‘Ambtenaren mogen nooit bij naam worden genoemd’

Premier Mark Rutte tijdens een debat met de Kamer over de gepresenteerde plannen voor de reorganisatie van de Belastingdienst. ANP

Premier Mark Rutte (VVD) haalde dinsdagavond hard uit naar Kamerleden die kritiek uiten op ambtenaren die bij de Belastingdienst betrokken waren bij de toeslagenaffaire. Zo worden ambtenaren volgens Rutte ‘vogelvrij’ verklaard en ‘collectief bij de vuilnisbak gezet’.

Onder anderen SP-Kamerlid Renske Leijten vindt het onbegrijpelijk dat ambtenaren die bij de Belastingdienst het veld moesten ruimen binnen de kortste keren een nieuwe baan krijgen, terwijl gedupeerden door de toeslagenaffaire soms al jaren in de geldproblemen zitten. ‘Stop met die banencarrousel,’ zei ze.

Praat ook mee over deze Stelling over de toeslagenaffaire: ‘Beloon baas Belastingdienst niet met topfunctie bij gemeente’

Maar die opmerkingen zijn ‘ontzettend schadelijk voor mensen’, reageerde Rutte. Hij vindt dat ‘zo langzamerhand ambtelijk Nederland hier collectief bij de vuilnisbak wordt gezet. Dat bevalt mij helemaal niet,’ antwoordde de premier.

Lastiger om goeie mensen voor ambtelijke topposities te krijgen

‘Niemand zet hier de halve ambtelijke top in Nederland weg,’ reageerde PVV-Kamerlid Edgar Mulder. ‘Het enige wat we probeerden, is de mensen aan te pakken die aantoonbaar fout gedrag hebben vertoond.’

Volgens Rutte wordt het op deze manier steeds lastiger om goede mensen voor ambtelijke topposities te krijgen. ‘Ze worden vogelvrij. Zij kunnen zich niet in het openbaar verdedigen en daarmee doe je onrecht aan de enorme kwaliteit in die ambtelijke top.’

‘Is een van de bewindspersonen op enig moment ook zo kwaad geweest op de ambtenaren die dit hebben veroorzaakt?’ wilde Kamerlid Pieter Omtzicht (CDA) weten.

Namen wel genoemd in jubelberichten

Leijten voegde daar nog aan toe dat de namen van ambtenaren wel worden genoemd in ‘jubelpersberichten’ als zij worden benoemd. Een voorbeeld is de aanstelling van Jaap Uijlenbroek in januari 2017 als topman van de Belastingdienst. Rutte loofde in zijn wekelijkse persconferentie destijds de geschiktheid van de nieuwe voorman. ‘Topkwaliteit. Hij heeft een ingewikkelde klus bij Rijksvastgoed voortreffelijk gedaan.’

‘Ze wel jubelend binnenhalen, maar de Kamer de mond snoeren als ze terecht kritiek hebben. Dat kan niet, dat mag niet, daarop mogen wij kritiek hebben. En als ze iets goed doen, mogen wij het ook zeggen. Het geeft geen pas dat een minister-president zo emotioneel wordt over een stelletje draaiende topambtenaren,’ zei Leijten.

‘Ach hou toch op, gaat ze weer. Een stelletje draaiende topambtenaren. Renske, dit is toch een uitspraak die je als serieus Kamerlid niet kunt doen!’ reageerde Rutte. ‘Mevrouw Leijten, (…) het wegzetten hier van de ambtelijke top als een banencarrousel, moet je eens kijken wat dat doet met mensen. Die duizend mensen, die ook de keuze hebben om in het bedrijfsleven te gaan werken of andere dingen te gaan doen.’

Is het noemen van ambtenaren door politici not done omdat zij zich niet kunnen verdedigen? Of is transparantie noodzakelijk om te voorkomen dat het vertrouwen in de politiek nog verder daalt? Praat mee! De Stelling van de dag luidt:

Geef uw mening onder dit artikel. U kunt alleen reageren als u abonnee bent.

Let op: door uw mening te geven, gaat u ermee akkoord dat de redactie van Elsevier Weekblad uw reactie kan uitlichten in de digitale rubriek Reacties op de stelling.