Deze protocollen treden in werking als coronavirus in Nederland opduikt

De wereld moet zich voorbereiden op een wereldwijde  epidemie, vindt Wereldgezondheidsorganisatie WHO. De WHO vindt het nog te vroeg om van een zogeheten pandemie te spreken, maar landen zouden volgens de organisatie wel in staat van ‘paraatheid’ moeten zijn. Hoe goed is Nederland voorbereid?

Allereerst de laatste cijfers. Wereldwijd zijn bijna 50.000 mensen besmet, veruit het grootste aantal van hen verblijft in China. Het totale aantal doden door het coronavirus staat op 2.700. Wereldwijd zijn ruim 27.000 mensen die het virus opliepen weer genezen.

In Europa is Italië het land met veruit de meeste besmettingen: 280 mensen zijn besmet, zeven mensen zijn overleden. De Italiaanse regering sloot zaterdag in het Noorden van het land een gebied met zo’n 50.000 inwoners af om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Carnaval, voetbalwedstrijden en modeshows zijn afgelast, supermarktschappen zijn leeg. 

In Toscane zijn inmiddels ook twee gevallen vastgesteld van het coronavirus. Een van de twee betreft een toerist in de stad Florence. Ook op het eiland Sicilië is iemand positief getest. Het gaat om een vrouw uit de Noord-Italiaanse stad Bergamo, die op bezoek was in de Siciliaanse hoofdstad Palermo. De groep waarmee de vrouw op reis was, zit inmiddels in quarantaine.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies naar Noord-Italië maandag aangepast. Voor de afgesloten gebieden in Lombardije en Padua geldt een ‘niet reizen’-advies. Heel Noord-Italië is als ‘veiligheidsrisico’ aangemerkt. Ook wordt gewaarschuwd voor extra medische controles bij grensovergangen en op luchthavens. Reizigers wordt aangeraden de actuele ontwikkelingen goed in de gaten te houden.

Het ANP meldt dinsdagochtend dat dertien Nederlanders vastzitten op het Canarische eiland Tenerife nadat bij een Italiaan in het hotel het coronavirus was vastgesteld. Zo’n duizend vakantiegangers die in het hotel verblijven mogen dat niet verlaten en worden getest op het virus.

Ook in de Oostenrijkse deelstaat Tirol zijn twee gevallen van het coronavirus geconstateerd. Deelstaatspremier Günther Platter heeft dit dinsdag bevestigd. Het gaat om twee mannen van 24 jaar oud uit Innsbruck. Tirol behoort tot de populairste wintersportgebieden van Europa.

De twee patiënten hebben lichte koorts en hebben het virus waarschijnlijk in aangrenzend Italië opgelopen, meldden Oostenrijkse media. Het zijn de eerste gevallen in Oostenrijk.

Het coronavirus heeft ook Zwitserland bereikt. Daar is dinsdag voor het eerst een besmetting vastgesteld, melden de autoriteiten volgens omroep SRF. Meer informatie ontbreekt nog.

In Spanje is dinsdag voor het eerst een besmetting vastgesteld op het vasteland. Eerder waren al besmettingen gemeld op het eiland Mallorca en op de Canarische Eilanden, maar het virus heeft nu ook Catalonië bereikt. Details ontbreken nog.

De Iraanse onderminister Iraj Harirchi van Volksgezondheid is ook besmet met het coronavirus. Een woordvoerder van zijn departement meldde dat dinsdag in een gesprek met de staatstelevisie. In Iran zijn tot nu toe 95 besmettingen vastgesteld. Zestien mensen zijn aan de gevolgen van het virus overleden.

In Turkije gaan 132 passagiers van een vliegtuig van Turkish Airlines twee weken in quarantaine omdat een van de mensen aan boord mogelijk het coronavirus onder de leden heeft. Het gaat om een vlucht uit de Iraanse hoofdstad Teheran die oorspronkelijk in Istanbul zou landen maar naar Ankara was omgeleid.

Viroloog: 70 procent krijgt corona

Marc Lipsitch, hoogleraar epidemiologie aan de Amerikaanse Harvard University, waarschuwde maandag in het tijdschrift The Atlantic dat een pandemie waarschijnlijk niet meer is te voorkomen: 40 tot 70 procent van de wereldbevolking zal het nieuwe coronavirus krijgen. Heel ernstig is dat echter niet: de meeste mensen zullen daar weinig of niets van merken. ‘Velen zullen lichtjes ziek zijn, of zelfs geen symptomen hebben.’ Net als bij een gewone griep, die eveneens levensbedreigend is voor oudere en zieke mensen, zullen de meeste corona-patiënten überhaupt niet medisch worden behandeld.

Nederland paraat

Arts-micobioloog Jean-Luc Murk van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg zegt in dagblad AD dat Nederland een paar honderd besmettingen wel aan kan. Patiënten worden in de regel opgenomen in de regio waar ze wonen. Iedere veiligheidsregio moet tijdens een uitbraak beschikken over een quarantainefaciliteit met plaats voor 30 tot 60 patiënten, afhankelijk van het aantal inwoners van de regio.

‘Als het een of een paar patiënten zijn, is het business as usual. Zijn het er meer, dan wordt er regionaal afgestemd en kunnen mensen naar alle ziekenhuizen worden uitgeplaatst waar nog een plekje is.’ Zijn het er nog meer, dan kunnen in het ziekenhuis procedures en operaties worden stopgezet die op dat moment niet strikt noodzakelijk zijn. Er komen dan ook regels voor de behandeling van de patiënten encriteria voor wie in een ziekenhuis wordt opgenomen en wie niet.

Een aantal ziekenhuizen heeft achter de schermen al extra maatregelen genomen om de capaciteit te verhogen. Zo heeft het Isala in Zwolle al 73 extra islolatiekamers ingericht. En als het virus snel om zich heen grijpt, kan het ministerie van Volksgezondheid besluiten het calamiteitenhospitaal in Utrecht te openen. Dat zit in een soort bunker onder het UMC Utrecht. Daar kunnen minstens tweehonderd mensen worden opgevangen.

Maar er zijn grenzen aan de capaciteit, erkent Murk: ‘Als ineens heel Amsterdam geïnfecteerd blijkt te zijn, dan moeten we improviseren, denk ik.’

Het protocol nu

Loopt het aantal besmettingen zo snel op dat een dorp of stad moet worden afgesloten, dan beslissen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het ministerie van Volksgezondheid daarover.

Niet iedereen die bij de huisarts komt, wordt getest op corona. Als iemand ziekteverschijnselen heeft, volgt een gesprek. Als daaruit blijkt dat de patiënt bijvoorbeeld onlangs in China is geweest volgt een test die wordt aangevraagd bij het RIVM of academisch ziekenhuis Erasmus in Rotterdam. Daar wordt onderzocht of het om corona gaat. Is de test positief, dan gaat de persoon in quarantaine, thuis, en bij ernstige klachten in het ziekenhuis. De GGD brengt in kaart met wie de patiënt de afgelopen dagen in contact is geweest. Zo wordt geprobeerd de uitbraak in te dammen.