Het kabinet heeft forse problemen op het gebied van milieu en klimaat, maar premier Mark Rutte (VVD) denkt ze ‘stap voor stap’ op te lossen, bleek na de ministerraad.
Erkennen dat hij bijvoorbeeld met PFAS staat te dweilen met de kraan open, doet hij niet. En de oppositie die vroeg waar de premier in de stikstofcrisis was, kan gerust zijn. Rutte zegt volop in controle te zijn.
Komende week moet de premier zich in de Tweede Kamer verantwoorden over zijn vermeende afwezigheid. Na de ministerraad deed hij zijn best te tonen dat de crisis wel degelijk chefsache was. Rutte zei dat hij zelf in de oppositie in het verleden ook wel eens had gevraagd waar premier Jan Peter Balkenende (CDA) was.
Over maatregelen om de bouw en het grondverzet weer op gang te brengen, zou het kabinet nog niet hebben besloten.
Zo simpel is het niet
‘Je hoort mensen zeggen: “Dit is toch makkelijk op te lossen? Doe nou gewoon X of Y, bijvoorbeeld pas nou even simpelweg je normen aan. Dan ben je er in één keer klaar mee.” Maar helaas: zo simpel is het niet. Het gaat hierover iets wat echt ingewikkeld is, zowel technisch, juridisch en ook maatschappelijk,’ zei Rutte.
Vergelijkingen met het buitenland gaan volgens hem niet op. ‘We zijn een heel klein land met heel veel botsende belangen. Bovendien blijft Nederland een rechtstaat. Een norm moet juridisch houdbaar zijn,’ zei Rutte.
Lees dit verhaal over de strijd om de ruimte in Nederland
Het verleden met PAS (Plan Aanpak Stikstof) toont volgens Rutte wat er gebeurt als snel maatregelen worden genomen die later onhoudbaar blijken. ‘We leefden op de pof en zeiden: “Je kunt nu bouwen en in de toekomst wordt dat wel ergens een keer gecompenseerd,” maar dat kan niet meer.’
Enkele stilgevallen bouwprojecten kunnen weer opgepakt worden doordat er compenserende maatregelen zijn genomen die de stikstofneerslag beperken. Rutte bleef vaag over de mogelijkheid om de maximumsnelheid te verlagen. Na zijn persconferentie publiceerde RTL een geheime kabinetsnota waarin staat dat door verlaging tot 100 kilometer per uur zoveel minder stikstof vrijkomt dat er in 2020 75.000 woningen kunnen worden gebouwd.
De premier meldde dat er bij de aanpak van de crisis ‘geen taboes’ zijn. Minister van Landbouw Carola Schouten (ChristenUnie) zei na de ministerraad dat het kabinet een half miljard euro uittrekt voor maatregelen.
Waarvoor was die strenge PFAS-norm nodig?
Weg met de tefalpan?
Een oplossing voor de PFAS-crisis heeft het kabinet nog niet. De suggestie van Elsevier Weekblad of hij misschien een verbod overweegt van producten die stoffen bevatten die de grond vergiftigen, zoals tefalpannen, wees Rutte grappend af. ‘Dat plan heb ik nog niet gezien, Tefal denk ik dan? Dat ben ik toch? De antiaanbaklaag. Oh dat is Teflon, sorry.’
Ook problemen met klimaatdoelen
De premier leek niet onder de indruk van de conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat het kabinet de klimaatdoelen niet haalt. Het kabinet reageerde daarop met onder meer extra subsidie voor zonnepanelen. De klimaattafels worden niet opnieuw aan het werk gezet. ‘Alsjeblieft niet weer dat hele gedoe,’ zei Rutte.
Het kabinet blijft streven naar 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030. Ook is het nog steeds de bedoeling om in 2020 te voldoen aan het Urgenda-vonnis.
Kabinet haalt klimaatdoelen waarschijnlijk niet
Dat het PBL daarvan weinig verwacht, leidt niet tot paniek bij Rutte. ‘Het helpt niet als ik als een soort Nero door een brandend paleis ga rennen.’
Invallers voor Ollongren
Wegens ziekte van minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) had er vrijdag een herverdeling van portefeuilles plaats. Ollongren was geopereerd aan haar bijholtes, waarna er complicaties optraden. Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Raymond Knops (CDA) vervangt haar als minister en neemt een deel van haar portefeuille over.
Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven (D66) wordt tijdelijk minister voor Milieu en Wonen. Minister van Defensie Ank Bijleveld (CDA) is belast met de inlichtingendienst AIVD. Als vicepremier wordt Ollongren vervangen door haar partijgenoot op Sociale Zaken Wouter Koolmees.