgebreide verslag dat EW-redacteur Matthijs van Schie dinsdag over de kwestie schreef:
De Haagse gemeentepolitiek staat op zijn kop nadat de politie dinsdagochtend invallen deed in het stadhuis en de woningen van wethouders Richard de Mos (tevens locoburgemeester) en Rachid Guernaoui van Groep De Mos. Zij zijn de hoofdpersonen in een grootschalig onderzoek naar corruptie en omkoping. Na spoedoverleg met burgemeester Pauline Krikke (VVD) zijn zij gevraagd tijdelijk terug te treden.
Wat is er aan de hand?
De Rijksrecherche deed rond 09.30 uur een inval in de fractiekamer van Groep De Mos, de grootste partij van de Hofstad. Alle raadsleden en medewerkers die op de etage aan het werk waren, ook van andere partijen, moesten de etage verlaten. De werkkamer van de wethouders De Mos (Economische zaken) en Guernaoui (Financiën) werden onderzocht, evenals de werkplekken van andere raadsleden.
Omstreeks 12.00 uur vertrokken de agenten weer uit de fractiekamer van Groep De Mos. Ook de woningen van de twee wethouders werden onderzocht, net als de woonadressen van drie Haagse ondernemers. De verdenkingen zijn corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
Lees ook dit interview terug met Richard de Mos: populist op het pluche
Volgens Omroep West is een van de hoofdverdachten ondernemer Atilla Akyol, eigenaar van Zalencentrum Opera aan de Fruitweg. Akyol stond eerder op de kandidatenlijst van Groep De Mos. Hij zou de partij financiële steun hebben verleend in ruil voor gunsten, waaronder vertrouwelijke informatie uit het stadsbestuur. Bronnen op het stadhuis melden ook aan de Haagse omroep dat raadslid Nino Davituliani, de partner van Akyol, eveneens verdachte is.
Een van de verdenkingen tegen de gemeentepolitici is het tegen betaling verkopen van nachtvergunningen aan horeca-ondernemingen. Al sinds 2017 ligt De Mos in de gemeenteraad onder vuur omdat hij Zalencentrum Opera een nachtvergunning wilde geven om dance-evenementen te kunnen organiseren. Raadsleden Bart van kent (SP) en Martijn Balster (PvdA) verweten De Mos destijds al ‘clièntelisme’ en een gebrek aan transparantie.
‘Het gaat nu nog om verdenkingen dat mensen betrokken zijn bij omkoping dan wel het verstrekken van vergunningen waarvoor betaald zou zijn,’ zegt persofficier Jirko Patist tegen de NOS. ‘Op dit moment is er geen reden om mensen aan te houden, maar ik sluit niks uit.’ Tientallen rijksrechercheurs en twee officieren van justitie houden zich dinsdag bezig met het onderzoek.
In maart boekte Groep De Mos een monsterzege bij de gemeenteraadsverkiezingen, waarna Powned de volgende ochtend bij Richard de Mos langs ging:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hoe kwam de zaak aan het licht?
Pikant is dat de Partij voor de Eenheid (PvdE), de politieke aartsrivaal van Groep De Mos, mogelijk een rol heeft gespeeld bij het onthullen van het corruptieschandaal. Fractievoorzitter Arnoud van Doorn van de PvdE deelde maandag een foto van zijn wob-verzoek (wet openbaarheid van bestuur) over ‘de mogelijke corruptie en vriendjespolitiek’ van De Mos ‘en zijn populistische clownsclub met betrekking tot #Opera’. Begin september verzocht de tot de islam bekeerde ex-PVV’er Van Doorn de gemeente om alle (interne) correspondentie tussen de gemeente Den Haag en Zalencentrum Opera te openbaren over het verkrijgen van een nachtvergunning.
Alle poging tot afleiding van @GDMDenHaag ten spijt, we blijven allemaal wachten op de antwoorden op het #WOB verzoek van de #PvdE over de mogelijke corruptie en vriendjespolitiek van @RicharddeMos en zijn populistische clownsclub met betrekking tot #Opera 👍🏼 pic.twitter.com/r6WW0MaL2q
— Arnoud van Doorn (@ArnoudvDoorn) September 29, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Nadat het nieuws over het onderzoek dinsdag bekend werd, haalt Van Doorn zijn gram op Twitter. Hij deelt een bericht van Omroep West waarin staat dat het wob-verzoek van zijn partij mogelijk aanleiding is voor het onderzoek door de rijksrecherche: ‘PvdE geeft mede-aanzet tot onderzoek door Het OM naar de corrupte clownsclub Groep De Mos Den Haag’. Ook vraagt hij De Mos provocerend ‘Wie zijn nú de “charlatans” en “een schande voor de politiek”?’ en spreekt hij van ‘karma’.
Aanleiding voor de rancuneuze tweets is een ruzie van vorige week in de Haagse gemeenteraad. Van Doorn kwam onder vuur te liggen nadat hij een tweet had verstuurd over een inzamelingsactie tijdens de voetbalwedstrijd Feyenoord-ADO Den Haag voor zieke kinderen, die volgens de PvdE-fractievoorzitter alleen ten goede zou komen aan ‘zielige blanke zieke kindertjes’. Later verwijderde Van Doorn het bericht en zei dat een ‘overijverige stagiair’ van de opleiding politicologie aan de Haagse Hogeschool de tweet had verstuurd, maar die opleiding blijkt niet te bestaan. Vermoedelijk heeft Van Doorn de tweet zelf verstuurd en de stagiaire verzonnen om zijn handen in onschuld te wassen.
Naar aanleiding van het ‘leugenachtige bericht’ vroeg Groep De Mos ‘charlatan’ Van Doorn om op te stappen, waarna laatstgenoemde hard terugsloeg. Richard de Mos en zijn partijgenoten zijn volgens hem ‘vijanden van de islam’, een kwalificatie die beladen is omdat Van Doorn onlangs nog stelde dat ‘tegenstanders van de islam geleid of vernietigd moeten worden’. Als De Mos moet vertrekken, haalt Van Doorn dus zijn gram.
Hoe reageert de Haagse politiek?
Burgemeester van Den Haag Pauline Krikke (VVD) heeft alle fractievoorzitters in de gemeenteraad van Den Haag dinsdag bijeengeroepen voor overleg. Ze is ‘ontzettend geschrokken’ van het onderzoek naar de wethouders, laat een van haar woordvoerders via Twitter weten:
Reactie burgemeester Pauline Krikke op onderzoek Landelijk Parket naar wethouders ⤵️ pic.twitter.com/CbFjunFBJw
— Newsroom Den Haag (@Newsroom070) October 1, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vooralsnog zijn de hoofdpersonen Richard de Mos en Rachid Guernaoui zelf niet bereikbaar voor commentaar. Coalitiegenoten GroenLinks, D66 en VVD zijn dinsdagmiddag terughoudend in hun reacties. Arjen Kapteijns, fractieleider van GroenLinks, zegt tegen de Haagse editie van het AD weten dat hij enorm is geschrokken. ‘Maar we moeten vooral de rijksrecherche haar werk laten doen.’ D66 en VVD wilden aanvankelijk nog niet reageren.
De oppositie reageert eensgezind geschokt. Adeel Mahmood van NIDA noemt het nieuws ‘heel heftig, schokkend’. De islamitische partij geeft aan al eerder vraagtekens te hebben gezet bij de nachtvergunningen voor ‘een ondernemer die gelieerd is aan Groep de Mos’. Als de verdenking van ambtelijke corruptie en omkoping blijkt te kloppen, ‘schaadt [dat] het vertrouwen in de politiek natuurlijk enorm’.
Lees dit stuk terug over het Haagse college
‘Niet knetterlinks, niet knetterrechts’: dit staat er in het coalitieakkoord 
Bij CDA-fractieleider Danielle Koster gingen naar eigen zeggen ‘alle alarmbellen af’ toen ze hoorde van het nieuws. De ‘heftige toon’ van het OM is voor haar reden om te denken dat het gaat om een zeer ernstig misdrijf: ‘Ik heb het gecheckt bij mensen die er verstand van hebben, dit doet het OM niet gauw. Ze lijken echt iets in handen te hebben.’
Ook de PvdA en de Haagse Stadspartij (HSP) zijn geschrokken en nemen termen als ‘bizar’, ‘schokkend’, ‘enorm ernstig’ en ‘ongelooflijk heftig’ in de mond. Beide partijen wijzen erop dat zij al vaker aandacht hebben gevraagd voor de partijfinanciering van Groep De Mos en ‘opmerkelijke vergunningen voor bevriende ondernemers’.
Wat betekent de zaak voor het Haagse bestuur?
Het Haagse college verzoekt de twee verdachte wethouders om tijdelijk terug te treden, meldt Omroep West dinsdagmiddag. Vanaf 14.00 uur voerde burgemeester Krikke spoedoverleg met de fractievoorzitters van alle Haagse partijen. ‘Het is in dit land zo dat je onschuldig bent tot het tegendeel bewezen is. De verdenkingen van het OM zijn echter dermate ernstig dat het college van mening is dat het goed besturen van de stad wordt belemmerd als personen waartegen de verdenkingen zijn gericht taken kunnen uitvoeren namens het stadsbestuur,’ aldus de gemeente in een verklaring.
De portefeuilles van De Mos en Guernaoui worden volgens het AD verdeeld onder andere wethouders tot het onderzoek van justitie is afgelopen. Het CDA en de Partij voor de Dieren drongen daar al snel op aan. Richard de Mos is behalve wethouder Economie ook verantwoordelijk voor Sport en Buitenruimte, Guernaoui gaat naast Financiën ook over Integratie en Stadsdelen.
De spanning op het stadhuis in Den Haag is sowieso al om te snijden: donderdag publiceert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) zijn rapport over de vonkenregen in Scheveningen. Twee vuurstapels op het strand, die 13 meter hoger waren dan toegestaan, werden op oudejaarsavond traditiegetrouw in brand gestoken, waarna een inferno ontstond die tot miljoenen euro’s aan schade leidde. Uit angst voor rellen in Scheveningen en Duindorp greep burgemeester Krikke niet in, terwijl ze wist dat de vuurstapel veel te hoog en dus onveilig was.
Lees terug: Hoe vreugdevuur Scheveningen volledig escaleerde
Omroep West weet dat de inhoud van het OvV-rapport bepalend is voor de toekomst van Krikke. Als de burgemeester door de OvV wordt aangewezen als ‘hoofdschuldige’, kan ze niet langer aanblijven, analyseert politiek verslaggever Lot van Bree van de regionale omroep: ‘Ze zal zelf die conclusie moeten trekken en als ze dat niet doet, zal ze een zetje van de gemeenteraad krijgen.’ Mocht de conclusie van de onderzoeksraad anders luiden, krijgt Krikke het naar verwachting alsnog moeilijk. Zo beloven het roerige weken te worden in de Haagse gemeentepolitiek.