Straatintimidatie: Halsema komt met maatregelen

Amsterdamse vrouwen zijn steeds vaker slachtoffer van intimidatie of geweld. Burgemeester Femke Halsema komt met maatregelen. Vier vragen en antwoorden.

Wat is er aan de hand in Amsterdam?

Uit onderzoek blijkt dat 51 procent van de vrouwen te maken heeft met straatintimidatie. Voor de leeftijd 15 tot 34 jaar is dat percentage zelfs 81 procent. In het openbaar vervoer, op pleinen, in parken, ’s avonds laat, maar ook overdag in een druk winkelgebied lopen vrouwen het risico lastiggevallen te worden.

Halsema schetst een beeld dat tientallen vrouwen ’s nachts met sleutels in de knokkels geklemd zich over straat begeven. ‘Een leger dat bang en alert de weg naar huis zo snel mogelijk probeert te vinden.’

Vooral rond het Centraal Station, bij de Wallen, rond het Leidseplein, de Bijlmer, de Jan Evertsenstraat en het Mercatorplein zijn plekken waar veel meldingen vandaan komen. Ook online is een grote toename van seksuele intimidatie en geweld waarneembaar.

De meest onveilige plek voor vrouwen is thuis, veel daders van geweld zijn (ex-)partners of familieleden. Zo steeg in Amsterdam het aantal geregistreerde geweldsincidenten in de huiselijke sfeer met 7 procent: van 6.183 in 2017 naar 6.608 in 2018.

Wat voor maatregelen neemt Halsema?

Halsema heeft maatregelen aangekondigd. Zo komt er een campagne die gericht is op slachtoffers van seksuele intimidatie en geweld, op straat of online in de hoop dat zij vaker aangifte gaan doen. Ook wordt een persoonsgerichte aanpak opgestart voor meiden die meervoudig slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld.

Daarnaast gaat Halsema in gesprek met de hotel-, restaurant- en nachtclubbranche omdat personeel vermoedelijk praktijken van ronselen, intimidatie en misbruik zien. ‘Meestal rekent men melding hiervan niet tot de verantwoordelijkheden.’ Ook wordt er gewerkt aan een plan met lokagenten bij bijvoorbeeld de Sloterplas, een populaire hardlooplocatie.

Voor slachtoffers wordt gezocht naar veilige plekken voor opvang en wonen, soms zelfs buiten de stad. Ook worden hulpverleners aangezet tot een andere werkwijze. ‘Hulpverleners en ouders hebben dikwijls weinig grip en er lijkt ook sprake van professioneel onvermogen, waarbij de problemen onvoldoende worden onderkend of instanties langs elkaar heen werken,’ zo stelt de burgemeester. Daarnaast zal het bestaande gebiedsverbod dat de burgemeester op dit moment al oplegt aan notoire overlastplegers ook worden ingezet voor personen die hinderlijk rondhangen in de buurt van een opvanghuis voor kwetsbare meisjes, of die op straat aantoonbaar seksueel opdringerig zijn.

Waarom is het wangedrag zo toegenomen?

In een opvallende uiteenzetting lijkt Halsema de schuld vooral in de schoenen te schuiven van extreemrechts.

Naast ‘klassieke patronen van machtsongelijkheid, gebaseerd op traditie of fysieke kracht’, worden ook in Amsterdam ‘reactionaire opvattingen over de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen nieuw leven ingeblazen’, schrijft ze.

Ze verwijst daarbij naar een studie waarin beschreven wordt hoe in ‘opkomende religieus fundamentalistische en seculiere extreemrechtse bewegingen de haat tegen, en de intimidatie van vrouwen worden gevoed en gerechtvaardigd’. ‘Onder het mom van een herstel van traditionele rolpatronen, waarbij vrouwen ondergeschikt dienen te zijn aan de eisen en wensen van mannen, wordt het ’nee’ van een vrouw openlijk betwijfeld of genegeerd. Met de aanwezigheid van religieuze fundamentalisten in onze (lokale) samenleving is zelfs sprake van de herintrede van eeuwenoude en verboden verschijnselen zoals gedwongen huwelijken en vrouwenbesnijdenis.’

Halsema schrijft dat bijna iedere Amsterdamse vrouw zich weleens onveilig heeft gevoeld, of dat nu in de openbare ruimte of het privédomein is. Ze noemt het ‘verdrietig, het is ook onacceptabel’.

Halsema is mede-schuldig aan deze vreselijke gevolgen van haar open, multiculti samenleving, twitterde PVV-Kamerlid Machiel de Graaf. Grootste factor: islamisering, maar Halsema kijkt weg. Ze is een vijand van de Amsterdamse vrouwen (en ook van buiten 020).

Wie van u heeft op straat wel eens last gehad van vrouwonvriendelijke bepotelaars uit ‘seculiere, extreemrechtse’ milieu’s?, vraagt journalist Wierd Duk zich af op twitter.

Wat zijn de regels nu?

Sinds begin 2018 is het lastigvallen van vrouwen in het openbaar in Rotterdam en Amsterdam strafbaar. Op sissen, uitschelden en naroepen staat maximaal 4.100 euro boete of maximaal drie maanden cel.

Om te onderzoeken of de maatregelen juridisch standhouden, besloot het Openbaar Ministerie (OM) in Rotterdam twee zaken voor de rechter te brengen.

Een daarvan is de zaak tegen Everon el F.. In december 2018 was hij de eerste die veroordeeld werd voor het lastig vallen van enkele vrouwen. Maar in Hoger Beroep werd El F. in december 2019 vrijgesproken. Het Hof acht bewezen dat hij meerdere vrouwen heeft lastiggevallen, maar omdat het geen rechtsgeldige strafbepaling is, komen de aanklachten te vervallen. Het OM had een boete geëist van 340 euro.

Het is niet aan gemeenten om de vrijheid van meningsuiting te beperken, stelde het hof. Alleen de Eerste en Tweede Kamer mogen daarover beslissen. In het najaar komt Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA) met een apart wetsvoorstel voor seksuele intimidatie. Daarin wordt het maken van seksueel getinte opmerkingen en gebaren strafbaar.

In Amsterdam wordt naar aanleiding van de uitspraak de wet niet gehandhaafd.