Een van de beroemdste molens van het land staat op deze kille januaridag majestueus te wieken in de zuidwesterwind. Piet Mondriaan schilderde hem begin twintigste eeuw vele malen, voor hij overging op abstract. Een versie bij maanlicht werd in 2005 aangekocht door het Rijksmuseum.
Eigenlijk ligt de Oostzijdse poldermolen (1874) er nog net zo bij als op dat schilderij. Statig op de zuidoever van het riviertje het Gein, in het oer-Hollandse polderlandschap bij Abcoude dat is bezongen door Nescio en Jac. P. Thijsse (‘Holland op z’n mooist’). Mooi is het er nog steeds, maar het is wel heel erg een eeuw later. A2, Amsterdam-Rijnkanaal en Amsterdam-Zuidoost zijn hoor- en zichtbaar dichtbij, Schiphol ook.
Het Gein sloeg al vele bedreigingen van zich af
Maar het Gein is een oase, en dat is een wondertje. Het sloeg al vele bedreigingen van zich af. Snelweg, spoorbrug, oprukkend Amsterdam. En nu dreigt de energietransitie. Gemeente De Ronde Venen wil klimaatneutraal zijn in 2040, en dat betekent: windturbines en/of zonneparken. De gemeente is nog bezig de ‘zoekgebieden’ te bepalen waar ze kunnen komen. Maar dat het moet met óf tien tot twintig grote windturbines óf met 200 tot 300 hectare zonnepark is zeker. Binnen de gemeentegrenzen.
Volgens molenaar Maarten van Dijk (55) is het gevaar groot dat er zeker een handvol, dik 200 meter hoge windturbines gaan komen. Uitgerekend in die mooie Oostzijdse polder achter zijn molen. Van Dijk: ‘Iedereen weet dat het binnen de gemeente alleen hier kan.’
De Ronde Venen kent veel buitengebied, maar de mogelijkheden worden beperkt. Door Schiphol, door hoogspanningsmasten, weidevogels en ook Fort Nigtevecht. En er zijn al lokale initiatieven, zoals ‘energiecoöperatie’ Veenwind. Dus, waar anders dan hier?
Géén megawindmolens in ’t Gein!
Van Dijk is niet van plan het schijnbaar onvermijdelijke te accepteren. Hij is een van de initiatiefnemers van de petitie Géén megawindmolens in ’t Gein! die begin januari al ruim 1.400 keer was ondertekend. Duidelijk signaal aan de raad, zegt Van Dijk: er is dus géén draagvlak voor.
De molenaar is voor de energietransitie. ‘Ik ben geen klimaatontkenner! Maar dit is te veel. Het verwoest een van de mooiste uitzichten van de provincie. Zeshonderd jaar hebben we het hier mooi weten te houden. Dat maak je kapot.’
Wethouder Kiki Hagen (32, D66) vindt het nog te vroeg om gebieden ‘aan te wijzen of uit te sluiten’. De zoekgebieden worden bekend in april, dan beslist de raad. ‘Uiteraard met aandacht voor ons karakteristieke landschap.’
Volledige reactie gemeente De Ronde Venen
Wethouder Kiki Hagen (32; D66): ‘Het is te vroeg om nu al gebieden binnen onze gemeente aan te wijzen of uit te sluiten voor windmolens of zonnevelden. We zijn een gemeente met een groot, mooi en divers buitengebied. Ik vind het belangrijk om samen met inwoners en belangengroepen als agrariërs en natuurverenigingen op zoek te gaan naar geschikte locaties. We zitten nu middenin dat proces.
‘Uiteraard hebben we te maken met wettelijke veiligheidseisen. Een windmolen kan niet binnen de bebouwde kom, niet op een dijk of dicht op hoogspanningsleidingen. Onze gemeente ligt ook in de buurt van Schiphol. Windmolenprojecten mogen vanwege luchtverkeersveiligheid niet de radar verstoren. Naast al deze wettelijke voorwaarden stellen wij als gemeente aanvullende voorwaarden. Ook die komen tot stand met inbreng van inwoners en belangengroeperingen.
‘Denk daarbij aan eisen voor financiële participatie en het betrekken van de omgeving bij een initiatief voor een zonneveld of windmolen. En dat windmolens en zonnevelden na ontmanteling volledig worden opgeruimd. Of dat zonnevelden de biodiversiteit niet mogen benadelen.
‘Het is de gemeenteraad die uiteindelijk de knoop door hakt welke gebieden binnen de gemeente het meest geschikt zijn voor zon- en windenergie. De raad stelt ook de aanvullende voorwaarden vast aan windmolens en zonnevelden binnen onze gemeente. Gemeente De Ronde Venen wil in 2040 klimaatneutraal zijn. We ambiëren duurzame energie zoveel mogelijk binnen onze eigen gemeentegrenzen opwekken. Uiteraard met aandacht voor ons karakteristieke landschap.’